Part of the debate – Senedd Cymru am 6:07 pm ar 13 Mawrth 2019.
Diolch, Ddirprwy Lywydd. Rwyf wedi rhoi munud yn y ddadl hon i Jack Sargeant a Joyce Watson.
Ddydd Llun nesaf, gallaf gofrestru fel adeiladwr. Ddydd Mawrth, gallaf gofrestru fel person trin gwallt. Ddydd Mercher, gallaf ddechrau busnes gwaith coed. Ddydd Iau, gallaf ddechrau busnes therapi harddwch. Ddydd Gwener, gallaf geisio gwaith fel cyfreithiwr neu fargyfreithiwr. Ddydd Gwener, bydd holl rym y gyfraith yn dod i lawr arnaf. Mae gan gyfreithwyr amddiffyniad cyfreithiol. O dan Ddeddf Cyfreithwyr 1974, ni all neb sydd heb gymwysterau weithredu fel cyfreithiwr. Mae unrhyw un sy'n tramgwyddo yn ei herbyn yn euog o drosedd ac yn agored yn sgil euogfarn i ddedfryd o garchar o fwy na dwy flynedd, neu ddirwy, neu'r ddau. Gallaf honni fy mod yn fargyfreithiwr. Digwyddodd hyn i Ian Clegg mewn gwirionedd, a dwyllodd y barnwyr a'r ynadon yn Guisborough, Gogledd Swydd Efrog, rhwng mis Medi 2007 a mis Ebrill 2008. Mae'r gyfraith, a basiwyd yn 2007 ar ffurf y Ddeddf Gwasanaethau Cyfreithiol, yn ei gwneud yn anghyfreithlon i rywun esgus yn fwriadol ei fod yn fargyfreithiwr. Gellir carcharu am hyd at flwyddyn am gyflawni'r drosedd. Mae cyfreithwyr, fel bob amser, yn edrych ar ôl eu hunain. Caiff gweddill y bobl eu trin yn hollol wahanol. Ni cheir unrhyw amddiffyniad rhag honiad fod rhywun yn unrhyw un o'r pethau eraill a grybwyllais yn gynharach.
Hynny yw, nid yw trin gwallt wedi ei reoleiddio o gwbl. Dywedwyd wrthyf am effeithiau dinistriol triniaethau trin gwallt esgeulus, yn amrywio o losgiadau cemegol i'r pen a'r wyneb i golli gwallt drwy gamddefnyddio cynnyrch. Mae'r diwydiant trin gwallt heb ei reoleiddio ar hyn o bryd. Mae hyn yn peri pryder mawr pan ystyriwch y cemegau a ddefnyddir gan bobl trin gwallt, pobl sy'n gallu bod heb eu hyfforddi a heb unrhyw gymwysterau. Mae'r Cyngor Trin Gwallt, a sefydlwyd drwy Ddeddf Siopau Trin Gwallt (Cofrestru) 1964, gyda'r bwriad o roi statws i siopau trin gwallt a sicrwydd i ddefnyddwyr o ganlyniad i hynny, wedi galw am reoleiddio'r diwydiant. Mae cofrestru gyda'r cyngor yn parhau i fod yn wirfoddol oherwydd na chafodd y Ddeddf ei gorfodi'n llawn erioed. Mae'r Cyngor Gwallt yn amcangyfrif mai oddeutu 10 y cant o siopau trin gwallt yn unig sydd wedi cofrestru. Gan fod y diwydiant heb ei reoleiddio ac am nad oes angen unrhyw gymwysterau i weithio fel person trin gwallt, mae'n bosibl fod llawer o bobl yn honni eu bod yn bobl trin gwallt heb fod ganddynt unrhyw gymwysterau o gwbl.
Cafwyd ymdrechion i gyflwyno Bil yn y DU i sicrhau bod y diwydiant yn cael ei reoleiddio. Arweiniodd hyn at gyflwyno Bil Cofrestru Siopau Trin Gwallt (Diwygio) yn Nhŷ'r Cyffredin fel Bil aelod preifat. Fodd bynnag, fe'i trechwyd mewn pleidlais, o 67 i 63, ym mis Tachwedd 2011. Diben y Bil oedd cynnig gwell trefn reoleiddio i'r diwydiant trin gwallt, i gynnwys cod ymddygiad ac yswiriant atebolrwydd cyhoeddus gorfodol. Cyflwynwyd y Bil gan David Morris AS, a ddywedodd, yn sgil y trechu'r cynnig:
Mae'n anarferol iawn i Fil Deng Munud fynd i bleidlais. Roedd Tŷ'r Cyffredin yn amlwg yn rhanedig. Gan fy mod yn awr wedi tynnu sylw at reoleiddio'r diwydiant trin gwallt, rwy'n gobeithio y bydd y mater pwysig hwn yn parhau i gael ei drafod.