Part of the debate – Senedd Cymru am 4:13 pm ar 8 Ionawr 2019.
Diolch i chi am y datganiad. Rwy'n siarad ar ran Siân Gwenllian am nad yw hi yma heddiw, felly rwy'n siŵr y bydd hi'n dymuno mynd ar drywydd unrhyw gynnydd gyda chi pan ddaw hi yn ei hôl. O wrando ar y ddadl hyd yma a darllen y datganiad, mae'n amlwg ein bod yn fras yn cefnogi gwerthusiadau personol pe byddai hynny'n golygu ysgafnhau'r baich ar bobl ifanc o ran y profion dwys sy'n digwydd ar ddiwedd cyfnod penodol. Hyd yn oed os nad ydych chi'n rhiant, rwy'n siŵr y bydd llawer ohonom wedi clywed gan ein hetholwyr neu gan aelodau'r teulu am bobl ifanc yn teimlo dan straen oherwydd y strwythurau prawf hynny.
I'r perwyl hwnnw, roeddwn yn awyddus i gael deall gennych chi beth fydd paramedrau'r gwerthusiadau personol hyn o ran y cymorth a roddir i athrawon. Oherwydd os ydym am unigoleiddio llawer mwy, ac os ydym am roi gwahanol linellau amser i athrawon ar gyfer gwneud gwahanol bethau gyda gwahanol ddisgyblion, rwyf am fod yn sicr y bydd ganddyn nhw'r gallu o fewn yr ystafell ddosbarth i wneud hynny. Gwyddom fod llawer o athrawon ystafell ddosbarth dan bwysau o ran cyllidebau fel ag y maen nhw ac felly mae angen sicrwydd arnaf i. Er enghraifft, a fydd y cynorthwywyr dysgu ac addysgu yn cael y cymorth hwnnw yn ogystal â'u huwchsgilio i allu cefnogi'r athro yn yr ystafell ddosbarth lle bydd yr asesiadau hyn yn digwydd? Rydym ni o blaid unigoliaeth, rydym yn gwybod y bydd pobl yn symud ymlaen ar hyd gwahanol lwybrau ar wahanol adegau. Ond sut fyddwn ni'n gallu bod yn systematig yn hyn o beth drwy gyfrwng y gyllideb yr ydych chi'n ei rhoi i'r awdurdodau lleol.
Pwynt neu ddau o eglurhad gennyf i—. Nodir yn yr wybodaeth sydd yn y cefndir i'r cynlluniau hyn y rhoddir gwybodaeth i athrawon gyda chanlyniadau'r asesiadau yn syth ar ôl eu hanfon. Fe hoffwn i ddeall sut y caiff yr asesiadau eu barnu a pha system a gaiff ei defnyddio i roi canlyniadau sydyn fel hyn, oherwydd yr hyn a dynnodd fy sylw i gan yr ymadrodd 'ar unwaith' oedd: a oes raid i hynny ddigwydd ar unwaith bob amser? A oes modd inni roi amser i'r athrawon eistedd i lawr a thrafod hyn ar lefel ehangach yn hytrach na rhoi adborth ar unwaith nad yw efallai mor ddefnyddiol ag y bwriadwyd yn y lle cyntaf. Efallai mai'r geiriad yw hyn yn unig, ond hoffwn gael eglurhad ar hynny—ar sut y bydden nhw'n cael eu cyfrifo, er enghraifft.
Gan gyfeirio'n fyr at yr hyn a ddywedodd Suzy Davies: a ddefnyddir canlyniadau'r asesiadau personol i dywys athrawon ac ysgolion o ran sut i symud ymlaen gyda disgyblion, neu a ddaw rhai canlyniadau gyda chamau gweithredu penodol sy'n fwy canolog ar lefel genedlaethol? Er enghraifft, pe byddech yn gweld tueddiadau mewn un ardal, a fyddech yn dymuno gwneud newidiadau ar sail canlyniadau'r asesiadau hynny ai peidio? A fydd hyn yn y bôn yn rhoi mwy o ryddid i athrawon? Byddwn i'n cefnogi hynny, yn ddelfrydol.
Fy nghwestiwn olaf—hoffwn ofyn hefyd a fydd hyn yn diddymu asesiadau athrawon yn llwyr neu beidio wrth inni symud tua'r dyfodol ac a oes cynlluniau neu beidio i ehangu'r dull hwn i flynyddoedd diweddarach mewn ysgolion. Diolch i chi.