Part of 4. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:24 pm ar 6 Mawrth 2019.
Weinidog, diolch i chi am yr ateb rydych newydd ei roi. Yn amlwg, y neges a gawn yn awr yw nad yw uno'n ystyriaeth mwyach, ond rydym yn aml yn siarad am y ddau dîm rygbi, y Gweilch a'r Scarlets, a meddyliwn am y ddau dîm, ond mae llawer mwy'n digwydd y tu ôl i'r llen na'r ddau dîm a welwn ar y caeau. Mae'r Gweilch wedi croesawu'r cysyniad rhanbarthol yn gynnes ac maent yn gweithio gyda'n cymunedau lleol. Mae ganddynt Gweilch yn y Gymuned, maent yn mynd i gyfarfod ag ysgolion, maent yn gweithio gyda grwpiau a sefydliadau gwyddoniaeth, technoleg, peirianneg a mathemateg i hyrwyddo STEM a llwybrau gyrfa eraill. Mae llawer mwy'n digwydd. Mewn gwirionedd, maent yn un o'r goreuon yn y maes mewn perthynas â rygbi merched. Maent yn gwneud llawer mwy na'r hyn a welwn gyda'r 15 chwaraewr ar y cae. Ac maent yn faterion y dylai'r Llywodraeth ymwneud â hwy, ac mae'r arian rydych yn ei roi i Undeb Rygbi Cymru yn bwydo i mewn i hynny.
Felly, credaf ei bod yn bwysig fod y Llywodraeth yn cael dweud ei dweud ar y mater hwn i sicrhau nad ydym yn colli'r gwasanaethau y mae'r Gweilch yn eu rhoi i'r cymunedau ar hyn o bryd. Oherwydd os bydd y Gweilch yn diflannu, bydd gan y Scarlets eu hymrwymiadau eu hunain eisoes. Nid oes ganddynt arian i wneud mwy na hynny, felly beth fydd yn digwydd i'n rhanbarth ni a'r gwasanaethau cymunedol hynny? Ac felly, bydd angen i'r Llywodraeth edrych yn ofalus iawn ar beth y mae hynny'n ei olygu i'r cymunedau lleol mewn gwirionedd—nid yn unig y cefnogwyr, ond y bobl sy'n byw yn yr ardal, y plant yn yr ardal, y plant ysgol sy'n eu cefnogi. Ac rwyf am ddatgan buddiant: mae fy wyres yn aml iawn yn mynychu gwersylloedd y Gweilch yn ystod y gwyliau. Mae pobl yn elwa'n helaeth o'r gwasanaethau hyn, a dylai Llywodraeth Cymru edrych ar beth fydd yn digwydd i'r rheini hefyd.