– Senedd Cymru am 4:10 pm ar 13 Mawrth 2019.
Y grŵp nesaf o welliannau yw grŵp 2, ac maen nhw'n ymwneud â phenodi'r ombwdsmon. Gwelliant 44 yw'r prif welliant yn y grŵp yma. Galwaf ar Suzy Davies i gynnig y prif welliant ac i siarad i'r gwelliant yma a'r gwelliannau eraill yn y grŵp. Suzy Davies.
Diolch yn fawr, Lywydd. Cynigiaf welliant 44 ac rwyf am siarad am welliannau 44 a 45. Mae'r ddau ohonynt yn ymwneud â phenodiad yr ombwdsmon a phŵer y Cynulliad i hepgor rhai cyfyngiadau a osodir ar yr ombwdsmon ar ôl gadael y swydd, fel y nodir yn Atodlen 1. Mae gwelliant 44 yn egluro ei bod yn ofynnol i'r Cynulliad bennu telerau ac amodau penodi ombwdsmon neu ombwdsmon dros dro cyn penodi, gan gynnwys tâl. Mae'n debyg y bydd yr Aelodau'n gwybod bod y Cynulliad eisoes yn gyfrifol am osod y telerau ac amodau hynny o dan y Bil, ond mae hynny'n unol â deddfwriaeth 2005. Bydd y gwelliant hwn yn golygu y nodir y rhwymedigaeth i wneud hynny'n amlwg yn y gyfraith bresennol, ac mae ailddatgan y cyfrifoldeb hwn yn cyd-fynd yn dda â chyfeiriad y Llywodraeth ar gydgrynhoi.
Mae gwelliant 45 yn ymwneud â'r ddarpariaeth yn Atodlen 1 i'r Bil sy'n anghymhwyso ombwdsmon blaenorol neu ombwdsmon dros dro am gyfnod penodedig rhag cael swyddi penodol neu swyddi sy'n gysylltiedig ag awdurdod rhestredig, oni bai fod un o bwyllgorau'r Cynulliad yn cymeradwyo fel arall. Mae'r gwelliant hwn yn newid y cyfeiriad gan bwyllgor y Cynulliad i'r Cynulliad ei hun. Fel y'i cyflwynwyd, dirprwyodd y Bil y pŵer hwn i Gomisiwn y Cynulliad, ac yng Nghyfnod 2 newidiodd yr Aelod cyfrifol hyn i gyfeirio at un o bwyllgorau'r Cynulliad. Ond yn ystod trafodion Cyfnod 2, cydnabu'r Aelod cyfrifol y gellid cyflwyno gwelliant ar ran y Comisiwn yn hyn o beth.
Nawr, bydd fy ngwelliant 43, a drafodir mewn grŵp yn nes ymlaen, yn darparu er hynny ar gyfer dirprwyo'r swyddogaethau hyn gan y Cynulliad i un o bwyllgorau'r Cynulliad drwy Reolau Sefydlog, os yw'n ystyried bod honno'n ffordd effeithiol o symud ymlaen. Ond rhaid i'r egwyddor sefyll mai mater i'r Cynulliad hwn yn ei gyfanrwydd yw cymryd cyfrifoldeb statudol am unrhyw newid i'r gofynion statudol a wnaed gan y Cynulliad hwn yn ei gyfanrwydd, ac efallai y byddwn yn trafod hynny eto mewn grŵp yn nes ymlaen. Diolch.
Diolch i chi, Lywydd. Fel y clywsom, mae'r gwelliannau hyn, ynghyd â'r rhai yng ngrwpiau 11 a 12, yn diweddaru'r ffordd y rhoddir pwerau i'r Cynulliad. Mae rhoi pwerau i'r Cynulliad yn ei gyfanrwydd, a gwneud darpariaethau ar gyfer eu dirprwyo i bwyllgor, is-bwyllgor neu Gadeirydd drwy Reolau Sefydlog yn caniatáu hyblygrwydd i'r Cynulliad benderfynu pa lefel yw'r fwyaf priodol i arfer y pwerau arni yn seiliedig ar strwythur presennol pwyllgorau. Bydd hyn yn sicrhau bod darpariaethau'r Bil ombwdsmon yn cyd-fynd â deddfwriaeth arall, megis Deddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2004, ac rwy'n hapus i gefnogi'r holl welliannau yn y grŵp hwn.
Mi fyddaf innau hefyd yn cefnogi'r gwelliannau yma heddiw, fel y byddaf i gyda'r holl welliannau gan Suzy Davies y prynhawn yma. Mae'r gwelliannau yma yn rhoi gwell eglurder i'r darpariaethau yn y Bil ynghylch penodi'r ombwdsman neu'r ombwdsmon dros dro, gan sicrhau bod y Cynulliad yn pennu telerau'r penodiad. Mae hyn, yn fy marn i, yn ffordd synhwyrol o benodi i'r rôl annibynnol bwysig hon.
Suzy Davies i ymateb.
Os caf fi ddiolch yn fyr i'r rhai a gyfrannodd at y rhan hon o'r ddadl, ac am wrando ar y dadleuon. Rwy'n credu bod yna egwyddor bwysig ynghlwm wrth hyn ac fel y dywedodd y Gweinidog, mae'n sicrhau bod y Bil hwn yn cyd-fynd â Biliau eraill sy'n ceisio gwneud rhywbeth tebyg. Felly, rwy'n ddiolchgar am yr ymateb.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 44? A oes unrhyw wrthwynebiad? Derbynnir gwelliant 44.
Suzy Davies, gwelliant 45.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 45? A oes unrhyw wrthwynebiad? Derbynnir, felly, welliant 45.
Llyr Gruffydd, gwelliant 27.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 27? A oes unrhyw wrthwynebiad? Nagoes, felly derbynnir gwelliant 27.
Llyr Gruffydd, gwelliant 28.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 28? A oes unrhyw wrthwynebiad? Derbynnir gwelliant 28, felly.
Llyr Gruffydd, gwelliant 29.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 29? A oes unrhyw wrthwynebiad? Derbynnir, felly, welliant 29.