Fel y clywsom yng Nghyfnod 2, cytunodd y Pwyllgor Cydraddoldeb, Llywodraeth Leol a Chymunedau ar welliant sy'n darparu hyblygrwydd i'r archwilydd cyffredinol gyflwyno cyfrifon ardystiedig ac adroddiad ar ôl y terfyn amser diofyn o bedwar mis. Nawr, mae'r gwelliant hwn yn ceisio dileu'r hyblygrwydd hwnnw, wrth gwrs. Nawr, cynhwyswyd y mecanwaith, fel y clywsom, er mwyn mynd i'r afael â dyletswyddau statudol gwrthdrawiadol a osodir ar yr archwilydd cyffredinol: yn gyntaf, i osod copi o'r cyfrifon ardystiedig ac adroddiad heb fod yn hwy na phedwar mis ar ôl iddynt gael eu cyflwyno, ond hefyd i fodloni gofynion Deddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2013 i gadw at god ymarfer archwilio'r archwilydd cyffredinol ei hun, sy'n ei gwneud yn ofynnol i roi cyfle i drydydd partïon a chyrff a archwilir i roi sylwadau ar ganfyddiadau archwilio. Gallai hynny fynd ag ef y tu hwnt i'r terfyn amser o bedwar mis wrth gwrs. Os yw'r archwilydd cyffredinol yn dibynnu ar yr hyblygrwydd hwn, mae'r Bil yn ei gwneud yn ofynnol i'r archwilydd cyffredinol egluro i'r Cynulliad pam na fydd copi o'r cyfrifon ardystiedig ac adroddiad yn cael eu cyflwyno cyn y terfyn amser o bedwar mis, a rhaid iddynt fwrw ati wedyn i gyflwyno copi cyn gynted ag y bo'n rhesymol ymarferol.

Nawr, wrth gwrs, daeth y mater hwn i'r amlwg gyda chyfrifon Cyfoeth Naturiol Cymru, pan oedd angen mwy na phedwar mis ar yr archwilydd cyffredinol i sicrhau bod materion ariannol yng nghyfrifon Cyfoeth Naturiol Cymru wedi'u harchwilio'n llawn. Wrth archwilio cyrff cyhoeddus yng Nghymru, nid oes unrhyw ddarpariaeth yn y ddeddfwriaeth i'r archwilydd cyffredinol allu gofyn am estyniad i'r terfyn amser statudol o bedwar mis—fel a geir, gyda llaw, ar gyfer cyfrifon adnoddau yn y DU o dan Ddeddf Adnoddau a Chyfrifon Llywodraeth 2000. Nawr, yn ddelfrydol, byddai gennym ddarpariaeth debyg yma yng Nghymru, ac rwy'n derbyn nad yw'r mecanwaith hwn ond yn ymdrin â'r rhwymedigaethau sy'n gwrthdaro a osodir ar yr archwilydd cyffredinol mewn perthynas ag ardystio cyfrifon ac adroddiadau'r ombwdsmon. Yn amlwg, nid yw'r Bil hwn yn fecanwaith priodol ar gyfer ymdrin â'r gwrthdaro hwn mewn perthynas â chyfrifon archwiliedig cyrff cyhoeddus eraill. Fodd bynnag, buaswn yn gobeithio bod y mater hwn yn rhywbeth y bydd Llywodraeth Cymru yn ei ystyried yn y dyfodol. Yn ogystal, mae cyfle, wrth gwrs, i ystyried y mater fel rhan o'r ymchwiliad sydd ar y ffordd gan y Pwyllgor Cyllid i Ddeddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2013. Felly, gyda'r sylwadau hynny, gofynnaf i'r Aelodau wrthod gwelliant 49.