11. Datganiad gan Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth: Effaith Brexit heb Gytundeb ar Drafnidiaeth

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:20 pm ar 22 Ionawr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Joyce Watson Joyce Watson Labour 5:20, 22 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Rwy'n diolch i'r Gweinidog am ei ddatganiad heddiw. Fy mhryder mawr i a llawer un arall yn y fan hon, rwy'n siŵr, yw bod y dewis a'r realiti o Brexit heb gytundeb yn parhau, ac yn yr amlwg i raddau helaeth iawn. Ni allaf farnu na wnaiff hynny ddigwydd, ond ni allaf weld unrhyw gynllun sy'n dal dŵr i wneud yn siŵr na fydd hynny'n digwydd. Rwyf i yn gryf o'r farn fod ymdrechion Yvette Cooper ac ASau eraill clir eu meddwl yn San Steffan yn hanfodol bwysig yn hyn o beth, a chredaf hefyd mai dyna pam y dylai'r bobl gael y gair olaf ar Brexit.

Rwy'n awyddus i ganolbwyntio fy mhryderon ar yr ardaloedd yn fy rhanbarth i, a'r rhai hynny'n amlwg iawn yw porthladdoedd Aberdaugleddau, Doc Penfro ac Abergwaun, ond hefyd y cysylltiadau trafnidiaeth a allai fod dan fygythiad wrth ymadael neu Brexit heb gytundeb—y drafnidiaeth reilffordd sy'n ymestyn yr holl ffordd i lawr i Abergwaun. Mae lein Abergwaun, yn yr holl ymholiadau yr wyf wedi bod ynddyn nhw erioed—lein ar gyfer teithwyr—yn datgan yn eglur nad nifer y teithwyr sy'n ei chadw mewn gwaith, ond y nwyddau sy'n cael eu cludo i lawr i Abergwaun neu i Ddoc Penfro. Felly, os bydd y cysylltiadau trafnidiaeth o gludo nwyddau ar y rheilffordd yn lleihau neu hyd yn oed yn cael eu colli, a oes gennym unrhyw gynlluniau wrth gefn i gadw'r rheilffordd yn agored ac yn hygyrch i bobl sy'n ei defnyddio ar hyn o bryd?

O ran Aberdaugleddau, pan roddwyd tystiolaeth i faterion allanol, roedd porthladd Aberdaugleddau yn dweud, gyda dwy ran o dair o'r allforion o Iwerddon yn mynd drwy borthladdoedd Cymru a Lloegr i borthladdoedd y sianel ac ymlaen wedyn i'r cyfandir, y byddai sefydlu unrhyw system reoleiddio i ynys Iwerddon a fyddai'n gwyro oddi wrth weddill y DU—ffin galed ym Môr Iwerddon—yn drafferthus iawn i'r gweithrediadau hynny. Gallai hynny'n syml ac yn amlwg iawn arwain at osgoi pob un o borthladdoedd Cymru yn gyfan gwbl a hwylio'n llon i Ewrop heb ddod â dim i'r lan yma.

Rwy'n arbennig o bryderus hefyd, os byddwn yn parhau i gael trafnidiaeth cludo nwyddau yn dod drwy Abergwaun neu unrhyw un o'r porthladdoedd eraill hynny, pe byddai yna oedi, y byddem yn gallu ymdopi â nifer y lorïau yn yr ardaloedd hynny. Nid oes unrhyw fath o faes parcio mawr yn unrhyw un o'r porthladdoedd hyn i ymdopi ag oedi mewn unrhyw ffordd o gwbl. Ac nid oes gennym y seilwaith yr ydych chi newydd dynnu sylw ato yn ardal Caergybi i ymdrin â hynny. Felly, dyna fy nghwestiynau allweddol i.