8. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Timau Iechyd Meddwl Cymunedol

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:45 pm ar 3 Ebrill 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative 5:45, 3 Ebrill 2019

(Cyfieithwyd)

Credaf ei bod yn eithaf amlwg yma heddiw fod llawer o'n Haelodau, o bob plaid, yn cydnabod y brys i sicrhau gwelliant parhaus yn y modd y darparwn gymorth ar gyfer gofal iechyd meddwl. Rydym yn ymwybodol iawn nad yw problemau iechyd meddwl yn gwahaniaethu; maent yn effeithio ar famau, plant, tadau, mamau beichiog, pobl ifanc, oedolion, pobl ganol oed, y genhedlaeth hŷn a'r rhai sydd ag anhwylderau eraill ac sydd wedi cael diagnosis o gyflyrau eraill gan waethygu'r broblem. Er bod gofalu am iechyd meddwl yn galw am gryn dipyn o hunanofal a gweithredu arferion ffordd o fyw iach, i ddioddefwyr profiadau niweidiol a thrawmatig ac argyfyngau iechyd meddwl difrifol, mae ymyrraeth a gofal iechyd meddwl priodol yn hanfodol. Ac eto, nid yw ein gwasanaethau iechyd meddwl a'r modd y trefnir ac y rheolir ein byrddau iechyd ar hyn o bryd, mewn rhai achosion, yn ddigon da i allu ymdopi â'r galw hwn. Mae ansawdd y gofal sydd ei angen i atal cynnydd pellach yn y cyfraddau hunanladdiad—ymhlith pobl ifanc ac oedolion gwrywaidd yn benodol—camddefnyddio sylweddau a salwch meddwl gwanychol yn eithriadol.

Fel Aelod Cynulliad—Aelod etholaeth gyda swyddfa yn nhref Llandudno—yn anffodus, rwy'n gweld gormod o dystiolaeth anecdotaidd o bobl na allant gael cymorth iechyd meddwl nac unrhyw fath o gwnsela neu unrhyw beth, ar adeg pan fyddant yn wynebu argyfwng dwys. Yn wir, Lywydd, mae hyfforddiant a chadw staff meddygol a gweithwyr proffesiynol cymwysedig yn un o fy mhrif bryderon. Yn ôl Mind, fel rhan o'r cwricwlwm hyfforddi meddygon teulu, ar hyn o bryd, un yn unig o'r 21 modiwl clinigol sy'n canolbwyntio ar iechyd meddwl, ac mae nifer y cylchdroadau y mae meddygon dan hyfforddiant yn eu cyflawni mewn amgylchedd iechyd meddwl wedi bod yn gostwng yn ystod y pum mlynedd diwethaf. Mae'n mynd tuag at yn ôl. Eto i gyd, nid yw'r tueddiadau hyn yn adlewyrchu'r ffaith mai problemau iechyd meddwl bellach yw'r epidemig modern a bod un rhan o dair o apwyntiadau meddygon teulu bellach yn ymwneud â materion iechyd meddwl.

Felly, gofynnaf i'r Gweinidog, yn onest ac yn gwbl ddidwyll, sut y gall Llywodraeth Cymru sicrhau bod meddygon a gweithwyr proffesiynol meddygol dan hyfforddiant yn cael yr hyfforddiant—yr hyfforddiant perthnasol—sydd ei angen mewn gwirionedd ar gyfer anghenion pobl o bob oed ar hyn o bryd—