A gaf i ddiolch i'r Gweinidog am ei chyfraniad i'r ddadl heddiw—ac, yn wir, y briff a roesoch imi yn gynharach yn ôl traed eich rhagflaenydd? Rwy'n gwerthfawrogi'r ffaith ichi ddod i mewn bron ar ddiwedd y broses gosod cyllideb hon, felly nid wyf yn disgwyl ichi fod yn arbenigwr ar bopeth. Roedd yn dda gweld, fodd bynnag, fod y gêm o feio Llywodraeth y DU yn parhau ar garlam fel yr oedd o'r blaen. Mae'n ymddangos nad oes unrhyw ddadl gan Lywodraeth Cymru yn gyflawn heb rywun yn beio Llywodraeth y DU a'r hyn sy'n digwydd yn Lloegr, ond dyna ni.

Ni fydd yn syndod ichi glywed na fydd y Ceidwadwyr Cymreig yn cefnogi'r gyllideb hon heddiw. Ar yr ochr olau, eleni, bydd Llywodraeth Cymru yn rheoli'r gyllideb fwyaf ers datganoli, dros £16 biliwn erbyn 2020. Hyd yn oed cyn addasiadau ar gyfer datganoli trethi, mae gan Lywodraeth Cymru fwy o gyfle i wario arian lle mae ei angen. Am y tro cyntaf, bydd Llywodraeth Cymru yn gallu codi £2.1 biliwn mewn trethi, fel y clywsom ni gan y Gweinidog. Bydd diddymu tollau Pont Hafren yn golygu budd o dros £100 miliwn y flwyddyn i economi De Cymru. Nid fy ffigurau i yw'r rheini; dyna amcangyfrifon Llywodraeth Cymru ei hun. Mae'r cytundeb fframwaith cyllidol rhwng y DU a Llywodraeth Cymru yn cyflawni dros Gymru. O fewn cyllideb 2018, mae mwy na £550 miliwn o arian ychwanegol wedi'i addo i Lywodraeth Cymru, yn ogystal â dros £100 miliwn ar gyfer bargen twf y gogledd, a fydd yn creu buddsoddiad, swyddi a ffyniant yn y rhanbarth. Ac, wrth gwrs, mae gennym ni gefnogaeth barhaus ar gyfer bargen twf y canolbarth.

Nawr, er ein bod yn derbyn y bu llong Llywodraeth Cymru yn hwylio drwy amseroedd heriol, swyddogaeth Llywodraeth yw blaenoriaethu a bellach swyddogaeth Llywodraeth Cymru yw sicrhau bod symiau canlyniadol cyllideb Llywodraeth y DU yn cyrraedd y mannau pwysig, ac, yn bwysicaf oll, y rheng flaen. Soniodd y Gweinidog am y GIG, blaenoriaeth pobl Cymru, ac ein blaenoriaeth ni hefyd—o leiaf, dylai fod. O'r diwedd mae Llywodraeth Cymru yn talu sylw i gyngor gan Geidwadwyr Cymru nifer o flynyddoedd yn ôl y dylid cynyddu'r arian ar gyfer ein gwasanaeth iechyd. Rydym ni'n gwybod nad oedd y gyllideb iechyd yn cael ei gwarchod mewn termau real rhwng 2011 a 2016 ac, o ganlyniad, rydym ni ar ei hôl hi. Ond dyma ble'r ydym ni. Bydd Llywodraeth Cymru yn cael £550 miliwn yn ychwanegol yn ei chyllideb. Fel y dywedaf, bydd cyllid y GIG yn codi a cheir cynnydd yng nghyflogau staff y GIG ac arian ar gyfer staffio yno.

Nid yw'r gyllideb derfynol yn ateb yn llawn y pryderon sylweddol a amlinellir gan y pwyllgorau. Rydym ni wedi clywed y sylwadau gan Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid. Rwyf yn croesawu'r cyllid ychwanegol ar gyfer Cyfoeth Naturiol Cymru. Gwyddom am yr anawsterau y bu'r sefydliad hwnnw yn eu hwynebu dros y blynyddoedd diwethaf, drwy gael ei gyfrifon wedi'u cymhwyso ar gyfer blwyddyn arall eto. A gawn ni sicrwydd y bydd amodau ynghlwm wrth yr arian hwn, ac y bydd argymhellion y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus yn cael eu gweithredu'n llawn fel y gallwn ni osgoi rhai o'r helyntion a welsom ni yn y sefydliad hwnnw dros y blynyddoedd diwethaf?

