Bargen Ddinesig Bae Abertawe

Part of 3. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:28 pm ar 20 Mawrth 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Suzy Davies Suzy Davies Conservative 3:28, 20 Mawrth 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn i chi am yr ateb hwnnw. Rwy'n siŵr y byddwch yn cofio, mae bron i ddwy flynedd bellach ers y cyhoeddiad gwreiddiol, a byddwch yn cofio bod Aelodau eraill, gan gynnwys Mike Hedges a minnau, wedi codi nifer o weithiau yn y Siambr hon i ddweud pa mor anodd yw hi wedi bod i ni, fel Aelodau Cynulliad—yr Aelodau Cynulliad perthnasol, sydd â buddiant yn hyn—i sicrhau unrhyw ddeialog ystyrlon gydag aelodau'r hyn a oedd yn fwrdd cysgodol ar y pryd. Nid yw hynny'n cyd-fynd yn llwyr ag egwyddorion craidd y fframwaith llywodraethu da mewn llywodraeth leol. Felly, rwy'n croesawu'r adolygiad hwn, sydd wedi tawelu rhai o'r pryderon roeddem ni, yr Aelodau Cynulliad sydd â buddiant, yn clywed amdanynt ers peth amser heb unrhyw ffordd realistig o'u hegluro neu'n wir, eu herio. Mae pawb ohonom eisiau i'r fargen hon weithio, felly mae hon wedi bod yn ddogfen ddefnyddiol iawn heddiw.

Croesawaf y cadarnhad a roesoch yn gynharach eich bod yn credu bod rhan 2 Yr Egin a phrosiect digidol glannau Abertawe bron â chroesi'r llinell, ac rwy'n gobeithio y bydd Llywodraethau'n gweithio gyda'i gilydd yn awr i sicrhau bod hynny'n digwydd. Tybed a allwch roi syniad i ni o amserlen a fydd yn gam i wrthdroi unrhyw hyder a gollwyd mewn prosiectau portffolio yn ddiweddar—nid o reidrwydd yn gysylltiedig â'r ddau brosiect hwn.

Mae fy mhrif gwestiynau, fodd bynnag, yn ymwneud â llywodraethu, ac unwaith eto, mae'r oedi cyn cael model llywodraethu cydlynol at ei gilydd wedi bod yn destun ambell i gwestiwn yn y Siambr hon. Mae'n ymddangos bod diffygion ynghlwm wrth y model hwnnw o hyd, gyda'r pedwar arweinydd cyngor yn aelodau o'r bwrdd strategaeth yn ogystal â'r cyd-bwyllgor heb y waliau Tsieineaidd angenrheidiol a'r gwiriadau a'r archwiliadau i'w diogelu, mewn gwirionedd, rhag cyhuddiadau o wrthdaro buddiannau. Mae'n ymddangos nad oes gan y cyngor arweiniol, Sir Gaerfyrddin, gapasiti i ymdrin â'r gwaith, felly tybed a allwch chi ddweud wrthym beth y byddwch yn ei ddisgwyl oddi wrth y cyfarwyddwr newydd, a fydd yn cael ei benodi i ymgymryd â'r rôl arweinyddiaeth hon. A fydd yn gyfarwyddwr annibynnol? Pa fath o gefndir a phrofiad y byddwch yn disgwyl iddynt eu cael? Ac a allwch gadarnhau na fydd yr un Lywodraeth yn cymryd rhan yn y broses benodi ar gyfer y swydd honno—ac mai'r bwrdd fydd gwneud hynny? A hefyd, o gofio'r hyn a ddywedasoch mewn ymateb i gwestiynau gan Russell George yn gynharach, ynglŷn â'r ffaith nad yw pob model yr un fath, a allwch gadarnhau pam eich bod wedi dewis rhyw fath o fodel Caerdydd, gyda chyfarwyddwr, er mwyn ceisio datrys y broblem a nodwyd yn yr adolygiad? Nid wyf yn dweud ei fod yn benderfyniad gwael, ond mae gennyf ddiddordeb yn eich ateb i'r cwestiwn hwnnw.

Mae argymhelliad 3 yn dweud y dylid sefydlu cynllun integredig sicrwydd a chymeradwyaeth arfer gorau yn eithaf cyflym. Felly, hoffwn wybod pa brosesau risg a sicrwydd sydd ar waith ar hyn o bryd. Oherwydd, drwy gyd-ddigwyddiad, ymddengys bod adolygiad mewnol wedi cael ei wneud—yn ôl cyfarwyddiadau'r bwrdd, mae'n debyg. Oherwydd rydym yn sôn am bedwar arweinydd cyngor yma; ni ddylai'r cysyniad o risg a sicrwydd fod yn newydd iddynt. Felly, pa resymau a roddwyd i'r rhai a gynhaliodd yr adolygiad annibynnol am y methiant i gael—wel, yr hyn sy'n ymddangos fel methiant i gael—proses risg a sicrwydd synhwyrol ar waith ar hyn o bryd? Ac yn arbennig, pa broses a ddefnyddiwyd i benodi aelodau'r bwrdd strategaeth a sut y cafodd risg y broses honno ei hasesu? Pam fod diffyg eglurder ynghylch faint y bydd angen i'r cynghorau ei fenthyca? Beth oedd y problemau a nodwyd wrth baratoi cynllun ariannol? Un o'r rhesymau nad yw'r Llywodraethau wedi cymeradwyo'r cynllun gweithredu yw oherwydd nad oes cynllun ariannol. A chredaf fod rôl y sector preifat—hwy yw'r prif arianwyr yn hyn, wedi'r cyfan—yn parhau i fod yn rhy fach a heb fawr o ddylanwad, ac eithrio, yn ôl pob golwg, yn yr un man lle cawsom gwestiwn ynghylch gwrthdaro buddiannau. Os gallwch ddefnyddio'r cwestiynau enghreifftiol hynny i egluro eich safbwyntiau ar y system gyfredol ar gyfer risg a sicrwydd, buaswn yn ddiolchgar. Diolch.