Colledion Mewn Bioamrywiaeth

Part of 1. Cwestiynau i Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig – Senedd Cymru am 1:58 pm ar 15 Mai 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Huw Irranca-Davies Huw Irranca-Davies Labour 1:58, 15 Mai 2019

(Cyfieithwyd)

Rwy'n croesawu eich ymateb. Fel cynifer o bobl eraill, rwy'n hyrwyddwr rhywogaeth. Fi yw hyrwyddwr rhywogaeth y gornchwiglen yma yn y Cynulliad, a gwyddom ein bod wedi mynd o 7,500 o barau nythu yng Nghymru yn y 1980au i lai na 700 yn awr, er gwaethaf gwaith da gan bobl fel yr Ymddiriedolaethau Natur ac eraill. Mae adroddiad IPBES yn dangos maint yr her, ac rydym yn wynebu—. Pa ffordd bynnag yr edrychwch ar hyn, mae'n argyfwng, mae'n fater o frys, ac nid yw'n un newydd. Mae'n un rydym wedi'i wynebu dro ar ôl tro drwy Lywodraethau olynol hefyd, ar lefel y DU a Chymru.

Un apêl y buaswn yn ei gwneud i'r Gweinidog wrth geisio ei hysgogi a cheisio rhoi cymorth iddi o ran trafodaethau â chyd-aelodau o'r Cabinet yw y dylem geisio ymdrin â newid hinsawdd a bioamrywiaeth gyda'i gilydd. Er bod iddynt elfennau ar wahân, ceir llawer iawn o orgyffwrdd, ac yn rhy aml yn y Llywodraeth rydym wedi canolbwyntio ar y naill neu'r llall o bryd i'w gilydd. Mae angen gwneud y ddau beth gyda'i gilydd.

Yn ail, a chan gydnabod y gwaith da y mae'r Llywodraeth yn ei wneud eisoes, o ran y modd y bydd angen i ni gynyddu ein hymdrechion, a chan gydnabod bod gennym Weinidog blaengar yma o'n blaenau, a gaf fi awgrymu—a gaf fi wneud rhai awgrymiadau? A bydd y Prif Weinidog yn gwrando gobeithio, felly rwy'n ychwanegu at ei chryfder yma o amgylch bwrdd y Cabinet. Bydd angen i ni edrych ar yr adnoddau yn y dyfodol a chynyddu'r adnoddau tuag at ariannu'r gwaith o atal a gwrthdroi colli bioamrywiaeth a cholli natur. Bydd angen i ni ymrwymo'n gyfan gwbl i ddweud y byddwn yn adfer, yn gwella, yn cysylltu ein holl gynefinoedd pwysig, a buddsoddi'n weithredol mewn adfer rhywogaethau. Efallai y bydd angen i ni ystyried targedau cyfreithiol ar gyfer adfer natur. Bydd angen i ni ystyried cynyddu newidiadau sylweddol o ran systemau bwyd sy'n seiliedig ar fioamrywiaeth gynaliadwy yng Nghymru, a phopeth a ddaw yn sgil hynny, a defnyddio atebion sy'n seiliedig ar natur mewn ffordd real ac ystyrlon, fel yr amlygwyd yn adroddiad IPBES.