1. Cwestiynau i Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig – Senedd Cymru ar 20 Chwefror 2019.
7. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am y sector cig coch yn dilyn Brexit? OAQ53465
Diolch. Rydym yn disgwyl i'r sector cig coch yng Nghymru wynebu heriau sylweddol ar ôl Brexit. Rydym wedi bod yn gweithio'n agos gyda'n rhanddeiliaid i helpu i baratoi'r sector cystal ag y gallwn ar gyfer yr heriau lluosog a'r newid sylweddol y mae gadael yr Undeb Ewropeaidd bron yn sicr o'i olygu i'n ffermwyr a'n teuluoedd ffermio.
Rwy'n cydnabod y bydd cig oen, yn wir, yn wynebu heriau sylweddol, yn enwedig mewn Brexit 'dim bargen'. Roeddwn yn falch iawn gydag ymweliad ein pwyllgor Brexit â Brwsel dros yr ychydig ddyddiau diwethaf. Cawsom gyfarfod â llysgennad Seland Newydd yno a chawsom sgyrsiau adeiladol, a deallaf ei fod hefyd bellach wedi bod yn trafod gyda'r sector cig oen yng Nghymru. Fodd bynnag, a wnaiff y Gweinidog roi mwy o ystyriaeth i'r sector cig eidion? Oherwydd, pe baem yn gadael yr UE heb gytundeb ac yn gosod tariffau ar allforion Iwerddon i'r DU, sydd mor sylweddol, byddai hynny'n gadael cyfle mawr iawn i ffermwyr cig eidion, ac yn wir, ffermwyr llaeth yng Nghymru gynyddu eu cynhyrchiant yn broffidiol er mwyn llenwi'r bwlch hwnnw.
Roeddwn am ddweud, pan ddywedoch eich bod yn ymwybodol o'r heriau i'r sector cig oen, fy mod yn ymwybodol iawn o'r heriau i'r sector cig eidion hefyd. Mae fy swyddogion, yn amlwg, wedi bod yn gwneud gwaith ar gynllunio senarios ac mae'n ymwneud â mwy na'ch sectorau yn unig, mae'n ymwneud â'ch sefyllfa yng Nghymru a'r lle rydych o ran yr effaith y gallai Brexit 'dim bargen' ei chael arnoch.
Un o'r rhesymau pam y darperais rywfaint o arian o dan gynllun pontio'r UE oedd i helpu'r sector cig coch, helpu ffermwyr, i feincnodi er mwyn sicrhau bod eu cynlluniau busnes—eu bod yn deall eu perfformiad a'u cynhyrchiant fel y gallem nodi ble i ganolbwyntio ein hymdrechion go iawn. Felly, credaf eich bod yn llygad eich lle, mae'n rhaid inni edrych ar gig oen a chig eidion, ond mewn gwirionedd, mae angen inni sicrhau bod 'dim bargen'—na cheir Brexit 'dim bargen'.