Part of the debate – Senedd Cymru am 5:44 pm ar 21 Mai 2019.
Diolch yn fawr am y cwestiynau yna. Mae yna amryw o gwestiynau, lot fawr o gwestiynau, a diolch yn fawr am yr holl ymchwil rŷch chi wedi'i wneud ar y mater yma. Yn anffodus, dyw UNESCO ddim wedi rhoi arian i ni; yn wir, mae'n rhaid i ni gyfrannu i'r pot er mwyn bod yn rhan o hwn. A beth sydd wedi digwydd yw bod Celfyddydau Rhyngwladol Cymru wedi rhoi cynnig o £50,000 er mwyn i ni allu gwneud rhai o'r gweithiau a'r projectau rŷm ni'n gobeithio eu gwneud yn ystod y flwyddyn. Felly, mae yna ambell i brosiect; eisoes dwi wedi sôn am yr un oedd ym Methesda ac rŷn ni’n gobeithio canolbwyntio ar un arall ddiwedd y flwyddyn. Felly, mae pethau’n digwydd, ond, wrth gwrs, mae yna wastad prinder arian. Dwi yn gweld hwn fel cyfle i ni lansio a sicrhau bod y byd yn gwybod amdanom ni.
Rŷch chi hefyd wedi sôn am ba mor—ydyn ni mewn sefyllfa dda, fel gwlad? Pa mor hyderus dŷn ni, a ble dŷn ni, yn ieithyddol? Wel, yn ddiweddar, gwnes i wrando ar ddyn yn canu ym Methesda—dim ond 100 o bobl yn y byd sy’n siarad ei iaith ef, felly, pan ŷch chi’n ystyried pa mor fregus yw rhai o’r ieithoedd eraill, dwi yn meddwl bod rhywbeth gyda ni i gynnig. Felly, dwi yn meddwl bod hwn yn gyfle i ni roi nôl i’r byd, a dyna sy’n bwysig i fi—ein bod ni’n gallu cynnig rhywbeth i’r byd, a’n bod ni wedi cael adfywiad, ein bod ni’n keen ofnadwy i weld y symudiad yma tuag at filiwn o siaradwyr. Wel, dyw hwnna ddim yn rhywbeth mae lot o lefydd eraill yn ystyried yn bosibl. Mae’r ffaith ein bod ni’n cymryd camau i wireddu hynny’n rhywbeth rŷn ni’n gobeithio y gallwn ni estyn a rhannu gyda’r byd.
O ran croesawu pobl i Gymru, dwi yn meddwl ei bod hi’n bwysig—y ffaith ein bod ni eisiau gweld Cymraeg yn bod yn fater sy’n gynhwysol y mae pob un yn gallu ymwneud â hi. Rŷn ni wedi—. Wrth gwrs, mae gyda ni canolfannau trochi i bobl sy’n dod i mewn i’r wlad i sicrhau eu bod nhw’n gallu ymgymryd â dysgu’r iaith, ac rŷn ni wedi cael prosiectau i dargedu rhai ardaloedd, yn arbennig lle mae yna bobl liw yn byw. Mae Caerdydd wedi gwneud lot o waith ar hyn; mae yna ysgol newydd, fel rŷch chi’n gwybod, yn y bae, a hefyd yng Nghasnewydd; mae lot o waith wedi’i wneud yn y ddwy ardal yna, yn arbennig.
Dŷn ni ddim wedi ystyried gwneud sign language yn ystod y flwyddyn yma, ond beth sydd yn bwysig, dwi’n meddwl, o ran y dechnoleg a’r cynllun technoleg, yw bod pobl yn deall bod yna gyfle iddyn nhw hefyd ein helpu ni gyda datblygiad technoleg yn Gymraeg. Mae’n bwysig bod pobl yn ymgymryd â ac yn cymryd mantais o’r ffaith eu bod nhw hefyd yn gallu rhoi’u llais nhw, achos mae’n rhaid inni adeiladu portffolio o bobl yn siarad fel ein bod ni’n gallu defnyddio technoleg lle rŷch chi’n siarad i mewn i beiriant a’u bod nhw’n deall beth rŷch chi’n ei ddweud ac yn gallu siarad nôl â chi. Mae hwnna’n fwy cymhleth lle mae yna iaith leiafrifol.
Mae’r ffaith ein bod ni’n wlad ddwyieithog yn unigryw, a dwi hefyd yn poeni am ieithoedd modern yn y cwricwlwm newydd, ond mae hwnna’n rhywbeth dwi’n gwybod bod Kirsty’n ystyried a bod global responsibility yn rhan ganolog o’r cynllun newydd yma.