Mae'n amlwg fod y polisi amaethyddol cyffredin yn gyfrifol am 80 y cant o incwm ffermydd yng Nghymru, a £274 miliwn y flwyddyn mewn taliadau uniongyrchol, felly mae'n bwysig dros ben ein bod yn cael yr olyniaeth a'r pontio'n iawn ar ôl Brexit, a dyna pam y mae Llywodraeth Cymru dro ar ôl tro wedi gofyn i Lywodraeth y DU ddarparu'r lefelau cyfredol o gyllid yr UE. Dyna a addawodd yr ymgyrch dros adael wedi'r cyfan, gan gynnwys ASau sydd bellach yn eistedd yn y Cabinet, neu a oedd hwnnw hefyd yn addewid arall a aeth ar goll yn y depo? Ond beth am barcio'r bws hwnnw am y tro, gan fod y ddadl hon yn ymwneud â ble a sut, ac i ba raddau y dylid gwario'r arian hwnnw ar ôl Brexit.

Mae'n amlwg i mi mai'r egwyddorion sylfaenol o anghenraid yw bod yn rhaid i arian cyhoeddus gyflawni budd cyhoeddus. Ac mae hi yr un mor glir i mi y gallai'r system bresennol wneud yn well i sicrhau'r prawf hwnnw o ran y nwyddau amgylcheddol. Er enghraifft, yn 2016, dangosodd adroddiad 'Cyflwr Natur 2016' fod 52 y cant o'r rhywogaethau tir fferm a gâi eu monitro wedi gweld gostyngiad ers y 1970au, fod ansawdd pridd ar draws yr holl gynefinoedd, ar wahân i goetir, wedi dirywio, ac nad yw 63 y cant o'r holl ddŵr croyw yn cyrraedd statws 'da'. A llynedd, gwelsom y lefelau uchaf erioed o lygredd, ac rwyf wedi codi hynny yn y Siambr hon dro ar ôl tro, ein bod yn gweld lefelau cynyddol o amonia o amaethyddiaeth, ac mae hynny'n effeithio ar ansawdd aer.

Nawr, rwyf am fod yn glir yma, oherwydd nid wyf yn awgrymu am un funud fod pob ffermwr yn llygrwr, ond mae yna faterion yn codi o ran arferion ffermio a'r arian sy'n cael ei dderbyn sy'n gwaethygu'r sefyllfa hon. Felly, y ffaith amdani yw bod y PAC wedi creu system sy'n sylfaenol annheg ac sydd o fudd i un grŵp o reolwyr tir ac yn eithrio eraill. Hyd yn oed ym maes cynhyrchu bwyd, ceir anghysonderau amlwg, ac nid yw garddwriaeth yn gymwys i gael cymorth, ac un enghraifft yn unig yw honno. Felly, yr hyn y dymunwn ei weld wrth symud ymlaen yw ein bod yn gwrthdroi rhai o'r ffigurau rwyf newydd eu dyfynnu, ein bod yn yr un modd yn cefnogi ac yn ymwybodol o anghenion tyddynnod, sydd wedi'u crybwyll yma dro ar ôl tro, ein bod yn atal ffermio dwys, oherwydd gallai hynny fod yn un o ganlyniadau system sy'n newid, a'n bod yn diogelu anghenion ffermydd mynydd, ac rwy'n cytuno â llawer sydd wedi'i ddweud yma y bore yma.

Felly, rwy'n gofyn i Ysgrifennydd y Cabinet a fydd Llywodraeth Cymru yn mynd ar drywydd cynigion ar gyfer rhaglen rheoli tir newydd o'r math hwnnw. Ac rwy'n gobeithio y gallwn gael rhywfaint o gytundeb y dylai'r system fod yn agored i bob rheolwr tir ond bod system glir o dan hynny sy'n cyrraedd y nodau y gobeithir amdanynt. Rwy'n cydnabod yr hyn a ddywedwyd yma y prynhawn yma, wrth gwrs, ac nad ydym yn gwanhau pot a allai fod yn lleihau fel na chawn y canlyniadau y gobeithiwn amdanynt. Ac yn y pen draw, un o'r canlyniadau hynny fydd yr angen i gynhyrchu bwyd yn effeithlon ond ar yr un pryd, mae angen inni ddatblygu ffrydiau incwm newydd sy'n amddiffyn ac yn cynnal ein treftadaeth naturiol.