Part of the debate – Senedd Cymru am 4:12 pm ar 14 Mai 2019.
Hoffwn i ddiolch ichi am eich datganiad heddiw, Dirprwy Weinidog. Rwy'n lwcus iawn o gael byw yn agos i rai o ddarnau mwyaf ysblennydd a nodedig arfordir ein gwlad, ac un o'r rhai hynny yw arfordir Sir Benfro. Rwyf i'n cynrychioli llawer mwy o filltiroedd, wrth gwrs, ac mae'r rhan fwyaf o lwybr yr arfordir, mewn gwirionedd, yn fy rhanbarth i, ac mae'n ymestyn o Benrhyn Llŷn hyd Fae Caerfyrddin. Mae pethau unigryw i'w darganfod ar hyd yr 870 milltir di-dor o arfordir Cymru—felly nid gwneud taith gerdded gylchol mewn un diwrnod y byddaf i—o fywyd gwyllt prin i dreftadaeth ddiwydiannol. A gallwch weld y ddau gyda'i gilydd, os ydych chi'n gwybod ble i edrych. Byddwch yn gweld y cudyll, tylluanod bach a llawer o enghreifftiau eraill o adar yn byw mewn safleoedd sydd bellach yn safleoedd diwydiannol segur, ond nid ydyn nhw'n safleoedd diwydiannol segur os ydych chi'n hoffi chwilio am bethau o'r fath. Felly, rwy'n credu bod angen inni gyfuno'r ddwy elfen hynny i ddweud stori arall yr ydym ni'n gallu ei dweud.
Credaf fod Gŵyl Gerdded Llwybr Arfordir Cymru, sy'n dod i ben yr wythnos hon, wedi bod yn ardderchog o ran dathlu a hyrwyddo'r llwybr arfordirol. Rwy'n credu hefyd ei bod yn werth atgoffa ein hunain mai dim ond saith mlwydd oed yw llwybr arfordir Cymru. Felly, rydym wedi symud ymlaen yn lled gyflym o fewn y saith mlynedd hynny. A gwyddom fod ymwelwyr bob amser wedi heidio i'n harfordir am wahanol resymau, boed hynny'n bythefnos y glowyr ar Ynys y Barri, neu i wylio dolffiniaid ym Mae Ceredigion. Ond rydym wedi llunio llwybr sy'n ddi-dor; mae'n gyswllt ffisegol parhaus. Gall prosiect llwybr arfordir Cymru, yn y dyfodol, greu mwy o gyfleoedd i gysylltu'r gwahanol brofiadau hynny ar gyfer ymwelwyr, gan hybu twristiaeth yn y blynyddoedd i ddod. Mae'n rhaid i mi gytuno â David Melding pan ddywed mai twristiaeth sy'n dod ag arian i mewn yw hyn, gan fod y bobl sy'n cerdded ar y llwybr yn gwneud hynny am lawer o resymau amrywiol—mae gwylio adar yn un rheswm, a ffotograffiaeth yn rheswm arall—a bydd camerâu a binocwlars, gwarbaciau a phethau eraill yn cael eu gwerthu ar hyd y ffordd, ac mae'r bobl sy'n gwerthu'r nwyddau hynny yn mynd i elwa'n wirioneddol ar hyn.
Felly, rwy'n gobeithio y byddwch chi'n parhau i gefnogi a hyrwyddo mentrau fel yr ŵyl gerdded, sydd yn helpu i werthu arfordir Cymru fel cyrchfan am fwy o resymau ac ym mhob tymor. A chredaf mai dyna'r neges allweddol, gan fod pobl yn cerdded y llwybr hwn ym mhob tymor neu am lawer o resymau amrywiol. Un o'r cwestiynau yr hoffwn eu gofyn, Dirprwy Weinidog, yw a wnewch chi ymuno â mi i ddiolch i'r bobl sy'n cadw'r llwybr hwnnw'n agored, o'r staff sy'n gweithio—rwyf wedi cwrdd â rhai ohonyn nhw; rwy'n siŵr bod pobl eraill wedi hefyd—ym mhob tywydd, i'r gwirfoddolwyr sy'n achub ar gyfleoedd hefyd i wneud yn siŵr ein bod ni'n gallu cerdded y llwybr hwn o hyd. Hefyd, hoffwn gydnabod—ac mae eraill wedi sôn am hyn heddiw—y manteision gwirioneddol a ddaw yn ei sgil i bobl, y lles i iechyd meddwl yn enwedig, o naill ai wirfoddoli mewn cyfleoedd gwaith i gadw'r llwybr hwnnw mewn cyflwr da, neu i ddianc i gefn gwlad er mwyn y pleser syml o wneud hynny a dianc rhag pwysau gwaith. Credaf fod hynny'n hanfodol bwysig ac, rwy'n falch o ddweud, yn cael ei gydnabod o'r diwedd.