Part of the debate – Senedd Cymru am 5:30 pm ar 28 Tachwedd 2018.
Mae'r dull cydweithredol hwnnw o weithio'n rhanbarthol eisoes yn sicrhau canlyniadau, ac un enghraifft o hyn, wrth gwrs, yw parc busnes Parc Felindre. Mae'n safle cyflogaeth strategol o ansawdd uchel ar gyfer dinas-ranbarth bae Abertawe, yn union fel y nododd Suzy Davies. Mae'n darparu tir gyda seilwaith llawn ar gyfer datblygwyr a phreswylwyr fel ei gilydd. Yn absenoldeb buddsoddiad sector preifat digonol mewn safleoedd newydd, datblygwyd Parc Felindre ar y cyd gan Lywodraeth Cymru a chyngor Abertawe i ddenu cyfleoedd cyflogaeth o ansawdd uchel i'r ardal. Mae'n cael ei farchnata'n weithredol, ac mae ein cyd-bartneriaid menter, cyngor Abertawe, bellach ar gam datblygedig yn y trafodaethau i ddod â'r datblygiad sylweddol cyntaf i'r safle. Mae cais cynllunio wedi'i gyflwyno ar gyfer 800 o anheddau a fydd yn cynnwys tai fforddiadwy a'r holl gyfleusterau cymunedol cysylltiedig y byddech yn eu disgwyl.
Mae Llywodraeth Cymru hefyd yn gweithio'n agos gyda chyngor dinas Abertawe er mwyn ei gwneud hi'n bosibl adfywio canol y ddinas a'r cyffiniau yn gyrchfan ddigidol a hamdden uwch-dechnoleg unigryw, bywiog a gwyrdd ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain—sy'n ddeniadol iawn i arloesedd, i fusnesau, i dwristiaid, i fyfyrwyr ac i fewnfuddsoddwyr yn ogystal.
Fel yr eglurwyd yn y ddadl hon heddiw, mae trafnidiaeth integredig—soniodd Mike amdani ar ddechrau ei araith; soniodd Suzy amdani hefyd—mae cysylltiadau trafnidiaeth integredig yn hanfodol i gyflawni'r weledigaeth o dwf economaidd. Dyna pam y gwnaethom ddyrannu £115,000 i gyngor dinas Abertawe y llynedd i arwain ar ddatblygu gweledigaeth ar gyfer metro de-orllewin Cymru. Gwnaethom ddarparu £700,000 pellach ar gyfer achos busnes mwy manwl y flwyddyn ariannol hon drwy'r gronfa trafnidiaeth leol. Mae cyngor Abertawe eu hunain yn cydlynu gwaith mewn partneriaeth ag awdurdodau lleol y dinas-ranbarthau eraill yn ne-orllewin Cymru, ac mae'n hanfodol bwysig fod y gwaith yn seiliedig ar dystiolaeth gadarn i sicrhau bod yr ateb yn cyflawni anghenion trafnidiaeth y rhanbarth yn y dyfodol.
Mae cysyniad y metro yn ddull amlfodd sy'n canolbwyntio ar drafnidiaeth gyhoeddus. Mae'n cynnwys bysiau a threnau, wrth gwrs, sy'n gweithredu fel bod un yn cyfarfod â'r llall ar adegau rheolaidd ac yn brydlon, ac wrth gwrs, mae'n cynnwys teithio llesol. Er bod ariannu'r seilwaith rheilffyrdd yn dal i fod yn fater a gadwyd yn ôl, bydd y gwaith yn adolygu cyfleoedd i ymestyn y rhwydwaith rheilffyrdd i ateb yr angen yn y dyfodol.
