Diolch, Prif Weinidog, am eich datganiad. Mae'r broses sydd wedi arwain at heddiw wedi cymryd blynyddoedd, wedi costio miliynau o bunnoedd ac wedi creu llawer o ansicrwydd i drigolion a busnesau lleol. Heddiw, mae gennym benderfyniad. Mae'n siomedig iawn ac yn ergyd fawr i Gasnewydd. Hoffwn gofnodi fy niolch i'r arolygydd annibynnol a fu'n arwain yr ymchwiliad cyhoeddus a barodd flwyddyn ac i holl aelodau'r cyhoedd a roddodd dystiolaeth iddo. Edrychodd yr arolygydd a'i dîm ar dros 100 o atebion, gan gynnwys y dewis o wneud dim.

Er fy mod yn parchu gwrthwynebiadau'r ecolegwyr, bydd llawer yn dod i'r casgliad y bydd y penderfyniad hwn yn condemnio Casnewydd i ddegawdau eto o dagfeydd trwm, traffig yn sefyllian a nwyon gwenwynig. Nid yw'r ffordd bresennol yn addas at y diben ac ni chafodd erioed ei chynllunio i fod yn draffordd. Mae traffig sy'n llonydd yn llygru mwy na thraffig sy'n llifo, ac mae tagfeydd parhaus yn golygu bod nwyon gwenwynig ar y rhan hon o'r draffordd a'r ardaloedd preswyl cyfagos yn beryglus o uchel.

Nid traffig lleol yw'r mwyafrif helaeth o draffig yr M4. Mae amcangyfrifon y Llywodraeth ei hun yn awgrymu y byddai dyblu'r defnydd o drafnidiaeth gyhoeddus yng Nghasnewydd ond yn cael gwared ar 6 y cant o draffig yr M4. Mewn cyferbyniad, mae swm y traffig sy'n dod dros bont Hafren wedi codi 10 y cant ers i'r tollau gael eu diddymu. Sut fydd y comisiwn yn ystyried y traffig sy'n teithio o Loegr?

Bob tro y bydd digwyddiad neu ddamwain neu dagfeydd difrifol wrth dwneli Bryn-glas, caiff traffig y draffordd ei wthio ar y ffyrdd lleol, yn nes at gartrefi ac ysgolion. Mae hyn yn creu tagfeydd, yn tagu'r ddinas ac yn atal bysiau rhag rhedeg yn brydlon. Er bod tagfeydd yn rhwystr mawr i dwf economaidd yn y de, mae pobl Casnewydd hefyd yn dioddef o ganlyniad i hynny. Rwyf wedi dweud erioed nad yw gwneud dim yn ddewis o gwbl. Rhaid peidio â chyfyngu'r broblem sy'n ymwneud â thwneli Bryn-glas i'r blwch 'rhy anodd'—nid yw hynny'n gwneud y tro. Ni allwn fynd yn ôl i'r man cychwyn. Mae'n rhaid dod o hyd i ateb cynaliadwy ac mae'n rhaid dod o hyd iddo'n gyflym.

Rwyf eisoes wedi clywed pobl yn awgrymu amrywiaeth eang o wahanol brosiectau ledled Cymru. A all y Prif Weinidog roi sicrwydd i mi y bydd yr arian a neilltuir ar gyfer ateb y broblem benodol hon yn cael ei ddefnyddio ar gyfer hynny'n union—i ddatrys y llygredd a'r tagfeydd hirsefydlog a achosir gan yr M4 yn rhedeg drwy Gasnewydd?

Yn olaf, bydd pobl Casnewydd wedi gweld llawer o adolygiadau yn mynd ac yn dod. Mae'n hanfodol bod y comisiwn yn ystyried nid yn unig farn yr ychydig rai—mae'n rhaid iddo gynnwys y bobl yr effeithir yn wirioneddol ar eu bywydau bod dydd. Beth allwch chi ei ddweud wrthynt i'w sicrhau y bydd y comisiwn hwn yn adrodd ar amser ac yn ymdrin â'r problemau unwaith ac am byth?