Ar ddechrau'r ddadl hon, credaf ei bod hi'n werth ailadrodd pa mor drychinebus fyddai senario 'dim bargen'. Wrth gwrs, mae'n anodd rhagweld gyda sicrwydd pendant beth fydd canlyniadau senario nad yw ei holl amrywiadau posibl, drwy ddiffiniad, wedi'u pennu hyd yn hyn. Ond credaf ei bod yn rhesymol inni ddod i gasgliad ynglŷn â natur yr effeithiau ar yr economi, ac yn y tymor byr i'r tymor canolig maent yn driphlyg—argyfwng ariannol, ergyd i fasnach a dirwasgiad domestig sy'n debygol o fod yn ddwfn ac yn hir.

O ran y marchnadoedd ariannol, mae'r bunt eisoes i lawr tua 20 y cant ers y refferendwm, heb y math o ffyniant allforio ledled y DU a ragwelai rhai pobl. Nid yw ecwiti'r DU yn ddeniadol, gan gynnwys cwmnïau ag iddynt ffocws tramor a restrir yn y DU. Mae swyddi a buddsoddiad yn anelu tramor gydag oddeutu £800 biliwn o weithrediadau staff a chronfeydd cwsmeriaid eisoes wedi symud dramor o'r sector ariannol yn unig, yn ôl adroddiad diweddar gan Ernst & Young. Yn wir, ar ein hymweliad diweddar â Gweriniaeth Iwerddon, mewn cyfarfod gydag awdurdod datblygu Iwerddon, yr IDA—wrth gwrs, maent yn brawf byw o beth allai fod yn ein hwynebu ymhellach i lawr y lôn. Mae 55 o gwmnïau eisoes wedi eu hadleoli, wrth gwrs, i Weriniaeth Iwerddon, heb y bygythiad erchyll o 'dim bargen' hyd yn oed.

Felly, ar 30 Mawrth, mewn senario lle y bydd y DU yn gadael heb unrhyw gytundeb, credaf y gallwn ddisgwyl i'r tueddiadau hyn sy'n bodoli'n barod waethygu'n gyflym ac yn sylweddol. Byddai'r bunt yn cwympo o leiaf 20 y cant arall, mae'n debyg, i'r un lefel â'r ddoler. Byddai pryder cyffredinol ynglŷn â sefydlogrwydd ariannol y DU, ynghyd ag all-lif gwyllt o gyfalaf, a byddai amrywiaeth eang o sefydliadau ariannol yn debygol o gael eu profi'n ddifrifol yn adlais o 2008, ond gyda'r dimensiwn ychwanegol fod economi'r DU a'r economi fyd-eang mewn cyflwr mwy bregus na'r adeg honno, a chanddynt lawer llai o allu i ymateb yn gadarnhaol. Mae tebygolrwydd cryf y byddai Banc Lloegr yn gorfod codi cyfraddau llog yn sydyn er mwyn ceisio cynnal hyder.

Nawr, o ran yr economi go iawn, mae'n debyg na fydd busnesau domestig yn cael eu taro mor galed â hynny ar y diwrnod cyntaf, er y byddai rhywun yn rhagweld arafu cyffredinol yn y gweithgarwch economaidd, o ystyried yr ansicrwydd ariannol, cwymp y bunt a'r cynnydd mewn cyfraddau llog, a fydd yn gyflym yn achosi hwyliau negyddol yn gyffredinol o ran hyder yn yr economi. Ar y llaw arall, er hynny, mae'r effaith ar y sector nwyddau masnachadwy yn debygol o fod yn sydyn ac yn ffrwydrol. Bydd yn effeithio ar yr holl drafodion trawsffiniol. Yn wir, bydd ffiniau newydd cyfan yn cael eu creu lle nad oeddent o'r blaen yn yr ystyr fasnachol. Bydd biwrocratiaeth, oedi, anhrefn a dryswch yn tanseilio holl sail llawer o weithgynhyrchu mewn union bryd y DU. Gellir rhagweld cwmnïau'n cau a phroblemau llif arian yn magu gwraidd yn gyflym iawn, o ystyried maint y newid a'r ansicrwydd. I wasanaethau, unwaith eto, mae hi bron yn sicr mai'r tebygolrwydd yw y ceir tarfu difrifol a bygythiad i oroesiad rhai cwmnïau, a rhagor o gatalyddion ar gyfer adleoli cwmnïau eraill. Nid oes modd mesur yn gywir faint o swyddi a fyddai'n cael eu colli yn ystod y misoedd cyntaf, ond y tebygolrwydd yw y byddai'n ffigur sylweddol, ac y byddai'r rhan fwyaf ohonynt wedi mynd am byth.      

