Part of the debate – Senedd Cymru am 7:31 pm ar 5 Rhagfyr 2018.
Rydym ar ddiwedd y ddadl yma, felly nid wyf am eich cadw'n hir. Ond mae hon yn adeg berffaith i groesawu hen ffrindiau yn ôl, onid yw? Mae gwelliant 42 yn un o'r hen ffrindiau hynny. Mae'n ymwneud â Gorchmynion cychwyn. Rydym yn rheolaidd yn dod â hyn—[Torri ar draws.] Ydym, ac am reswm da, Ysgrifennydd y Cabinet, oherwydd mae'n rhywbeth y mae angen i'r Llywodraeth roi sylw iddo, oherwydd yn aml gall anghofio mai'r Cynulliad hwn yw'r ddeddfwrfa, nid y Llywodraeth, ac os ydym am gael cyfle i graffu ar unrhyw weithgarwch gan Lywodraeth Cymru a gyflawnwyd yn rhinwedd statud, cawn wneud hynny. Os credwn efallai fod Gweinidogion Cymru wedi mynd yn rhy bell—nid wyf yn dweud y byddant, ond os ydym yn meddwl efallai eu bod wedi gwneud hynny—efallai y tu hwnt i'w hawdurdod, dylem allu atal eu gweithredoedd dros dro inni allu gweld, fel y dywedodd Janet. Dyna fyddai'r gwelliant hwn yn caniatáu inni ei wneud, oherwydd mae'r adran yn caniatáu i Lywodraeth Cymru wneud amrywiaeth o ddarpariaethau mewn perthynas â'r Bil yn dod i rym—darpariaethau darfodol, trosiannol neu arbed; gallwn eu canu os yw'n haws. Mae'r geiriad yn eithaf safonol. [Torri ar draws.] Na, nid Peter Lilley wyf fi.
Rwy'n derbyn mai dyma'r geiriad safonol, ond gallent olygu unrhyw beth mewn gwirionedd, oni allent? Felly, yng Nghyfnod 2, dywedodd y Gweinidog nad yw gwneud Gorchmynion cychwyn fel arfer yn ddarostyngedig i unrhyw weithdrefn a bod safbwynt Llywodraeth Cymru bob amser wedi bod yn glir nad oes angen i Orchmynion cychwyn fod yn ddarostyngedig i unrhyw weithdrefn. Wel, nid ydynt fel rheol wedi'u cysylltu wrth hyn gan fod Llywodraeth Cymru yn ein taro'n ôl o hyd gyda help y meinciau cefn. Ond mewn gwirionedd, nid barn y Llywodraeth sy'n bwysig yma, ond barn y ddeddfwrfa mewn gwirionedd—pwynt yr ydym yn ei wneud dro ar ôl tro a chaiff ei wthio'n ôl gan y Llywodraeth mewn ffordd y credaf bellach ei bod yn amhriodol yn ôl pob tebyg.
Felly, os yw'r Llywodraeth yn mynd i ddal ati i'n hatal rhag cyflwyno'r un yma, rwy'n credu ei bod hi'n bryd i mi ofyn i'r Aelodau Llafur ar y meinciau cefn wneud rhywbeth eithaf radical yma. Bu'n wythnos pan fo seneddau wedi bod yn sefyll yn gadarn yn erbyn llywodraethau, felly pam na fanteisiwch chi ar y cyfle i wneud safiad bach ac ymuno â chwyldro bach drwy gefnogi'r gwelliant hwn a gwireddu'r fuddugoliaeth fach hon yn erbyn Llywodraeth Cymru, sydd, ac mae hwn yn bwynt difrifol, yn atgyfnerthu rôl y Senedd Cymru hon vis-à-vis Llywodraeth Cymru. Diolch.