1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 21 Mai 2019.
8. A wnaiff y Prif Weinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am drafodaethau gyda Llywodraeth y DU ynghylch Brexit? OAQ53930
Llywydd, rydym ni'n parhau i gael trafodaethau rheolaidd gyda Llywodraeth y DU ar faterion yn ymwneud â Brexit. Yn dilyn cyfarfod y Cyd-bwyllgor Gweinidogion (Negodiadau’r UE) a gynhaliwyd ar 9 Mai, cyfarfu Jeremy Miles â Stephen Barclay, yr Ysgrifennydd Gwladol dros Ymadael â'r UE, a chyfarfu Eluned Morgan â Liam Fox, yr Ysgrifennydd Gwladol dros yr Adran Masnach Ryngwladol. Cynhaliwyd y ddau gyfarfod hynny yr wythnos diwethaf a chynhaliwyd y ddau gyfarfod hynny yng Nghaerdydd.
Pan gytunodd ein partneriaid Ewropeaidd i ymestyn y dyddiad terfyn Brexit ddeufis yn ôl, roedd y neges gan Jean-Claude Juncker yn glir iawn: peidiwch â'i wastraffu'r tro hwn. Ers hynny, rydym wedi cael chwe wythnos o drafodaethau ofer rhwng y Ceidwadwyr a Llafur, ac yn awr, mewn gweithred ddigyfaddawd o ail-syllu ar eu hunain, mae'r Ceidwadwyr yn San Steffan ar fin cychwyn cystadleuaeth arweinyddiaeth, gan brofi'r hyn y mae llawer ohonom wedi ei wybod ar hyd yr amser, fod Brexit iddynt hwy'n golygu'r hyn sydd orau i'w plaid hwy ac nid yr hyn sydd orau i'r wlad.
Yn y cyfamser, mae cwmnïau gweithgynhyrchu yn fy etholaeth i yn dal i fyw gydag ansicrwydd Brexit bob dydd. A fyddai'r Prif Weinidog yn cytuno â mi ein bod bellach bron a chyrraedd pen ein tennyn ar y mater hwn a'i bod yn dod yn fwyfwy amlwg mai'r unig ffordd realistig o ddatrys y cyfyngder hwn yw drwy fynd yn ôl at y bobl a chael pleidlais arall? Ac a fyddech yn cytuno â mi nad oes gan hyn ddim i'w wneud ag amharchu barn y bobl, fel y mae Mark Reckless wedi ceisio ei honni. Mae a wnelo hyn â rhoi cyfle i bawb gael rhoi'r gair olaf ar fargen a fyddai'n effeithio arnom am flynyddoedd i ddod unwaith y byddwn yn gwybod sut fargen fydd honno. Mae hyn yn ymwneud â gwrando ar y bobl.
Diolch i Lynne Neagle am hynny. Cytunaf â hi fod y rhagolygon ar gyfer Brexit yn llwm, yn yr ystyr ei bod yn ymddangos bellach, ar ôl sicrhau estyniad gan yr Undeb Ewropeaidd, fod Prif Weinidog y DU yn benderfynol o roi ei bargen aflwyddiannus yn ôl gerbron Tŷ'r Cyffredin eto, heb ddim gobaith o gwbl iddo lwyddo, hyd y gwelaf i. Wedyn bydd oddeutu tri mis o ornest arweinyddiaeth y Blaid Geidwadol lle bydd yn amhosibl gwneud unrhyw fusnes synhwyrol yn y Llywodraeth.
Mater i Dŷ'r Cyffredin, mewn gwirionedd, yw cymryd rheolaeth o'r pwnc hwn a rhoi cynnig priodol gerbron Tŷ'r Cyffredin ynghylch ail bleidlais, fel y gallwn gael penderfyniad ar hynny'n fuan, os yw hynny i ddigwydd, fel y gellir gwneud paratoadau yn ystod y cyfnod hwnnw sydd gennym ar ôl. Nawr, mater i Dŷ'r Cyffredin yw gwneud y penderfyniad hwnnw, ond mae'r diwrnod yn dod pan fydd yn rhaid gwneud y penderfyniad hwnnw mewn gwirionedd. Os caiff ei wneud, os mai dyna y mae'r Tŷ'r Cyffredin yn ei benderfynu gan nad oes unrhyw ffordd arall drwy'r cyfyngder hwn, yna, wrth gwrs, nid yw'n esgeulustod democrataidd i ddychwelyd at bobl a gofyn iddynt am ail farn. Ni allai dim fod yn fwy hurt mewn lle fel hyn, lle y mae'n rhaid i bob un ohonom wynebu penderfyniad democrataidd rheolaidd fel rhan o'n bywydau gwleidyddol, i awgrymu bod mynd yn ôl at bobl a gofyn iddynt am eu barn yn rhywbeth heblaw parchu'r cynnig democrataidd sylfaenol hwnnw. Cawn weld—mater i Dŷ'r Cyffredin yw gwneud y penderfyniad hwnnw. Os penderfynant—fel yr ydym wedi'i ddweud yma lawer gwaith, os yw'r cynnig hwnnw'n cael ei roi'n ôl o flaen y bobl yma yng Nghymru, cyngor Llywodraeth Cymru fydd, fel y bu erioed, y bydd yn well sicrhau dyfodol Cymru drwy barhau i fod yn aelod o'r Undeb Ewropeaidd.
Diolch i'r Prif Weinidog.