Cyfarfûm yn ddiweddar ag Ysgrifennydd Gwladol Cymru a hefyd gydag arweinydd y cyngor i drafod y cynnig ar gyfer gorsaf newydd yn Felindre. Yn dilyn y cyfarfod hwnnw, gofynnais i swyddogion gomisiynu dadansoddiad lefel uchel o effeithiau economaidd adeiladu gorsaf reilffordd newydd yn y cyffiniau, a oedd hefyd yn cynnwys yr effaith ar ganol dinas Abertawe. Mae'n bwynt pwysig i'w wneud, wrth ddatblygu cynllun yn seiliedig ar dystiolaeth ar gyfer gorsaf barcffordd yn Abertawe, na ddylem danseilio neu ansefydlogi'r cynllun mwy hirdymor pwysig y mae'r cyngor a Llywodraeth Cymru yn cydweithio arno er mwyn adfywio canol y ddinas ei hun. Rwyf wedi trafod y mater hwn, fel rwy'n dweud, gydag Ysgrifennydd Gwladol Cymru, ac arweinydd cyngor Abertawe, Rob Stewart, ac rwyf wedi gofyn i fy swyddogion a Trafnidiaeth Cymru sicrhau yr adlewyrchir y pryderon hyn ynglŷn â thwf canol y ddinas yn yr astudiaeth a gomisiynwyd. Felly, ar y cam hwn, mae cynnig sy'n dod yn rhan o ddatblygiad ehangach y metro ar gyfer y rhanbarth yn rhywbeth y byddai'n well gennyf ei weld.
Credaf ei bod hi'n bwysig wrth gwrs ein bod yn dilyn prosesau arweiniad ar arfarnu trafnidiaeth Cymru—WelTAG—Llywodraeth Cymru ar gyfer penderfynu beth yw'r atebion gorau ar gyfer y rhanbarth. A thrwy ddilyn proses WelTAG Llywodraeth Cymru, byddwn yn bwrw ymlaen â chynigion sy'n seiliedig ar dystiolaeth gadarn a chynigion a fydd hefyd yn cyflawni ein rhwymedigaethau o dan Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015.
Mae'r enghreifftiau hyn yn rhannu'r un thema—trafnidiaeth, datblygu economaidd yn y rhanbarth—a'r thema honno yw cydweithio â'n partneriaid a chyda'n rhanddeiliaid. Yn fy marn i rydym yn gweithio ar y cyd yn awr i gyflawni gyda'n gilydd tuag at weledigaeth a rennir sy'n seiliedig ar dystiolaeth gadarn i dyfu ein heconomi a darparu Cymru well ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol.
Lluniwyd ein model datblygu economaidd newydd ag iddo ffocws rhanbarthol i alluogi economïau rhanbarthol llwyddiannus sy'n manteisio ar eu cryfderau a'u cyfleoedd unigryw. Ac rwy'n credu bod gan bob enghraifft dda o ddatblygiad economaidd rhanbarthol fecanwaith sy'n hwyluso meddwl cydgysylltiedig a chyflawniad cydgysylltiedig hefyd. Ac mae'n ymwneud â mwy na blaenoriaethu strwythurau dros ganlyniadau yn unig, ond cydnabod y cyd-ddibyniaethau rhwng y ddau a sicrhau bod gennym y strwythurau a'r mecanweithiau cywir ar waith i gyflawni'r canlyniadau rydym am eu gweld.
Lywydd dros dro, rydym wedi ystyried hefyd beth y mae rhanddeiliaid wedi dweud wrthym am ein ffyrdd presennol o weithio, sut y byddent yn hoffi ein gweld yn gweithredu yn y dyfodol mewn ffordd sy'n eu cynnwys yn well yn y gwaith a wnawn, a dyna pam fod creu'r tair uned ranbarthol a'r prif swyddogion rhanbarthol mor bwysig. Credaf y byddem yn gwneud cam â ni ein hunain pe baem yn trin cynhyrchu cynlluniau rhanbarthol fel ymarfer drafftio'n unig. Rhaid iddynt ychwanegu gwerth yn hytrach na chymhlethdod, ac mae hyn yn rhywbeth sydd wedi'i ddwyn i fy sylw, a rhywbeth rwyf wedi rhoi sicrwydd yn ei gylch i awdurdodau lleol amrywiol ledled Cymru, gan gynnwys y rhai yn ninas-ranbarth bae Abertawe. Ac mae'n golygu ystyried dibyniaethau â buddsoddiadau strategol ehangach. Buddsoddiadau megis, ie, bargeinion twf, metro de-orllewin Cymru, canolfannau trafnidiaeth cyhoeddus, ac adfywio ein stryd fawr, nid yn unig yn ninas-ranbarth Abertawe, ond trwy Gymru gyfan. Ond rwy'n hyderus, gyda mentrau'r dinas-ranbarthau, gyda Llywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda'i gilydd ar ymyriadau trafnidiaeth sy'n gwneud gwahaniaeth i economi a phobl ardal bae Abertawe, y byddwn yn gallu tanio twf economaidd pellach yn y rhanbarth hwnnw.