Part of the debate – Senedd Cymru am 3:47 pm ar 16 Ionawr 2019.
A gaf fi gymeradwyo Suzy Davies am gynnig y memorandwm cydsyniad offeryn statudol hwn a'i chynnig cydsyniad dilynol, oherwydd—? Y darlun ehangach, rydym yn y sefyllfa hon mewn perthynas â rheoliadau Brexit ac mae'n rhaid inni ddal ati, ac nid wyf am ailadrodd ein hofnau eto ar yr ochr hon ynglŷn ag unrhyw ymgais i gipio grym yn sgil Brexit. Dyna'r darlun ehangach. Fel y clywsom, mae Rheol Sefydlog 30A yn nodi bod yn rhaid i'r Llywodraeth osod memorandwm a chynnig cydsyniad offeryn statudol os bydd offeryn statudol y DU yn caniatáu i Weinidogion y DU ddiwygio deddfwriaeth sylfaenol yma yng Nghymru mewn meysydd datganoledig. Dyna pam ei bod yn bwysig, ac fel y dywedais, rwy'n cymeradwyo Suzy am gyflwyno'r mater hwn a thaflu goleuni ar bwysigrwydd hyn. Nid oes unrhyw anghytuno penodol o ran yr offeryn penodol sydd ger ein bron, nid yw ond yn cael ei ddefnyddio fel enghraifft, gan fod gennym fframweithiau cyffredin bellach i roi trefn ar ddeddfwriaeth ymadael â'r UE. Fel y clywsom, mae llawer iawn o is-ddeddfwriaeth ar y ffordd.
Rydym yn sôn llawer am gydlywodraethu. Mewn geiriau eraill, nid yw'n fater syml o un Lywodraeth mewn un lle yn dweud wrth Lywodraeth arall mewn lle arall beth i'w wneud. Mae llywodraethu i fod i gael ei rannu bellach mewn ysbryd agored o barch a hyder yn ein gilydd. Ond yn amlwg, ar y Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol, rydym yn poeni ynglŷn â phethau fel hyn. Rydym yn poeni nid yn unig am golli pwerau o'r sefydliad hwn i San Steffan, rydym hefyd yn poeni am y posibilrwydd o golli pwerau o'r ddeddfwrfa hon i'n Llywodraeth ein hunain. Mae'r ddau beth hynny'n mynd â llawer o'r amser, a dyna'r fframwaith lle rydym yn cael y drafodaeth hon.
Felly, mae a wnelo hyn â gallu'r ddeddfwrfa hon i ddwyn y Llywodraeth hon i gyfrif, a dyna bwysigrwydd y ddadl fach hon y prynhawn yma, gan mai memoranda cydsyniad offeryn statudol yw'r hyn sy'n cyfateb mewn is-ddeddfwriaeth i gynigion cydsyniad deddfwriaethol ac mae gennym gynnig cydsyniad deddfwriaethol diweddar ar y trefniadau iechyd cyfatebol lle rydym wedi gweld ymgais eithaf amlwg gan Lywodraeth San Steffan i ehangu cwmpas y trefniadau iechyd cyfatebol o drosglwyddo swyddogaethau yn unig—. Dyna roedd pob un ohonom yn ei ddisgwyl, dim mwy na throsglwyddo swyddogaethau oherwydd Brexit, trosglwyddiad syml, ac rydym wedi gweld ymgais gwbl amlwg i ehangu cwmpas hynny, ac ar hyn o bryd, mae'r Gweinidog iechyd yma, yn briodol, yn bwriadu gwrthod cydsyniad deddfwriaethol oni chaiff y Bil penodol hwnnw ei ddiwygio yn unol â'n holl bryderon yma. Felly, dyna bwysigrwydd y ddadl hon.
Efallai ei fod yn bwynt cyfansoddiadol mursennaidd, ond mae'n un pwysig tu hwnt gan fod nifer y memoranda cydsyniad offeryn statudol sydd ar y ffordd yn syfrdanol, ac fel y dywedodd Suzy, mae gennym lawer iawn o adroddiadau yn dweud yr un peth yn union, ac mae ein cymorth deddfwriaethol yma'n gweithio'n hynod o galed i ddal i fyny gyda phopeth, ac mae'n rhaid inni beidio â cholli golwg ar bethau, oherwydd weithiau, o bosibl, gellid cytuno i bethau os nad ydym yn cadw llygad ar y manylion bychain.
Felly, rwy'n ddiolchgar i Suzy ein bod yn gallu taflu goleuni ar hyn. Mae'n amlygu'r posibilrwydd y gall deddfwrfa'r Cynulliad hwn, weithiau, gael ei hanwybyddu am nad oes digon o amser, am nad yw'n ddigon pwysig, am fod gormod o waith, ac am mai rhywbeth rhwng un Llywodraeth a'r llall ydyw—wel, mewn gwirionedd, mae'n ymwneud â'r ddeddfwrfa hon. Diolch yn fawr.