Part of the debate – Senedd Cymru am 3:51 pm ar 9 Ionawr 2019.
Ie, buaswn i'n cytuno 100 y cant, achos mae angen ad-drefnu; nid yw siarad am y peth yn ddigon. Mae yna system sydd yn ffaelu yn fan hyn. Rydym ni'n ei weld o'r ffigurau—roeddwn i'n mynd i'w ddweud—yn Lloegr, rŵan. Roedd yna adolygiad wedi cael ei wneud yn y BMJ ynglŷn â gofal a bod diffygion yn y system gofal yn Lloegr wedi arwain at 22,000 o farwolaethau uwchben y disgwyl. Hynny yw, 22,000 o farwolaethau ychwanegol bob blwyddyn yn Lloegr achos dim darpariaeth gofal. Felly, nid yw ceisio taflu ychydig rhagor o arian at system sydd yn ffaelu heb ad-drefniant sylweddol yn mynd i weithio. Wrth gwrs, os bydd y system gofal yn methu, yna bydd y gwasanaeth iechyd yn methu hefyd.
Nawr, fel y dywedais i ddoe, system ranedig, rhannol breifat, rhannol gyhoeddus a rhannol elusennol oedd iechyd cyn i Aneurin Bevan fynnu sefydlu gwasanaeth iechyd cynhwysfawr i arbed bywydau, achos roedd miloedd o bobl yn y 1930au ddim yn gallu cael mynediad at driniaeth gwasanaeth iechyd o gwbl. Dyna'r sefyllfa sy'n wynebu pobl efo gofal heddiw ac mae angen gofal cymdeithasol, felly, yn teilyngu'r un un ateb, hynny yw, cael system genedlaethol, gynhwysfawr o ofal. Diolch yn fawr.