3. Datganiad gan y Cwnsler Cyffredinol a’r Gweinidog Brexit: Y Wybodaeth Ddiweddaraf am Negodiadau Brexit

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:13 pm ar 30 Ebrill 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Labour 3:13, 30 Ebrill 2019

(Cyfieithwyd)

Wel, dechreuaf drwy ddweud fy mod i yn gresynu at ddiffyg croeso'r aelod i'r cyfle i'r Siambr hon barhau i drafod sut y bydd y pwnc unigol mwyaf y mae unrhyw un ohonom yn ei wynebu, gan gynnwys ei etholwyr ei hun, yn effeithio ar Gymru. Credaf ei bod hi'n bwysig bod y fforwm hwn, y Siambr hon, yn gallu mynegi barn am y sefyllfa sy'n datblygu yn y Senedd, yn Ewrop ac yng Nghymru o ran y mater hollbwysig hwn, a byddwn yn croesawu pe byddai'n cymryd rhan yn y ddadl â'r ysbryd hwnnw.

Mae'n sôn bod fy mhlaid i'n faen tramgwydd yn San Steffan. Y gwir amdani yw y gallai'r Prif Weinidog fod wedi osgoi'r sefyllfa yr ydym ni ynddi a gallai fod wedi osgoi'r sarhad i ddemocratiaeth y cyfeiriodd ato'n anuniongyrchol yn ei sylwadau diwethaf pe bai hi wedi gwneud yr hyn y mynnodd arweinyddiaeth genedlaethol y dylai ei wneud a pheidio â cheisio tawelu'r carfanau sy'n cystadlu yn ei phlaid ei hun, ond ceisio ymestyn ar draws Tŷ'r Cyffredin ac ar draws y wlad, mewn gwirionedd, er mwyn ceisio canfod, er mor anodd y byddai, ffurf ar gonsensws yn deillio o ganlyniad refferendwm 2016. Dyna'r dasg a oedd o'i blaen. Cyfrifoldeb arweinyddiaeth genedlaethol oedd hynny, ac mae hi wedi methu â gwneud hynny, ac mae ei sylwadau yntau yn methu â chydnabod hynny. Fe wnaeth hi edrych tuag at i mewn yn hytrach nag edrych tuag allan ar adeg pan mai dyna oedd yr her o'i blaen. Mae'n sôn am gyfaddawdu: rydym ni wedi bod yn gwbl glir ar y meinciau hyn mai'r dasg i'r Llywodraeth a'r wrthblaid yw dechrau ar y trafodaethau hynny gan geisio canfod cytundeb ac y bydd hynny'n gofyn am gyfaddawd. Rydym ni wedi bod yn glir yma ers dros ddwy flynedd a hanner yn y papur y gwnaethom ni ei lunio ar y cyd â Phlaid Cymru, 'Diogelu Dyfodol Cymru ', o'r math o drefniant y byddem yn ei weld fel un sy'n gwarchod buddiannau Cymru yn dilyn Brexit. Rydym ni wedi bod yn gwbl glir bod yn rhaid i'r pethau hynny fod yn rhan annatod o'r trafodaethau hynny ond mae'n rhaid caniatáu i'r trafodaethau barhau i geisio dod o hyd, fel y dywedais yn fy natganiad, i ganlyniad i'r drafodaeth hon, a hynny mewn modd cyflawn, cyfrifol a chreadigol. Ac rwyf yn gwrthod yn llwyr ei farn nad yw safbwynt Tŷ'r Cyffredin wedi newid yn hyn o beth. Y rheswm nad ydym ni ond yn darganfod yn awr beth yw barn Tŷ'r Cyffredin ar y materion hyn yw bod y Prif Weinidog wedi eu hatal yn gyson rhag cael dadl ar hyn mewn fforwm democrataidd drwy osod cyfyngiadau arnyn nhw a olygai mai dim ond ei chytundeb hi—nad oedd byth yn dderbyniol i Dŷ'r Cyffredin a phrin yn dderbyniol i'r rhan fwyaf o'i phlaid—oedd i'w drafod yn Nhŷ'r Cyffredin. Rydym ni bellach ar yr unfed awr ar ddeg yn ymdrin â hyn pan ddylem ni fod wedi bod yn ymdrin ag ef ym mis Mehefin 2016, a'i methiant hi i fynd i'r afael â hynny yn yr ysbryd priodol ym mis Mehefin 2016 sy'n ein rhoi ni yn y sefyllfa hon

Gofynnodd am y gwastraffu arian, ac rwyf yn cydnabod bod arian wedi'i wario yn yr holl Lywodraethau ym mhob rhan o'r DU, ond pwy sy'n rheoli'r penderfyniad hwnnw? Y Prif Weinidog, ac, mewn gwirionedd, mae hi wedi negodi mewn ffordd a oedd yn caniatáu i 'ddim cytundeb' barhau i fod yn bosibilrwydd, gan beidio, yn anghyfrifol, â pharatoi ar gyfer y posibilrwydd hwnnw dros y tair blynedd diwethaf. Ei bai hi yw hynny, nid bai'r Llywodraeth hon. Ac er mor falch yr wyf i o glywed bod yr Aelod wedi gwrando ar fy araith a wnes yn y gynhadledd, efallai pe byddai wedi gwrando ychydig yn fwy—[Torri ar draws.] Efallai pe byddai wedi gwrando ychydig yn fwy astud y byddai wedi clywed yr ateb i rai o'r cwestiynau y mae wedi eu holi heddiw.