3. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am rôl yr Arolygiaeth Gynllunio yng Nghymru? OAQ53067

Diolch. Mae'r Arolygiaeth Gynllunio yn gorff apeliadol hyd braich a noddir ar y cyd â'r Weinyddiaeth Dai, Cymunedau a Llywodraeth Leol. Mae'r Arolygiaeth Gynllunio yng Nghymru yn gwneud penderfyniadau cynllunio a phenderfyniadau eraill ar ran Gweinidogion Cymru yn unol â deddfwriaeth berthnasol sy'n seiliedig ar y cynllun datblygu lleol a fabwysiadwyd a pholisi cynllunio cenedlaethol. 

Diolch, Ysgrifennydd y Cabinet. Byddwch yn ymwybodol y bu dicter yn Aberconwy ynglŷn â chais cynllunio Lôn Marl ac, yn wir, y broses hyd yma. Roedd hwn yn benderfyniad cynghorwyr cynllunio, aelodau'r awdurdod cynllunio, a wrthododd y cais, ond wedyn awgrymwyd ei fod yn mynd i ymchwiliad cyhoeddus. Roedd hyn ym mis Mawrth eleni, ac yna cafodd yr ymchwiliad cyhoeddus ei ohirio tan fis Medi eleni, ac mae'n deg dweud ei fod yn ddadleuol iawn, iawn. Yn wir, y penawdau oedd, 'Battle of words at Marl Lane planning inquiry'. Oherwydd bod y safle, a dweud y gwir, yn safle cyfyngedig, nad yw yn y cynllun datblygu lleol, ac amlygwyd yn ystod y cyflwyniadau i'r ymgynghoriad, yn ystod y cyfarfodydd, ac mewn gohebiaeth i'r ymchwiliad, nad yw'n cydymffurfio â TAN 24, TAN 5, 'Polisi Cynllunio Cymru' 6.5, treftadaeth ddiwylliannol CTH/1, datblygiad sy'n effeithio ar asedau treftadaeth, DP/6, ac nad yw'n cydymffurfio â pholisi a chanllawiau cenedlaethol. Nawr, mae teimlad yn Aberconwy, ac mae'r bai yn cael ei roi mewn gwirionedd, am newid, ar y lle hwn—yn hytrach na Llywodraeth y DU yn cael y bai gan y Llywodraeth hon—ond, yn wir, Llywodraeth Cymru sydd, i bob pwrpas, yn caniatáu i un unigolyn ddod i mewn a gwneud penderfyniadau gan ddiystyru aelodau etholedig lleol, gan gynnwys fi fy hun, ond ein hawdurdod cynllunio lleol etholedig—miloedd o wrthwynebwyr. Nawr, rydym ni'n dal i aros am benderfyniad ynglŷn â'r safle hwn, ac fe hoffwn i ofyn i Ysgrifennydd y Cabinet ddangos ychydig o gydymdeimlad tuag at y rhai sy'n bryderus iawn am y safle hwn. Nid oes gennym ni'r lleoedd mewn ysgolion, nid oes gennym ni'r capasiti ar gyfer ein gwasanaeth iechyd. Mae yna nifer o resymau pam na ddylai'r cais cynllunio hwn fynd rhagddo. Ni ddylai fod wedi cael ei ymestyn mor hir, ac rwy'n meddwl tybed pryd fyddwch chi mewn gwirionedd yn sicrhau bod yr Arolygiaeth Gynllunio yn dangos tipyn mwy o barch i'r broses ddemocrataidd yn ein hawdurdodau lleol, ac, yn wir, i'n trigolion ni ein hunain.

Dirprwy Lywydd, bydd yr Aelod Cynulliad yn ymwybodol, yn rhinwedd fy swyddogaeth yn Ysgrifennydd y Cabinet gyda'r cyfrifoldeb dros gynllunio, na allaf wneud sylw ar gais cynllunio penodol.