Nawr, wrth edrych y tu hwnt i'r wythnosau a'r misoedd cyntaf, mae'n wir yn hirdymor fod yr argyfyngau hynny'n datrys eu hunain yn y pen draw. Fodd bynnag, credaf ei bod yn debygol, yn yr achos hwn, oherwydd dyfnder yr effaith mewn rhai sectorau, yn enwedig y diwydiant ceir, cynhyrchion fferyllol, awyrofod, ffermio, cyllid yn ôl pob tebyg, credaf y byddai'n gadael cysgod hir o ddirywiad economaidd am lawer iawn o flynyddoedd i ddod. Ac oherwydd bod gan Gymru gyfradd uwch o'r rhan fwyaf o'r sectorau hyn, byddem yn debygol o ddioddef yn anghymesur o senario 'dim bargen'. Bydd dirwasgiad mawr yn y wlad bron yn sicr o fod yn anochel. Bydd yr ergyd enfawr i ddiwydiant, ynghyd â phrisiau cynyddol a chynnydd mewn cyfraddau llog, yn arwain at wneud pobl yn dlotach o lawer, a pheri iddynt gael trafferth cael dau ben llinyn ynghyd. Byddai cwmnïau domestig a fydd, mae'n debyg, yn osgoi'r anhrefn cychwynnol, yn cael eu taro wedyn, mae'n debyg, gan y dirwasgiad mwyaf difrifol a welwyd yn y wlad hon ers blynyddoedd lawer. Wrth gwrs, gellid dadlau ynglŷn ag unrhyw un o'r rhagdybiaethau unigol sy'n sail i'r rhagfynegiadau a wneuthum, gallwn fod yn anghywir. Y cwestiwn yw: a yw'n risg sy'n werth ei hwynebu? A byddai'r rhan fwyaf ohonom yma, rwy'n credu, yn dadlau 'na'—mae Brexit 'dim bargen' yn annerbyniol ac mae'n ddiangen.

Ond wrth gwrs, daw hynny â ni at gwestiwn perthnasol iawn ynglŷn â sut rydym yn ei osgoi. Nawr, mae'r Llywodraeth eisoes wedi dweud ei bod yn cefnogi ymestyn erthygl 50, ac rydym yn croesawu hynny. A chlod lle y mae clod yn ddyledus—mae ar y blaen i'r Blaid Lafur yn San Steffan yn hynny o beth, sydd ar hyn o bryd ond yn dweud bod ymestyn erthygl 50 yn opsiwn sy'n werth ei ystyried. Yr hyn y buaswn i'n ei ddweud am hynny, ac rydym wedi clywed iaith opsiynau yn y ddadl Brexit mewn cyd-destunau eraill, onid ydym, yr enwog—? Rwyf bron yn teimlo fel pe bawn i wedi bod yn y drafodaeth ar gynnig cyfansawdd yn yr ystafell honno, oherwydd clywsom gymaint o gyfeirio ati o gynhadledd y Blaid Lafur. Mae amser yn brin ar gyfer opsiynau. Mewn gwirionedd, yr hyn sydd ei angen arnom bellach yw ymdeimlad clir o strategaeth a pha gamau rydym yn mynd i'w cymryd.

Felly, gan ei bod bellach wedi mabwysiadu'r safbwynt hwn ar ofyn am estyniad brys i erthygl 50, rwy'n annog y Llywodraeth i gyfleu'r neges honno i'w cymheiriaid Seneddol yn San Steffan, a byddent yn gwneud cymwynas fawr â phob un ohonom. Ac yn amlwg, yn y cynnig cyn y Nadolig, ar 4 Rhagfyr, fe bleidleisiwyd yn erbyn cytundeb Mrs May. Rwy'n gobeithio y bydd y cynnig hwn heddiw, y Senedd hon, yn pleidleisio yn erbyn Brexit 'dim bargen'. Rydym wedi bod yn ddylanwadol—yn amlwg, rydym wedi arwain mewn perthynas â chytundeb Mrs May. Rwy'n gobeithio y byddwn yn arwain mewn perthynas â Brexit 'dim bargen' yn ogystal ac y bydd y Senedd yn San Steffan hefyd yn dilyn ein hesiampl.

Ond wyddoch chi, nid yw dweud beth rydym yn ei wrthwynebu ond yn rhan o'r ateb. Y rhan nesaf yw dweud beth rydym yn ei gefnogi, ac yn y pen draw, yr unig ffordd o sicrhau'n bendant nad ydym yn mynd i weld Brexit 'dim bargen' yw inni ddod o hyd i fwyafrif cadarnhaol yn y lle hwn, yn amlwg, ond hefyd yn y Senedd arall honno, o blaid dewis amgen. Ond trafodaeth ar gyfer diwrnod arall yw honno, ac wrth hynny, wrth gwrs, yr hyn rwy'n ei olygu yw dydd Mawrth nesaf.