1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth – Senedd Cymru ar 20 Mawrth 2019.
8. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i adfywio economi Cwm Afan? OAQ53624
Mae ein hymagwedd gyffredinol at ddatblygu economaidd yng nghwm Afan a ledled Cymru wedi'i nodi yn y cynllun gweithredu economaidd, ond a gaf fi ddweud fy mod yn croesawu'n fawr y newyddion ddoe ynghylch caniatâd cynllunio ar gyfer parc antur cwm Afan?
Diolch am eich ateb, Brif Weinidog, ac rydych wedi mynd â rhan o fy nghwestiwn yn barod. Fel y gwyddoch, o bosibl, mae cwm Afan yn cynnwys rhai o ardaloedd mwyaf difreintiedig Cymru ac mae'r economi yno wedi dioddef yn sgil colli swyddi a busnesau. Nawr, fel roeddech yn llygad eich lle i'w nodi, hoffwn longyfarch cyngor Castell-nedd Port Talbot ar eu penderfyniad i gymeradwyo'r cais amlinellol ar gyfer parc gwyliau cwm Afan, prosiect a fydd yn dod â chyffro i'r gymuned. Bwriedir iddo ddefnyddio busnesau lleol a chyflogi pobl leol. Felly, gobeithio y bydd yn adfywio un agwedd ar y cwm, a chwm Llynfi gerllaw hefyd. Ond mae'r prosiect hwnnw hefyd yn seiliedig ar barc antur. Un o'r gweithgareddau mwyaf y gallwn eu cael yw beicio, ac fel y gwyddoch, mae cwm Afan hefyd yn cynnwys y cysylltiad rhwng twnnel y Rhondda, sy'n cysylltu'r ddau gwm a chwm Rhondda. Ond mae cwestiwn mawr i'w ddatrys o hyd ynghylch perchnogaeth y twnnel hwnnw fel y gallant geisio sicrhau cyfleoedd ariannu er mwyn dechrau ar y prosiect hwnnw, gan y byddai'n atyniad enfawr a fyddai'n cysylltu â pharc gwyliau cwm Afan. Nawr, Highways England sy'n berchen ar y twnnel hwnnw o hyd. Pa drafodaethau a gawsoch gyda Highways England a'r awdurdodau lleol i gymryd perchnogaeth ar y twnnel hwnnw fel y gallwn fwrw ymlaen â'n prosiect?
Credaf fod trafodaethau'n mynd rhagddynt. Yn wir, maent yn cynnwys swyddogion fy nghyfaill a fy nghyd-Aelod—y Dirprwy Weinidog Diwylliant, Chwaraeon a Thwristiaeth. Mewn perthynas â pharc antur cwm Afan a thwnnel y Rhondda, credaf fod gan y ddau ohonynt gryn botensial i fod yn gyfleoedd busnes cynaliadwy. Ond yn ychwanegol at hynny, rwy'n falch o allu dweud wrth yr Aelod fod Llywodraeth Cymru, drwy Busnes Cymru, ers mis Ebrill 2015, wedi cefnogi bron i 1,000 o fentrau yng Nghastell-nedd Port Talbot. Yr union ffigur yw 980. Mae hynny wedi cynhyrchu buddsoddiad cyfunol o £7.4 miliwn a £33.8 miliwn mewn allforion, ac wedi creu mwy na 678 o swyddi newydd a mwy na 161 o fentrau newydd. Felly, mae ein cymorth i ardal fy nghyd-Aelod yn sicr, a byddwn yn parhau i weithio gyda chefnogwyr a hyrwyddwyr twnnel y Rhondda a pharc antur cwm Afan er mwyn sicrhau eu bod yn gynigion hyfyw.