13. Datganiad gan y Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol: Paratoi ein Gwasanaethau Cyhoeddus at Brexit heb Gytundeb — Argyfyngau Sifil Posibl

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:39 pm ar 22 Ionawr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie James Julie James Labour 6:39, 22 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Wel, rwy'n cytuno'n fawr iawn â sylwedd a chynnwys sylwadau'r Aelod. O ran gweithgarwch asgell dde eithafol, fe ddywedais yn fy natganiad ein bod ni'n atgyfnerthu'r trefniadau cydlyniant cymunedol sydd gennym ni ar waith. Rydym ni eisoes yn ariannu cydgysylltwyr cydlyniant cymunedol rhanbarthol. Maen nhw'n rhan bwysig iawn o'r fforymau cydnerthedd a'r trefniadau paratoi, am yr union reswm y mae hi'n ei nodi. Rydym ni eisiau mewn difrif sicrhau bod ein hawdurdodau lleol a'n fforymau cydnerthedd lleol—ac mae hynny'n cynnwys pob un o'r ymatebwyr golau glas—yn ymwybodol o unrhyw densiwn cynyddol. Nid oes gennym ni unrhyw wybodaeth, heblaw'r tensiwn cynyddol cyffredinol y mae hi'n sôn amdano, i awgrymu bod gennym ni unrhyw broblemau penodol yng Nghymru, ond mae'r fforymau yn paratoi ar gyfer hynny ac rydym ni wedi atgyfnerthu'r cyllid ar gyfer y swyddi cydlyniant cymunedol rhanbarthol hynny, er mwyn pwysleisio hynny.

O ran y materion ynglŷn â chyni, rydym ni'n gwneud rhywfaint o gynllunio rhanbarthol ledled Cymru, yng nghyswllt pob un o'r datganiadau y mae cyd-Weinidogion wedi'u crybwyll heddiw, i weld a oes mannau penodol lle byddai Brexit heb gytundeb yn cael cyfres o effeithiau gwahanol ar gymuned benodol neu mewn rhan benodol o Gymru fel y gallwn ni roi cynlluniau paratoi ar waith i liniaru cymaint o'r effaith honno â phosib. Ond, fel mae un Gweinidog ar ôl y llall wedi dweud, dydym ni ddim yn esgus ei bod hi'n bosib lliniaru effeithiau Brexit heb gytundeb. Rydym ni'n ceisio gwneud cymaint ag y gallai unrhyw un ei wneud. Nid ydym ni eisiau teimlo ein bod ni wedi anghofio rhywbeth, ond y syniad y gallwn ni ei liniaru—nid yw'n bosib i'w liniaru. Rwy'n cytuno â hi; dyma'r broblem fwyaf erioed y byddwn ni'n ei hwynebu heblaw am ryfel. Felly'r cwbl yr ydym ni'n ei wneud yw sicrhau bod pob un o'r prosesau sydd wedi'u sefydlu mor gadarn ag y bo modd iddyn nhw fod, o ystyried lle y gallwn ni fod.

Mae hynny'n cynnwys y materion ynglŷn â'r gadwyn gyflenwi. Hoffwn dawelu meddwl pobl a dweud nad oes angen storio bwyd wrth gefn, ond byddwn ni yn ceisio sicrhau bod cadwyni cyflenwi ar gyfer pethau fel prydau ysgol neu gyfleusterau'r henoed neu beth bynnag yn dal i allu cael yr holl gynhwysion y bydden nhw fel arfer yn eu cael, neu eu bod nhw'n gallu cynllunio bwydlenni i sicrhau, os ymddengys hi'n debygol y bydd effaith ar y gadwyn gyflenwi, yna y gallan nhw roi rhywbeth arall yn ei le. Felly, cynllunio ar y lefel honno yw hi. Nid rhagweld prinder eang, ond efallai y bydd prinder cynhwysion ac mae angen inni gynllunio ar gyfer hynny.

Felly, mae'n bwysig iawn cael y cydbwysedd yn gywir. Mae'n bwysig i fod yn barod, mae'n bwysig peidio â sbarduno trafodaeth am brinder pan nad ydym ni'n disgwyl unrhyw brinder. Felly, ein bwriad yw lliniaru problemau posib i'r gadwyn gyflenwi. Felly, i ailadrodd, nid ydym ni'n disgwyl unrhyw brinder bwyd eang o unrhyw fath. Ni ddylai pobl storio bwyd wrth gefn. Rydym ni yn disgwyl i awdurdodau cyhoeddus sydd yn paratoi bwyd ar gyfer pobl sy'n agored i niwed sicrhau bod eu cadwyni cyflenwi yn ddi-dor yn yr amgylchiadau hynny.