Rwy'n mynd i barhau ar hyd y trywydd yma o gonsensws, gan fy mod i'n credu, fel y dywedodd y Gweinidog, fod angen inni fod yn aeddfed yn y ddadl hon. Ni ddylai fod yn gêm wleidyddol. Efallai ceir anghytuno, wrth gwrs, ynghylch y ffordd orau ymlaen, ond rwy'n credu na ddylem ni drin y mater hwn fel rhyw fath o ysgarmes wleidyddol pleidiol er mwyn sgorio pwyntiau er mwyn eu hunain, oherwydd mae'n broblem sydd â'i natur anhydrin gynhenid ei hun y mae'n rhaid inni ymdopi â hi, ni waeth pwy fydd yn y Llywodraeth, a phob un ohonom ni ym mhob plaid. Ac wrth i mi fy hun nesáu at fy mhen-blwydd yn 70, rwyf wrth gwrs yn ymwybodol iawn o'r hyn a allai fod ar y gorwel. Rwyf yn y sefyllfa ffodus lle gallwn i fforddio talu am ofal cymdeithasol, ond wrth gwrs ceir miliynau a miliynau o bobl yn ein gwlad ni na allan nhw fforddio talu amdano, ac mae'n bwysig ofnadwy inni sefydlu nawr—ac mor gyflym ag y gallwn ni—system gynaliadwy ar gyfer y dyfodol a fyddai'n sicrhau urddas a pharch i bobl yn eu henaint, yn y blynyddoedd pryd maen nhw'n agored i niwed, pan fydd yn amhosib iddyn nhw edrych ar ôl eu hunain.

Rwy'n canmol y Llywodraeth am gyflwyno'r ddadl hon heddiw ac, yn wir, am gomisiynu adroddiad Holtham, sydd, rwy'n credu, a siarad yn gyffredinol, yn dangos y ffordd ymlaen. Mae'n arfarniad aeddfed o'r sefyllfa, ac mae'r ffeithiau'n amlwg iawn. Yn y crynodeb gweithredol o adroddiad Holtham, mae'n werth tynnu sylw at rai o'r pethau hyn. Mae'r gymhareb rhwng y rhai dros eu 70 oed â'r rhai sy'n 20 i 69 oed yn mynd i gynyddu erbyn y 2040au cynnar o 23 y cant i 37 y cant, felly mae hynny'n gynnydd o 50 y cant o fewn y boblogaeth. Rhagwelir y bydd y galw am wariant ar ofal cymdeithasol yn cynyddu dros 85 y cant erbyn 2035 ar sail prisiau 2016-17, felly dyna gynnydd o 20 y cant mewn gwariant y pen a chynnydd o dros 55 y cant yn y niferoedd fydd angen gofal.

Ac felly, hyd yn oed os bydd cyllideb Cymru ac economi'r DU yn tyfu 1.5 y cant y flwyddyn yn gynt na'r costau gofal, bydd gwario cyfran gyson o'r gyllideb ar ofal yn arwain at gynnydd gwirioneddol mewn cyllid sydd ond tua 30 y cant o'r hyn sydd ei angen arnom ni. Felly, bydd bwlch cynyddol rhwng yr hyn y mae angen ei wario a'r hyn y rhagwelir y bydd yn cael ei wario os ydym ond yn cadw pethau fel y maen nhw.

Yn 2007-08—cymharwch ffigurau heddiw gyda'r blynyddoedd hynny—mae'r rhai sydd dros 65 oed wedi cynyddu 16 y cant yn y boblogaeth, ond o'r rheini sydd dros 65 oed ac mewn gofal cymdeithasol, mae'r nifer mewn gwirionedd wedi gostwng o 14.9 y cant i 12.9 y cant. Nawr, gellir priodoli rhan o hynny i welliannau mewn gofal iechyd neu mwy o effeithiolrwydd ac effeithlonrwydd yn y ffordd y mae'r system ofal yn gweithio, ond mae'n llawer mwy tebygol nad yw anghenion iechyd sydd eu hangen ar hyn o bryd yn cael eu diwallu, ac mae hynny'n rhywbeth arall y bydd yn rhaid inni geisio ymdopi ag ef yn y blynyddoedd i ddod.

Felly, rwyf yn credu bod llawer iawn o ewyllys da ym mhob plaid i ddod o hyd i ateb derbyniol. Pa un ai'r ffordd ymlaen yw awgrym Dai Lloyd o gael model GIG ar gyfer gofal cymdeithasol, nid wyf i mor sicr, oherwydd rwy'n credu mai'r broblem wirioneddol sydd gennym ni yma yw, er gwaethaf yr holl ddadleuon am gyni, nid hynny mewn gwirionedd yw'r broblem. Y broblem yw y bydd yn rhaid inni roi mwy o flaenoriaeth i wariant yn y maes hwn, sy'n golygu, oherwydd bod adnoddau'n brin, y bydd yn rhaid inni israddio rhai meysydd eraill o wariant mewn blynyddoedd i ddod, neu fel arall ni fyddwn ni'n gallu talu'r biliau. Wedi'r cyfan, rydym ni wedi dyblu'r ddyled genedlaethol yn yr wyth mlynedd diwethaf, ac rydym ni mewn sefyllfa lawer gwaeth heddiw i ymdrin â phroblemau dirwasgiad yn y dyfodol nag yr oeddem ni yn ystod yr argyfwng ariannol diwethaf yn 2008.

Felly, nid yw'r problemau hyn yn mynd i ddiflannu. Mae'n rhaid inni fod yn ddewr a siomi rhai pobl er budd eraill, ond rwyf yn credu y dylid rhoi mwy o flaenoriaeth i'r problemau cynyddol o dalu am ofal cymdeithasol gyda chyllideb y Llywodraeth, yn y DU ac, yn wir, yng Nghymru.