Mae'r Gweinidog wedi amlinellu rhai o'r newidiadau rhwng y drafft a'r cyllidebau terfynol, ac yr wyf yn falch bod Llywodraeth Cymru wedi penderfynu gwario £13 miliwn yn ychwanegol ar y setliad llywodraeth leol—fe wnaethoch chi sôn y byddai hynny'n cael ei drafod yn ddiweddarach—sy'n darparu mwy o arian i awdurdodau lleol. Er hynny, mewn llawer o achosion, mae'r rhain yn setliadau arian gwastad. Nid ydym ni'n edrych ar warchod mewn termau real. Ond, serch hynny, bydd yn gyllid a gaiff ei groesawu gan Lywodraeth Leol ledled Cymru.

Rydych chi wedi sôn am gymorth i fusnesau. Mae symiau canlyniadol Llywodraeth y DU ar gael ar gyfer rhyddhad ardrethi'r stryd fawr. Fe wn ein bod wedi cael trafodaethau yn y Siambr hon am ffurf posibl y rhyddhad hwnnw. Rydym ni wedi cael nifer o adroddiadau a rhybuddion dros y blynyddoedd diwethaf ynghylch cyflwr ein strydoedd mawr a'r problemau y maen nhw'n eu hwynebu, felly rydym yn gobeithio cael sicrwydd y bydd Llywodraeth Cymru yn cyflwyno'r math o ryddhad ardrethi teg y mae busnesau wedi bod yn galw amdano.

Os gaf i grybwyll gofal cymdeithasol, er y cafwyd arian ychwanegol ar gyfer gofal cymdeithasol, sydd i'w groesawu, mae hyn llawer is na'r hyn yr ydym ni i gyd yn credu sydd ei angen i ateb y galw dros y blynyddoedd nesaf. Mae amcanestyniadau'n awgrymu y bydd angen dyblu'r gwariant bron ar wasanaethau cymdeithasol awdurdodau lleol ar gyfer pobl hŷn rhwng 2015 a 2030. Mae Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru yn amcangyfrif y bydd gwerth £344 miliwn o bwysau ar wasanaethau gofal cymdeithasol erbyn 2021-22, testun adroddiad y Pwyllgor Cyllid a dadl yn y Siambr hon yn ddiweddar.

Yn fyr, ar dai, rwy'n croesawu'r cynigion hunan-adeiladu newydd a wnaethoch chi grybwyll i mi yn gynharach, Gweinidog; Mae hynny'n wirioneddol arloesol ac i'w groesawu. Rwy'n credu ein bod ni i gyd yn cytuno yng ngoleuni'r dadleuon diweddar ar dai, bod gwir angen cynyddu'r stoc tai sydd ar gael yng Nghymru a'r lefel o dai priodol hefyd. Felly, rydym ni'n croesawu cynigion arloesol. Beth bynnag a ddigwydd, mae angen cynnydd yn y stoc tai, ac yn bwysicaf oll yn y stoc tai fforddiadwy.

Nid wyf wedi sôn am ddeddfwriaeth cenedlaethau'r dyfodol—fe wn i nad oes gennyf yr amser—ac fe wnaethoch chi sôn am y comisiynydd. Yn y gorffennol, rydym ni wedi galw am gyllidebau sy'n cyd-fynd â deddfwriaeth cenedlaethau'r dyfodol a rhoi Cymru ar sail gynaliadwy ar gyfer y dyfodol. Mae angen i gyllidebau wneud mwy o hynny yn y dyfodol, felly fe'ch anogaf chi a Llywodraeth Cymru i wneud yn siŵr bod cyllidebau yn y fan yma yn gynaliadwy nawr ac yn y dyfodol.