6. Dadl ar Gynnig Deddfwriaethol gan Aelod: Bil cerbydau cyhoeddus di-allyriad carbon

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:29 pm ar 15 Mai 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Ken Skates Ken Skates Labour 4:29, 15 Mai 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch, Lywydd. Rwy'n croesawu'n fawr y cyfle i ymateb heddiw, a hoffwn ddiolch i Rhun ap Iorwerth am gyflwyno'r cynnig hwn. Daw ar adeg arbennig o briodol, yn dilyn ein datganiad am argyfwng hinsawdd ar 29 Ebrill. Mae Llywodraeth Cymru yn cymryd yr awenau o ran ymateb i'r galwadau am weithredu gan bobl o bob oed sy'n poeni am effeithiau real iawn newid yn yr hinsawdd.

Yn ôl ym mis Mawrth, lansiwyd 'Cymru Carbon Isel', ein cynllun datgarboneiddio trawslywodraethol statudol cyntaf. Mae'n cynnwys 100 o argymhellion a chamau gweithredu, gydag oddeutu eu hanner yn ymwneud â thrafnidiaeth. Mae'r cynllun yn cynnwys polisïau i gynyddu'r gyfran o gerbydau trydan a cherbydau allyriadau isel iawn, gan gynnwys uchelgais beiddgar iawn ar gyfer bysiau a thacsis a cherbydau hurio preifat di-allyriadau erbyn 2028. Rydym yn cydnabod rôl arweiniol y sector cyhoeddus, felly mae'r cynllun hefyd yn cynnwys cynnig y dylai pob car newydd a cherbyd nwyddau ysgafn yn fflyd y sector cyhoeddus fod yn rhai allyriadau isel iawn erbyn 2025 a lle bo'n bosibl, fod yr holl gerbydau nwyddau trwm yn rhai allyriadau isel iawn erbyn 2030. Bydd cyflwyno cerbydau carbon isel i fflyd y sector cyhoeddus nid yn unig yn cyfrannu at ein nod o gael sector cyhoeddus carbon niwtral erbyn 2030, ond bydd hefyd yn cynyddu amlygrwydd ac yn normaleiddio'r defnydd o gerbydau allyriadau isel iawn ar gyfer ein staff sector cyhoeddus, defnyddwyr gwasanaethau, a'r cyhoedd wrth gwrs.

Gan fod y rhan fwyaf o'n cyrff cyhoeddus eisoes yn mynd i'r afael â'r mater hwn, prin yw'r dystiolaeth fod angen deddfwriaeth i ysgogi datblygiad strategaethau. Yn wir, y bore yma amlinellais ddatblygiad ein gweledigaeth a'n strategaeth ar gyfer gwefru cerbydau trydan ar draws y wlad, pan fynychais Bwyllgor yr Economi, Seilwaith a Sgiliau. Rydym yn cynllunio i'r seilwaith gwefru sydd ar gael i'r cyhoedd allu ateb y galw a grëir gan y nifer fawr o bobl a fydd yn defnyddio cerbydau trydan, ond rwy'n disgwyl i'r sector preifat a darparwyr cyfleusterau gwefru cerbydau trydan gyflawni'r rhan helaethaf o'r seilwaith. Ein rôl yw asesu lle mae bylchau yn y ddarpariaeth a gweithredu lle bo angen er mwyn mynd i'r afael â methiant y farchnad. Bydd ein strategaeth, yr ymgynghorir arni ochr yn ochr â strategaeth drafnidiaeth Cymru, yn defnyddio'r un dull ag a weithredwyd gennym wrth gaffael y gweithredwr a'r partner datblygu ar gyfer y fasnachfraint reilffyrdd newydd, lle rydym yn defnyddio eiddo cyhoeddus a thir cyhoeddus i ddod â'r farchnad i fuddsoddi mewn gosod pwyntiau gwefru ar sail consesiwn. Bydd ein strategaeth newydd yn sicrhau bod rhwydwaith gwefru safonol cenedlaethol yn cael ei ddarparu, gyda buddsoddiad y sector preifat yn bennaf, ond gyda'r budd gorau i'r cyhoedd yn ganolog i'w weithrediad.

Yng ngoleuni'r polisïau a'r argymhellion sydd gennym yn 'Cymru Carbon Isel' a'r strategaeth sydd ar y gorwel ar gyfer rhwydwaith gwefru cerbydau trydan ledled Cymru, nid wyf yn teimlo bod angen deddfwriaeth ar hyn o bryd. Ond wrth gwrs, rwy'n fodlon adolygu hyn yn y dyfodol. Buaswn yn annog pob Aelod i weithio gyda ni ar hyn. Bydd cyflawni ein targedau datgarboneiddio uchelgeisiol yn galw am arweinyddiaeth sylweddol, am newid, am gydweithio â'n partneriaid, ac am ymwneud y gymdeithas yn ei chyfanrwydd. Gan weithio gyda'n gilydd a dangos arweiniad fel unigolion yn ogystal â chyda'n gilydd ar y mater hwn, rwy'n hyderus y gallwn wneud gwahaniaeth go iawn.