2. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 15 Ionawr 2019.
4. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i fodloni'r angen am dai fforddiadwy? OAQ53163
Diolchaf i'r Aelod am y cwestiwn. Mae Llywodraeth Cymru yn cymryd ystod fwyfwy eang o gamau er mwyn helpu i ddiwallu'r angen am dai ledled Cymru. Yn y tymor hwn, rydym ni'n gwneud gwerth £1.7 biliwn o fuddsoddiad mewn tai, a dyna'r mwyaf erioed.
Diolch. Fel y gwyddoch, mae 'Polisi Cynllunio Cymru' yn ei gwneud hi'n ofynnol i awdurdodau cynllunio lleol bennu trothwyon capasiti ar gyfer datblygiadau preswyl, y dylid gofyn am gyfran o dai fforddiadwy gan ddatblygwyr uwchben hynny. Yn achos sir y Fflint, mae'r polisi yn ceisio darparu o leiaf 30 y cant o dai fforddiadwy ar safleoedd â lleiafrif o 25 o anheddau. Wel, er gwaethaf tystiolaeth o angen lleol am dai fforddiadwy, mae amgylchiadau a'r dystiolaeth sy'n ymddangos yn anghyson sy'n berthnasol i gais ym Mwcle wedi arwain at safle o 28 o unedau yn mynd rhagddo heb gynnwys tai fforddiadwy. Pa ystyriaeth wnewch chi ei rhoi felly i'r alwad gan Gyngor Tref Bwcle am ymchwiliad i'r amgylchiadau a ganiataodd i hyn ddigwydd a'r cynsail y mae hyn yn ei greu os na chaiff ei atal yn gyflym?
Diolchaf i'r Aelod am y pwynt cyffredinol a wnaeth ar y cychwyn ynglŷn â phwysigrwydd y drefn gynllunio o ran gwneud yn siŵr ein bod yn gallu manteisio i'r eithaf ar y cyfleoedd sydd ar gael ar gyfer tai fforddiadwy ychwanegol ledled Cymru. Bydd yn gwybod bod fy nghyd-Aelod, Lesley Griffiths, a oedd yn gyfrifol am y mater hwnnw ar y pryd, wedi cyhoeddi 'Polisi Cynllunio Cymru: Argraffiad 10' ychydig cyn y Nadolig, sy'n ceisio tynnu rhai llinynnau allweddol mewn polisi cynllunio ynghyd a'u cyfochri â'r diben a amlinellwyd gan Mark Isherwood. Nid wyf i'n gyfarwydd yn uniongyrchol â'r alwad y mae Cyngor Tref Bwcle wedi ei gwneud o ran y cynllun penodol a amlinellwyd gan yr Aelod, ond mae'r Gweinidog sydd â chyfrifoldeb dros dai a chynllunio yn ei lle a byddwn yn gwneud yn siŵr ein bod ni'n gwneud gwaith dilynol ar y mater penodol y mae'r Aelod wedi ei godi y prynhawn yma.
Onid yw hi'n amser am arloesi gwirioneddol erbyn hyn—cartrefi modiwlaidd, cartrefi cynhwysydd, cartrefi parod sydd dros dro ac ar gael i symud os, dyweder, y bydd tir yn cael ei werthu gan gynghorau neu berchnogion tir preifat? Yn ddiweddar, aeth Cyngor Dinas Bryste yn erbyn ei bolisi cynllunio ei hun ar gyfer datblygiad bach o gartrefi un person. Fe'i hanogwyd i osod cynseiliau newydd gan yr ymgeiswyr er mwyn ymdrin â'r argyfwng tai; dyna'n union yr hyn a wnaeth. Yn yr un modd, gallai podiau ar gyfer pobl sy'n cysgu ar y stryd wneud cryn dipyn i ddechrau rhoi lloches i bobl sy'n cysgu ar y stryd a'r cymorth sydd ei angen arnynt i symud ymlaen. Caiff rhai o'r atebion tai hyn eu gwneud yng Nghymru eisoes a gellir datblygu pob un ohonynt yn fusnesau yma. Pam nad yw eich Llywodraeth yn eu cefnogi nhw?
Wel, Llywydd, rwy'n meddwl ein bod ni'n cefnogi arloesedd ym maes tai. Mae gennym ni ffrwd gyllid benodol i gefnogi ffyrdd arloesol y gellir diwallu anghenion a bodloni gofynion tai yma yng Nghymru. Yn y ddadl a gynhaliwyd yn y Siambr yma yr wythnos diwethaf, gwnaeth nifer o Aelodau gyfraniadau a oedd yn sôn am y cyfleoedd a geir ar gyfer gweithgynhyrchu oddi ar y safle a dulliau adeiladu newydd y gallwn eu defnyddio yn y ffordd honno. Nid wyf mewn sefyllfa i ymrwymo i'r pethau penodol y mae'r Aelod wedi eu hamlinellu y prynhawn yma, ond rwy'n credu bod y pwynt cyffredinol y mae hi'n ei wneud yn un sy'n gyson iawn eisoes â pholisi'r Llywodraeth.