Part of the debate – Senedd Cymru am 5:47 pm ar 13 Mawrth 2019.
Wel, mae'n amlwg mai'r hyn sy'n rhaid iddynt—mae'n rhaid iddynt gydbwyso eu pwerau rheoleiddio, a roddwyd ar waith ganddynt gyda pheth synnwyr o ddiben yn fy marn i, a bod yn deg, gyda'u pwerau masnachol. Mae rhai o'r penderfyniadau masnachol yn herio unrhyw fath o ddadansoddi cyn gynted ag y bydd rhywun yn edrych arnynt, heb sôn am yr archwilydd yn edrych arno ac yn nodi'r methiannau brawychus mewn perthynas ag arferion masnachol o ran trin cwmnïau'n deg a thendro'n briodol. Nid yw'r rhain yn dasgau enfawr i'w rheoli ar gyfer asiantaethau cyhoeddus a ddylai allu manteisio ar y profiad i wneud hynny'n effeithiol, ac rwy'n siŵr fod y Llywodraeth wedi dweud wrthynt am ei wneud yn effeithiol.
Nawr, clywsom gan Blaid Cymru fod y cynnig hwn, rywsut, yn hytrach na bod yn graffu trwyadl a phriodol, yn ymosodiad milain ar y staff. Er tegwch, credaf fod pawb yn ystyried bod hynny braidd yn amheus. Efallai nad ydych yn hoffi'r cynnig, efallai y credwch ei fod yn gyfeiliornus, ond fel ymosodiad ar y staff, pan fo ail bwynt y cynnig yn mynd ati i ganmol y staff—. Ond wedyn, cawsom ddadl gwbl ryfedd fod y gair 'systematig' yn golygu ymwneud ag unigolion. Wel, rhaid imi ddweud, fy nealltwriaeth i o'r gair 'systematig' yw ei fod yn ymwneud â systemau, ond dim ond lefel 'O' mewn Saesneg iaith sydd gennyf, ac ni roddais lawer o sylw i'r ymarferion darllen a deall. Nid oes amheuaeth fod Llyr yn ddisgybl o'r radd flaenaf ac y gallai ddangos i mi pam rwy'n gwneud y camgymeriadau sylfaenol hyn.
Ond rwy'n credu hefyd fod angen inni gael neges fwy gobeithiol. Mae angen inni wneud penderfyniad drwy adolygiad i weld a ellir datrys hyn, ac rwy'n gobeithio y gellir ei ddatrys. Rwyf wedi cyfarfod â'r tîm arweinyddiaeth newydd, a chredaf fod ganddynt bob bwriad i weddnewid pethau. Ond os nad yw hynny'n mynd i fod yn bosibl, rhaid inni ailedrych ar y pethau hyn a chytuno ar ddull newydd o weithredu. Diolch ichi, Ddirprwy Lywydd.