Wel, ar ôl cael cipolwg sydyn ar eu gwefan cyn dod yma, sylweddolais eu bod yn trefnu pum digwyddiad yng Nghymru. Dydw i ddim yn siŵr a yw hynny mewn partneriaeth â Llywodraeth Cymru, ond tybed a gaf i erfyn arnoch chi ar y dechrau yma i gysylltu â phwy bynnag sy'n gyfrifol am eu gwefan i egluro o’r pum lle hyn y maen nhw wedi’u rhoi ar eu map o Gymru, nad yw pedwar ohonyn nhw yng Nghaerdydd fel y maen nhw i fod ac, i bob golwg, mae Ynys Manaw yn agos i Gaergybi. Felly, rwy’n credu bod angen ychydig o arweiniad a chymorth ar y Cenhedloedd Unedig.

Ond y rheswm dros grybwyll hynny yw oherwydd mai un o'r cwestiynau y dylem ni fod yn ei ofyn yw a yw'r Cenhedloedd Unedig yn rhoi unrhyw arian naill ai i Lywodraeth Cymru neu i unrhyw sefydliad arall yn uniongyrchol i helpu gyda hyn, oherwydd mae’r tri amcan a amlinellwyd gennych chi yn eich datganiad yn rhai eithaf pwysig, yn enwedig y trydydd ohonyn nhw, sef cynyddu capasiti’r holl randdeiliaid sy'n cefnogi ac yn hybu ieithoedd brodorol ac yn diogelu hawliau pobl sy'n defnyddio'r ieithoedd hynny. Ac felly, mae rhai cwestiynau amlwg i mi ynghylch a ydyn nhw'n eich helpu chi'n ariannol i, wn i ddim, gefnogi'r mentrau iaith, y Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol, swyddfa Comisiynydd y Gymraeg, efallai, neu, yn arbennig o bwysig i mi, y prosiect Iaith Gwaith. Oherwydd rwy'n sylweddoli bod rhywfaint o arian wedi mynd tuag at y sefydliadau hyn hyd yn hyn, ond rwy'n credu y gallen nhw bob amser wneud ag ychydig mwy os ydyn nhw'n mynd i gyflawni nid yn unig nodau strategol Llywodraeth Cymru, ond hefyd amcanion y Cenhedloedd Unedig.

Mae gen i ddiddordeb yn yr hyn yr oeddech yn ei ddweud bod Cymru'n genedl y gallai eraill ei dilyn o ran cynllunio ieithyddol. Rwy'n credu y gallwn ni fod yn onest yn y fan hyn a dweud nad yw wedi bod llwyddiannus iawn bob amser. Rwy'n meddwl am y cenedlaethau cynnar hynny, ar ôl datganoli, y bu'n rhaid iddyn nhw fodloni eu hunain â hanner TGAU yn y Gymraeg. Wyddoch chi, rydym ni wedi bod trwy gyfnod braidd yn anodd o ran penderfynu a ddylem ni gadw Comisiynydd y Gymraeg, er enghraifft. O ran y fersiynau cynnar o'r cynlluniau statudol Cymraeg mewn addysg—wyddoch chi, roedd rhai amheuon am y rheini, yn bennaf oherwydd, wrth gwrs, nad oedd sail statudol i gyflawni unrhyw beth yn y cynlluniau strategol hynny mewn gwirionedd. Ond mae pethau wedi symud ymlaen. Efallai ein bod wedi dysgu oddi wrth wledydd eraill ein hunain, fel y gwnaethoch chi ddweud ein bod ni. Yn wir, am Gomisiynydd y Gymraeg yr wyf i'n meddwl amdano yn y fan hyn: nid oes cymaint â hynny o amser wedi mynd heibio ers i Gaerdydd gynnal cyfarfod o gomisiynwyr iaith o bob cwr o'r byd ac rwy'n credu bod hynny wedi atgyfnerthu—dydw i ddim yn gwybod beth yw barn yr Aelodau eraill ar hyn—ond wedi atgyfnerthu pa mor bwysig yw'r swyddogaeth honno yma yng Nghymru.

