Part of the debate – Senedd Cymru am 2:52 pm ar 19 Mawrth 2019.
Trefnydd, yn dilyn y pwyntiau a godwyd gan fy nghyd-Aelod, Leanne Wood, rwy'n ddiolchgar iawn i'r Dirprwy Weinidog cydraddoldeb am ei datganiad ysgrifenedig mewn ymateb i’r digwyddiadau ofnadwy yn Seland Newydd ac yn awr, wrth gwrs, yn yr Iseldiroedd. Fodd bynnag, rwy'n gofyn i’r Llywodraeth ailystyried a allwn ni, mewn gwirionedd, gael hwn wedi ei gyhoeddi fel datganiad llafar er mwyn ein galluogi ni i graffu arno a herio’r Llywodraeth ymhellach ynghylch pa gamau a gymerir i atal eithafiaeth asgell dde ac eithafiaeth o unrhyw fath.
Wrth gwrs, mae'r datganiad ysgrifenedig yn nodi llawer o’r gwaith presennol sydd eisoes yn digwydd ac mae hynny'n sicr yn waith y byddai pob un ohonom ni yn Plaid Cymru yn ei groesawu'n fawr, ond mae'r Dirprwy Weinidog yn ei datganiad yn cyfeirio, wrth gwrs, at noswyl a drefnwyd ddydd Gwener gan Cyngor Mwslimiaid Cymru. Roeddwn i’n falch iawn o weld y Prif Weinidog ac uwch-wleidyddion eraill yno. Roeddwn i’n falch iawn o gynrychioli Plaid Cymru. Rwy'n siŵr y bydd y Dirprwy Weinidog yn cofio ni'n cael ein herio'n gryf iawn gan un o'r siaradwyr Mwslimaidd ifanc a ddywedodd, 'Mae’n rhaid ichi wneud yn well'. Ac mae arnaf ofn fy mod i o'r farn mai’r hyn sydd gennym yn y datganiad ysgrifenedig yw datganiad o'r hyn sydd eisoes wedi ei wneud, ac mae hynny'n dda, ond rwy'n credu ei bod hi’n ddyletswydd arnom ni, ar draws y sbectrwm gwleidyddol, i ddarparu sicrwydd, ond i edrych ar gamau gweithredu ychwanegol eraill hefyd. Er enghraifft, mae gennyf ddiddordeb mawr mewn gweld y Llywodraeth yn ymrwymo i ariannu ymchwil i weld beth sy'n strategaethau effeithiol er mwyn ymdrin ag eithafiaeth o bob math a gwrthsefyll ei dwf, oherwydd rydym ni'n gwybod nad yw rhai o'r strategaethau sy’n cael eu gweithredu ar hyn o bryd, drwy'r rhaglen Prevent, er enghraifft, yn llwyddiannus bob amser.
Felly, rwy'n gofyn a yw’n bosibl i chi ailystyried—. Wyddoch chi, yn ddelfrydol, dadl yn amser y Llywodraeth a fyddai orau oherwydd y byddwn ni’n gallu cyfrannu'n llawn, ond, os na fydd amser am ddadl ar gael—ac rwy'n gwerthfawrogi faint o bwysau amser sydd yn y Siambr hon—ac os bydd dadl yn amhosibl, rwy'n gofyn i'r Dirprwy Weinidog gyflwyno’r datganiad ysgrifenedig fel datganiad llafar er mwyn gallu gofyn rhagor o gwestiynau.