Part of the debate – Senedd Cymru am 5:33 pm ar 19 Chwefror 2019.
A gaf i ddechrau, Dirprwy Lywydd, drwy ddiolch i'r Aelodau am eu cyfraniad y prynhawn yma? Os caf i ddechrau drwy ymdrin â rhai o'r sylwadau a wnaed gan Suzy Davies, nid fi yw'r un sy'n hawlio bod y diwylliant o gydweithrediad a hunanwelliant yn symud yn gyflym. Dyna adroddodd y prif arolygydd ei hun, a'r symudiad hwnnw tuag at athrawon yn gweithio gydag athrawon eraill yn eu hysgol eu hunain ac ysgolion yn gweithio gydag ysgolion eraill yn y diwylliant hwnnw o gydweithio a hunanwelliant fydd mewn gwirionedd yn ysgogi'r canlyniadau. Nid ymyrraeth o'r brig i lawr gan y Llywodraeth yn unig sy'n gallu symud y system a symud y nodwydd yn y ffordd y mae'n rhaid i ni ei wneud.
Nawr, mae'r Aelod yn iawn i ddweud ein bod ni'n rhoi mwy o bwyslais ar hunanwerthuso, ac yn y gorffennol, nodwyd gan Y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd nad yw hyn wedi bod yn gryfder yn ein system. A dyna pam mae Estyn yn gweithio gyda'r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd i lunio pecyn cymorth hunanarfarnu i sicrhau bod cysondeb yn yr ymagwedd at hunanwerthuso ar draws y system addysg yng Nghymru a bod y cysondeb hefyd yn ymagwedd gadarn at hunanarfarnu. A diben arolygiaeth ddiwygiedig yw i Estyn allu dilysu gwaith hunanwelliant ysgol. Os yw Estyn yn ffyddiog bod yr ysgol honno yn gwneud hyn yn dda a bod eu hunanarfarnu yn gadarn ac yn ysgogi newid, yna bydd gan yr ysgol honno fwy o ymdeimlad o fod wedi haeddu awtonomiaeth cyn bydd Estyn yn dod yn ôl. Petai gan Estyn bryderon ynglŷn â'r ymagwedd honno, yna fe fydden nhw yn ôl yn yr ysgol yn amlach, a dyna sut y byddwn ni'n ysgogi'r system i symud ymlaen.