Rwy'n credu i chi sôn hefyd eich bod chi eisiau defnyddio hwn fel cyfle i atgyfnerthu neges yr ydym ni, rwy'n credu, yn ei chyflwyno ar hyn o bryd, sef bod Cymru yn lle i ddiwylliant esblygu ac i bobl newydd gael eu cyflwyno i'r iaith. Ac rydym ni yn ystyried cwricwlwm newydd i Gymru—gallaf weld yr holl uchelgais sydd ynddo ar gyfer yr iaith a chontinwwm Cymraeg, ond, wrth gwrs, rydym ni ar gam cynnar iawn o ran gweld sut beth fydd hynny mewn bywyd go iawn. Ond tybed a allwch chi roi ychydig o wybodaeth i ni, yn eich ymateb i'r cwestiynau hyn, ynglŷn â sut yr ydym ni'n cyrraedd y gymuned ddu, Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig—mae'n ddrwg gen i eu homogeneiddio yn y ffordd honno. Ond, wrth gwrs, mae'r holl bobl ifanc mewn cymunedau ledled Cymru wedi bod â Chymraeg yn eu meysydd llafur ers amser maith iawn, ond rwy'n credu ei bod hi'n weddol amlwg nad yw'r cyfleoedd i bobl ifanc mewn rhai rhannau o Abertawe, er enghraifft—nad ydyn nhw o bosib yn cael y cyfle i ymarfer eu Cymraeg. Wrth gwrs, yn rhai o'r aelwydydd hyn, maen nhw eisoes yn siarad dwy iaith. Maen nhw ar y blaen, mewn gwirionedd, wrth siarad trydedd iaith, felly efallai y gallwch chi ddweud ychydig wrthym ni am y gwaith sy'n cael ei wneud ar hynny.

Rwy'n sylwi hefyd ar y wefan UNESCO, ym Mhrydain, bod gwaith priodol ar gyfer y flwyddyn hon o ieithoedd brodorol, yn cynnwys digwyddiad, ym Manceinion, sy'n trafod Sbaeneg Lladin-Americanaidd; yn Leeds, mae yna ddigwyddiadau yn ymwneud ag is-gyfandir India a'u hieithoedd; ac yng Nghaeredin, yn rhyfedd iawn, mae ganddyn nhw ddigwyddiad yn cefnogi'r Ffrangeg, a doeddwn i ddim yn credu ei bod hi'n gynhenid i'r Alban, ond dyna chi. Fy nghwestiwn, mae'n debyg, yw: a ydym ni'n edrych y tu hwnt i'r Gymraeg pan fyddwn ni'n ystyried achub ar gyfleoedd o'r flwyddyn benodol hon? Ac rwy'n meddwl am Iaith Arwyddion Prydain yn arbennig, oherwydd byddwn i'n dweud bod yna ddadl bod honno'n iaith frodorol i Gymru ac mae hi wedi'i chodi ar lawr y Siambr hon nifer o weithiau.

Yn gyflym iawn, felly, tybed a wnewch chi ddweud ychydig wrthym ni am sail cynllun gweithredu technoleg y Gymraeg a sut ydych chi'n credu y gallai hwnnw gael ei ymwreiddio mewn cynlluniau fel Technocamps a Gwyddoniaeth i Ysgolion, sy'n amlwg yn gynlluniau sy'n annog disgyblion i astudio gwyddoniaeth, technoleg, peirianneg a mathemateg, a fydd yn eithaf pwysig i'n heconomi yn gyffredinol?

Ond hefyd, o ran fy mhwynt olaf, sy'n bwynt yr wyf yn cytuno'n llwyr â chi arno, sef defnyddio ein hunaniaeth fel cenedl ddwyieithog i fanteisio'n economaidd yn ogystal ag yn ddiwylliannol mewn cyd-destun byd-eang. Mae'r ffaith mai Cymru yw'r unig ran o'r DU sy'n gallu dweud, 'Rydych chi'n rhydd i weithredu yn y fan yma mewn cyfrwng heblaw am Saesneg' yn beth gwych i'w hyrwyddo, yn fy marn i. Ond yr hyn y byddwn i'n eich annog i'w wneud yw ystyried sut y gallem ni wneud hwnnw'n gynnig o ran creu Cymru dairieithog a gweithio gyda'r Gweinidog Addysg ar sicrhau lle i ieithoedd tramor modern yn y cwricwlwm newydd. Oherwydd, ar hyn o bryd, fel y gwyddoch chi, nid yw'n cael blaenoriaeth uchel iawn. Rwy'n bryderus iawn bod y gallu i ddysgu ieithoedd tramor modern yn diflannu, ac er fy mod i'n siŵr y byddai gennym ni i gyd uchelgais gweld hynny yn y cwricwlwm cenedlaethol, mae angen i ni wneud yn siŵr bod gennym ni bobl sy'n gallu ei ddarparu. Nid yw hynny'n gyfystyr â dweud bod y Gymraeg ac ieithoedd tramor modern yr un fath nac y dylent gael yr un flaenoriaeth, ond os mai dyna fydd ein modd o werthu Cymru, byddai'n well inni wneud hynny'n dda iawn. Diolch yn fawr.