Gwaith Trostre yn Llanelli

Part of 4. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:48 pm ar 3 Ebrill 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Rees David Rees Labour 3:48, 3 Ebrill 2019

(Cyfieithwyd)

Weinidog, rwy'n gobeithio bod eich pwynt olaf yn wir, oherwydd, fel y dywedwch, mae'n dod yn endid masnachol ar wahân a byddant yn edrych am y fargen rataf y gallant ei chael, nid o reidrwydd y fargen orau y gallant ei chael. Felly, yn amlwg, mae'r goblygiadau ar gyfer Port Talbot yn ddifrifol ac rydym yn pryderu ynglŷn â Phort Talbot, ond hefyd am y gweithwyr yn Nhrostre, oherwydd mae'n becyn—mae'n becyn cyfan ar draws Cymru—Tata yn Shotton, Port Talbot, Llan-wern a Throstre. Mae'n gweithio gyda'i gilydd fel pecyn. Rwyf wedi crybwyll hyn droeon, ac wedi trafod gyda chi sawl gwaith y pryderon y gallai cyd-fenter eu hachosi. Yn 2016, daethom allan o berygl, ond nid oeddem wedi goresgyn yr heriau byd-eang eto, ac mae hon yn un arall.

Rwy'n poeni am hyn, oherwydd nid Trostre'n unig sy'n cael eu crybwyll; mae Tata'n cael gwared ar Cogent hefyd—gwaith Orb yng Nghasnewydd. Mae'n ymddangos bod Tata yn cael gwared ar adnoddau yn fwy nag y mae ThyssenKrupp yn ei wneud yn y gyd-fenter hon. Felly, pa drafodaethau y bwriadwch eu cael gyda Tata? Soniasoch am Hans Fischer, ond efallai fod angen inni fynd uwchben Hans Fischer i weld lle mae dyfodol Tata yn y lle hwn. Oherwydd rwy'n bryderus iawn na châi Tata ei gynrychioli yn y DU i bob pwrpas pan adawodd Bimlendra Jha ei swydd, yn enwedig yng Nghymru; cafodd ei adael wedyn i Martin Brunnock, efallai, i fod yn brif berson yma. Felly, mae angen inni edrych ar gael trafodaethau gyda Tata yn India, o bosibl, i drafod beth yw eu cynlluniau yn y dyfodol ar gyfer y diwydiant yng Nghymru yn ei chyfanrwydd, gan fod hyn yn dod fel pecyn.

Hefyd, a ydych wedi cael trafodaethau o gwbl gyda'r Comisiwn? Oherwydd mae hyn yn dibynnu ar reolau'r Comisiwn ac edrych ar ddull y gyd-fenter yn ei gyfanrwydd a'r ochr fonopoli i bethau. Felly, a ydych wedi cael unrhyw gyfle i siarad â'r Comisiwn o gwbl o ran edrych ar y prosiect hwn?

Rwy'n llawn sylweddoli faint o fuddsoddiad y mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud mewn dur dros y blynyddoedd diwethaf. Mae wedi bod yn fuddiol iawn. Mewn gwirionedd dyna oedd un o'r rhesymau pam fod gennym ddiwydiant dur yma yng Nghymru o hyd. Ond mae'n bwysig cadw'r diwydiant hwnnw, a'n bod yn pwyso ar Tata i sicrhau bod eu holl ymrwymiadau i ddur Cymru'n parhau, ac os yw'n mynd i werthu—roeddwn yn casglu o'ch ateb i Helen Mary Jones ei fod yn mynd i werthu Trostre, mae'n ymddangos, neu dyna'r argraff a gefais o'ch ateb—fod angen inni sicrhau bod contractau sydd ar waith gyda Phort Talbot yn aros gyda Phort Talbot, fel nad ydynt yn mynd i rywle arall, ac felly ein bod yn cadw'r diwydiant yma yng Nghymru.