6. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Perfformiad Llywodraeth Cymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:56 pm ar 5 Rhagfyr 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhianon Passmore Rhianon Passmore Labour 3:56, 5 Rhagfyr 2018

(Cyfieithwyd)

Byddaf yn pleidleisio o blaid y gwelliant i'r cynnig hwn a gynigiwyd gan Julie James AC.

Mae cynnig y Torïaid yn sinigaidd ac yn wleidyddol oportiwnistaidd. Mae cynnig y Torïaid hefyd yn sylfaenol ddiffygiol. Fe wyddom fod dau etholiad Cynulliad Cenedlaethol Cymru wedi bod ers 2009. Y ddau dro, mae'r Cymry wedi mynd i bleidleisio, a'r ddau dro, ffurfiwyd Llywodraeth Lafur Cymru yn ddemocrataidd wedi'r etholiadau. Nid yw pobl Cymru yn ffyliaid. Nid ydynt yn cefnogi Llafur Cymru o deyrngarwch di-gwestiwn. Rydym yn sôn am boblogaeth Gymreig sy'n ymwybodol o'i hanes a'n dyfodol blaengar. Mae Llafur Cymru yn gweithio i adnewyddu'r berthynas glos iawn sy'n bodoli rhyngddi a'r Cymry, a byddwn yn parhau i wneud hynny gyda pholisïau ffres, fel eithrio meithrinfeydd rhag talu ardrethi busnes a'r cynnig gofal plant gorau yn y DU.

Mae polisïau cyni Llywodraeth Dorïaidd y DU wedi tra-arglwyddiaethu dros y degawd diwethaf. Toriadau bwriadol i gyllideb Cymru, toriadau bwriadol i rwyd diogelwch lles, gan gynyddu tlodi ac anghydraddoldeb, toriadau bwriadol i'r sector cyhoeddus, sy'n aml yn ymdrin â'r bobl fwyaf agored i niwed yn ein cymdeithas. A chyni—mae'r enw ei hun yn enghraifft o athrylith bwriadol, mewn gwirionedd, nid polisi o ddewis toriadau, ond sefyllfa ddiofyn anochel rhywun arall. Mae cyni wedi bod yn ymosodiad ideolegol milain a phenderfynol ar allu'r wladwriaeth i ymyrryd, i gefnogi'r rhai tlotaf mewn cymdeithas gyda dulliau'r DU, fel yr amlygwyd nid mewn un ond mewn dau adroddiad gan y Cenhedloedd Unedig ar gyflwr difrifol y tlodi a orfodwyd gan Lywodraeth Geidwadol y DU ar ei phobl.

Er gwaethaf ymosodiadau Torïaidd parhaus, mae datganoli, Llafur Cymru a'n Llywodraeth ni wedi darparu rhywfaint o amddiffyniad i bobl Cymru rhag polisïau Llywodraeth Dorïaidd asgell dde. Yng nghysgod tywyll y cyni gorfodol hwn, mae Llywodraeth Lafur Cymru wedi sicrhau bod 83,000 yn fwy o bobl mewn gwaith ers 2010; £1.4 biliwn o fuddsoddiad drwy raglen ysgolion yr unfed ganrif ar hugain; 41 o ysgolion newydd, gan gynnwys Ysgol Islwyn, ysgol uwchradd wefreiddiol gwerth £22 miliwn yn fy etholaeth i; yr amseroedd aros diagnostig byrraf ers 2010; mae Cymru ar flaen y gad yn y DU o ran ailgylchu gwastraff cartrefi, ac ymysg y tair gwlad orau yn y byd. Yn y Cynulliad diwethaf, darparwyd 10,000 o gartrefi fforddiadwy newydd gennym ac yn y Cynulliad hwn, rydym ar y trywydd iawn i ddarparu 20,000 yn ychwanegol.

Mae Llafur Cymru wedi gwneud hyn oll yng nghysgod dirwasgiad byd-eang a achoswyd gan drachwant, a'r cyfnod hwyaf o gyni bwriadol o fewn cof. A'r Ceidwadwyr a waethygodd hynny drwy wanhau ein rheoliadau ariannol yn flaenorol, ac yn gefndir i'r cyfan hyn, ansicrwydd Brexit a fydd hefyd yn arwain at ansicrwydd cenedlaethol.

Mae cyllideb gyffredinol Llywodraeth Cymru ar gyfer 2019 5 y cant yn is, neu £850 miliwn mewn termau real o gymharu â 2010-11, rhywbeth nad yw ein pobl yn ei haeddu, a rhywbeth sydd hefyd, unwaith eto, yn ganlyniad i bolisi'r Ceidwadwyr Cymreig. Mae cyllideb refeniw Llywodraeth Cymru ar gyfer 2019 4 y cant yn is, neu £650 miliwn mewn termau real o gymharu â 2010-11. Mae cyllideb gyfalaf Llywodraeth Cymru ar gyfer 2019-20 10 y cant yn is, neu £200 miliwn mewn termau real o gymharu â 2010-11. O ran arweinyddiaeth, mae Llafur Cymru a'n holyniaeth o arweinwyr wedi cynnig a darparu arweinyddiaeth egwyddorol. Cymharwch hynny â nerth a sefydlogrwydd y llanastr anhrefnus a welwn yn Llundain gan Theresa May a gweddill Llywodraeth Dorïaidd anniben y DU.

Gallaf roi sicrwydd i bobl Cymru y bydd Prif Weinidog nesaf Llafur Cymru yn parhau i sefyll dros Gymru ac yn darparu arweinyddiaeth sosialaidd gref, egwyddorol a moesol, ac yn rhoi ein polisïau sosialaidd cadarn ar waith. Diolch.