Gyda diolch i'r Llywydd ac i Darren Millar am y cyfle i ofyn y cwestiwn.

9. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am y ddarpariaeth tai ar gyfer pobl sy’n dod yn ddigartref yng Nghymru? OAQ53677

Ie, diolch am y cwestiwn. Mae'r Llywodraeth hon wedi ymrwymo i sicrhau bod gan bawb le da i'w alw'n gartref. Rydym yn buddsoddi mewn mynd i'r afael â digartrefedd, gan gynnwys drwy ddatblygu Tai yn Gyntaf yng Nghymru, ac rydym wedi ymrwymo i gynyddu a diogelu ein stoc tai cymdeithasol.

Diolch ichi am eich ateb. Wrth gwrs, yn sgil Deddf Cartrefi (Cymru) 2014, mae yna ddyletswydd ar awdurdodau lleol i sicrhau bod pawb sy'n canfod eu hunain yn ddigartref yn cael llety dros dro tra bod y cyngor, wrth gwrs, yn ffeindio cartref ar eu cyfer nhw, ac mae hynny yn rhywbeth i'w groesawu. Ond o ganlyniad, wrth gwrs, mae cost darparu llety dros dro, er enghraifft, yn sir Ddinbych wedi cynyddu o £151,000 bedair blynedd yn ôl i £558,000 eleni; yn Wrecsam, i fyny o £330,000 i dros £600,000; yng Ngwynedd o £354,000 i dros £700,000, ac yn y blaen. Felly, gaf i ofyn pa gamau rŷch chi'n eu cymryd i sicrhau bod awdurdodau lleol yn cael eu hariannu yn ddigonol er mwyn, wrth gwrs, medru sicrhau bod pawb sydd angen llety dros dro yn cael yr hyn sydd ei angen arnyn nhw?

Ie, mae'n ganlyniad diddorol i'r Ddeddf, sydd wedi bod yn llwyddiannus iawn yn atal digartrefedd, ein bod yn gweld peth o'r cynnydd a amlinellwyd gan yr Aelod, ac rydym yn gweithio'n galed gydag awdurdodau lleol i sicrhau nad yw pobl yn aros mewn llety drud dros dro am gyfnod hir o amser a'u symud i lety sicr, hirdymor cyn gynted â phosibl, sydd hefyd â'r fantais ychwanegol o fod yn rhatach iddynt hwy ac i'r cyngor neu'r landlord cymdeithasol cofrestredig sy'n ei ddarparu. Felly, rydym yn gweithio ar raglen o hynny, yn bendant.

Rwyf wedi sôn eisoes, mewn ateb cynharach i Leanne Wood, am y cyflenwad tai a'n cynllun uchelgeisiol i sicrhau bod y cyflenwad tai yn ddigonol. Yn y pen draw, dyna'r unig ateb, oherwydd, yn y pen draw, oni bai y gallwn gynyddu'r cyflenwad tai i gyfateb i'r angen cymdeithasol—ac mewn gwirionedd, buaswn yn dweud y galw cymdeithasol—am dai rhent cymdeithasol, byddwn bob amser yn wynebu problem wrth i bobl barhau i chwilio am lety mewn system sydd, wedi'r cyfan, yn system ddogni, y broses ddyrannu. Felly, fy uchelgais fyddai cyrraedd pwynt lle nad ydych mewn system ddogni, ac os ydych am fyw mewn tai rhent cymdeithasol, gallwch fynd at eich awdurdod tai lleol a dweud, 'Hoffwn dŷ rhent cymdeithasol, os gwelwch yn dda'. Yn sicr, pan oeddwn yn ifanc, roedd hynny'n wir.

Felly, mae angen inni gynyddu ein cyflenwad tai yn sylweddol. Mae angen i ni adeiladu'n gyflym ac ar raddfa fawr, ac yn y cyfamser, mae angen inni weithio gyda'n diwydiant tai a Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig ledled Cymru i sicrhau bod ganddynt y llwybr gorau yn ôl i lety diogel y gallant ei reoli, er mwyn rheoli'r costau, ac mewn gwirionedd, er mwyn rheoli profiad unigolion sydd, yn anffodus, yn ddigartref.

Diolch i'r Gweinidog.