A gaf fi eich sicrhau nad yw'n rhoi unrhyw bleser i'r ochr hon i'r Cynulliad orfod tynnu sylw at y materion dadleuol hyn a nodi'r materion sydd wedi cyfyngu ar Cyfoeth Naturiol Cymru ers ei greu? Oherwydd mae rôl y corff yn hollbwysig ac mae ei ddiben yn hanfodol ar gyfer rheoli ein hamgylchedd naturiol yn effeithiol ac yn gynaliadwy yma yng Nghymru.

Yn ôl yn 2011, pan gyhoeddwyd y manylion ynglŷn â'r bwriad i uno Cyngor Cefn Gwlad Cymru, Asiantaeth yr Amgylchedd a'r Comisiwn Coedwigaeth am y tro cyntaf, dywedodd Gweinidog yr amgylchedd y byddai'r newid yn sicrhau rheolaeth fwy cynaliadwy ac effeithiol ar ein hadnoddau naturiol, ac mae'n rhaid gwneud honno'n egwyddor arweiniol pan fyddwn yn craffu ar y perfformiad go iawn.

Fel y dywedais o'r blaen—nid wyf yn hollol siŵr a ddywedais hynny ar y pryd, ond yn sicr fe'i dywedais pan oeddwn yn aelod o'r pwyllgor newid hinsawdd—nid oedd gwneud tri yn un byth yn mynd i fod yn hawdd. Roedd hi'n mynd i fod yn sefyllfa heriol i'r tîm rheoli yn Cyfoeth Naturiol Cymru, ac fel y clywsom, cafwyd newid yn yr arweinyddiaeth hefyd. Ceisiais roi canmoliaeth lle roedd yn ddyledus. Roedd yr arolwg staff y cyfeiriwyd ato yn ddyfais ragorol mewn gwirionedd ac yn arolwg gwirioneddol drwyadl. A chredwn fod gwneud hynny ar adeg pan oeddech yn uno sefydliadau, a phan oedd hi'n anochel fod pobl yn teimlo eu bod wedi'u cleisio rywfaint yn y broses honno, yn dangos arweiniad. Ond rwy'n credu mai rhai o'r problemau mwy cyffredinol eraill efallai sydd wedi tanseilio ein hyder eu bod yn symud ymlaen mewn gwirionedd, ac mae'r problemau sy'n ymwneud â choedwigaeth yn benodol wedi bod yn ddifrifol oherwydd eu bod wedi'u hailadrodd. Gadewch inni beidio ag anghofio nad un digwyddiad ydoedd; fe ddigwyddodd eto. Ac rwy'n credu bod rhaid i Lywodraeth Cymru ysgwyddo mwy o gyfrifoldeb. Mae'n sefydliad hyd braich ac mae'n rhaid imi gyfaddef, byddai'r Llywodraeth yn cael ei beirniadu'n annheg pe bai'n ymyrryd gormod, ond mae angen i chi ddangos arweiniad, ac rydych yn barod i wneud hynny ar rai adegau, fel gyda materion sy'n peri pryder i'r cyhoedd, fel y dengys y gwaharddiad ar saethu o bosibl. Felly, rwy'n credu bod y sefydliad angen cyfeiriad teithio clir gan Lywodraeth Cymru.

Hefyd clywsom o'r cychwyn cyntaf fod Llywodraeth Cymru wedi cael rhybudd ynglŷn â'r heriau a oedd ynghlwm wrth greu sefydliad newydd. Ac felly rhaid dweud nad yw'r broses o newid rheolwyr wedi bod yn rhagorol, i'w roi yn y termau mwyaf caredig. A phe bai mwy o ofal wedi'i roi ar yr adeg pan gafodd y pethau hyn eu crybwyll, credaf y byddai rhai o'r problemau, yn sicr yr angen am gapasiti rheoli masnachol gwirioneddol gadarn yn y sefydliad newydd, wedi cael eu hystyried o'r cychwyn cyntaf yn ôl pob tebyg, pe baech wedi ystyried y ffordd roedd pobl yn beirniadu'r cynllun busnes gwreiddiol. Fe ildiaf.