8. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Lywodraeth Leol a Gwasanaethau Cyhoeddus: Tuag at Ddull Gweithredu Penodol o ran y System Gosbi yng Nghymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:18 pm ar 11 Rhagfyr 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie Morgan Julie Morgan Labour 5:18, 11 Rhagfyr 2018

(Cyfieithwyd)

Rwy'n croesawu'r datganiad hwn, ac rwy'n edrych ymlaen at weld y glasbrintiau pan gânt eu cyhoeddi. Fel pwynt cyffredinol, gwn fod y glasbrintiau hyn yn cwmpasu dau faes penodol o fenywod sy'n troseddu a phobl ifanc, ond a fyddai Ysgrifennydd y Cabinet yn cytuno bod achos cryf iawn dros wneud ymdrech fawr i ostwng yn gyffredinol y boblogaeth garchar yng Nghymru? Oherwydd, yn sicr, mae'r DU yn anfon mwy o bobl i'r carchar nag unrhyw wlad arall bron, ac felly rwy'n credu bod pwynt cyffredinol yn y fan yna ac roeddwn i'n meddwl tybed a fyddai Ysgrifennydd y Cabinet yn ymdrin ag ef.

Ac rwyf hefyd yn croesawu'r cynnig i gael strategaeth gosbol benodol, ac rwyf hefyd yn croesawu'r ffaith fod Ysgrifennydd y Cabinet eisiau gweld y system cyfiawnder troseddol yn cael ei datganoli oherwydd, fel y mae hi ar hyn o bryd, rydym ni'n cwympo rhwng dwy stôl, sy'n golygu ein bod ni'n gorfod gweithio o fewn paramedrau'r setliad datganoli presennol, ac mae hynny'n anfoddhaol iawn, gan fod agweddau ar y system cyfiawnder sy'n effeithio ar garcharorion wedi eu datganoli, ond nid felly'r agweddau holl bwysig. Felly, fe wn i fod Ysgrifennydd y Cabinet eisoes wedi dweud ei farn ynghylch hynny. Rwy'n cytuno'n llwyr ag ef mai'r peth olaf yr ydym ni yng Nghymru ei eisiau yw carchar i fenywod. Rwyf wedi ymgyrchu ynghylch hyn ers blynyddoedd lawer, ac mae'r problemau y mae menywod a theuluoedd yn eu hwynebu yn sgil carcharu, rwy'n credu wedi'u cofnodi'n llawn ac wedi'u trafod yn y fan yma yn eithaf helaeth y prynhawn yma, felly ni wnaf i fanylu ar hynny.

Ond fe hoffwn i bwyso ychydig mwy ar Ysgrifennydd y Cabinet ynghylch y pum canolfan i fenywod hyn a pha un a yw'n credu mewn gwirionedd y bydd un ohonyn nhw yng Nghymru. Yn amlwg, fe fyddai angen, yn sicr, inni gael mynediad at fwy nag un yng Nghymru, ac efallai na fyddai un yn ddigon, ond beth yw hynt y trafodaethau hynny ar hyn o bryd? Oherwydd rwy'n credu bod gwir angen inni sicrhau bod gan Gymru y cyfle i gael gafael ar yr arian hwnnw sy'n dod oddi wrth y Weinyddiaeth Gyfiawnder. Ond roedd yn peri pryder clywed bod y Weinyddiaeth Gyfiawnder wedi cyhoeddi cyllid o £3.3 miliwn ar gyfer 12 o sefydliadau cymunedol i gefnogi menywod sy'n troseddu, ac mae'n ymddangos na fydd yr un o'r rhain yng Nghymru. Felly, roeddwn i'n meddwl tybed a oes gan Ysgrifennydd y Cabinet unrhyw wybodaeth am hynny, oherwydd rwyf ar ddeall fod £1.7 miliwn arall i'w ddyfarnu. Felly, yw e'n gallu dweud wrthym ni pa drafodaethau y mae wedi eu cael â'r Weinyddiaeth Gyfiawnder ynghylch yr arian hwn ac a yw wedi cael unrhyw arwydd y bydd sefydliadau sydd wedi eu lleoli yng Nghymru yn elwa arno? Fe edrychais i ar y rhestr o sefydliadau a oedd wedi cael yr arian hwn yn Lloegr, ac roedd yn ymddangos bod rhai prosiectau da iawn yn cael cyllid, ac rwy'n gobeithio y bydd cyfle i edrych ar hyn yng Nghymru unwaith eto.

Rwy'n credu ein bod wedi cael—. Mae'r ddadl hon am fenywod mewn carchar yng Nghymru, menywod sy'n troseddu yng Nghymru, wedi bod yn mynd ymlaen ers talwm, ac rwy'n falch iawn ein bod ni wedi cyrraedd cam lle'r ydym ni'n cydnabod erbyn hyn ein bod angen ymagwedd wahanol ar gyfer menywod sy'n garcharorion. Felly, rwy'n gobeithio y bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn bwrw ymlaen i wneud yn siŵr ein bod ni'n cael canolfan breswyl yng Nghymru a'n bod yn cael gafael ar rywfaint o'r arian hwn gan y Weinyddiaeth Gyfiawnder.