Cwestiynau i'r Dirprwy Weinidog a'r Prif Chwip – Senedd Cymru ar 26 Mawrth 2019.
2. Pa asesiad y mae'r Dirprwy Weinidog wedi'i wneud o'r pwysau ariannol sy'n wynebu'r trydydd sector yng Nghymru? OAQ53688
Diolch i Lynne Neagle am y cwestiwn hwnnw. Mae cynaliadwyedd ariannol yn parhau i fod yn fater allweddol yn yr hinsawdd ariannol sydd ohoni. Mae hyn yn parhau i fod yn un o bedair colofn ein cefnogaeth seilwaith ar gyfer y trydydd sector drwy Gefnogaeth y Trydydd Sector Cymru.
Diolch ichi, Dirprwy Weinidog. Un o'r themâu clir a ddaeth i'r amlwg i mi yn ymchwiliadau diweddar y pwyllgor oedd bod awdurdodau lleol a byrddau iechyd yn dibynnu fwyfwy ar sefydliadau'r trydydd sector i ddarparu gwasanaethau ond nad ydynt yn aml yn darparu cyllid cynaliadwy ar gyfer y gwasanaethau hynny. Mae hyn wedi digwydd yn ymchwiliadau'r pwyllgor plant ar iechyd meddwl amenedigol, ar iechyd emosiynol a meddyliol plant a phobl ifanc, ac yn ymchwiliad diweddar y pwyllgor iechyd ar atal hunanladdiad. O gofio mai ychydig iawn o gyllid a ddosberthir yn ganolog gan Lywodraeth Cymru i'r trydydd sector, beth arall all Llywodraeth Cymru ei wneud i sicrhau bod y byrddau partneriaethau rhanbarthol a'r byrddau gwasanaethau cyhoeddus yn gweithio mewn partneriaeth lawn gyda'r trydydd sector, ond yn hollbwysig, eu bod yn rhoi'r cyllid hanfodol sydd ei angen arnyn nhw?
Unwaith eto, mae'n ddefnyddiol iawn cael y dystiolaeth honno sydd wedi dod at eich pwyllgor, ond rwy'n siŵr hefyd yn rhinwedd eich swydd fel Aelod etholaeth. Mae Llywodraeth Cymru a'r trydydd sector yn cydnabod yr heriau sy'n wynebu gwasanaethau cyhoeddus, ac mae hynny wedi cael effaith ar ddisgwyliadau'r trydydd sector, a chyllid cyhoeddus dan bwysau parhaus. Mewn gwirionedd, aeth y Prif Weinidog a minnau i ddigwyddiad Gofod3 yr wythnos diwethaf. Daeth cannoedd o wirfoddolwyr a sefydliadau trydydd sector ynghyd yno, a buom yn cymryd rhan mewn trafodaethau ar ddyfodol y gymdeithas sifil yng Nghymru, gan edrych ar y mater yn ei gyfanrwydd o ran cynaliadwyedd ac ariannu. Ac mae'n glir iawn, gan ei fod yn un o bileri allweddol ein trydydd sector, drwy ein hymgyrch Cefnogi Trydydd Sector Cymru, fod angen inni gefnogi sefydliadau. Maen nhw'n arallgyfeirio eu ffrydiau incwm, yn cynyddu eu cynaliadwyedd ariannol, ond mae'n hanfodol hefyd fod awdurdodau lleol ac, yn wir, y cynghorau sirol gwirfoddol yn gweithio gyda sefydliadau'r trydydd sector ar lefel leol. Ond, rhaid i mi ddweud, fod cyfanswm y cyfraniad at y cyllid a ddarperir i Gefnogi Trydydd Sector Cymru ar gyfer 2018-19 dros £6 biliwn.