Wel, codwyd nifer o faterion, rwy'n amau, yma, Llywydd. Rwyf i am roi cynnig ar ateb rhai ohonyn nhw. Nid wyf i'n cytuno â'r hyn y mae'r Aelod yn ei ddweud ynglŷn â bod hwn yn fater mor ganolog o ran yr holl bethau eraill y gellir eu gwneud i gefnogi economi Cymru ac sy'n parhau i wneud hynny heddiw. Os oes gwaith manwl y gellir ei roi gerbron, yna wrth gwrs fe fydden ni'n barod i feddwl am hynny a gwneud yn siŵr ei fod yn cael ystyriaeth briodol. Nid wyf i'n credu y gallaf ddweud dim wrth yr Aelod ar fater maniffestos. O leiaf roedd gan fy mhlaid i faniffesto. Ac yn ôl yr hyn a gofiaf—nid wyf i'n ddarllenwr brwd o'i waith ef yn y maes hwn ond mae rhyw gof gennyf i fod maniffesto UKIP, a oedd yn un o'r sawl peth y mae ef wedi sefyll arno, yn hollol yn erbyn y llwybr du. Felly, nid wyf i'n credu bod gennym ni lawer i'w ddysgu ganddo ef ar sail hynny.

Llywydd, fe ddylwn i fod wedi dweud yn gynharach, felly rwy'n ymddiheuro na wnes i ddim—roeddwn i wedi bwriadu dweud hyn wrth ateb y cwestiwn gan Jayne Bryant, ond wrth gwrs roeddwn i'n awyddus i roi teyrnged i waith yr arolygydd a'i dîm. Bydd rhai aelodau yn y Siambr yn gwybod bod yr arolygydd, yn y cyfnod ers cyhoeddi'r adroddiad, wedi ymadael â'r byd hwn. Felly, roeddwn i'n arbennig o awyddus i wneud yn siŵr fy mod i'n achub ar y cyfle i nodi fy ngwerthfawrogiad o'r gwaith manwl iawn a wnaeth ef a'i dîm ac a arweiniodd at yr adroddiad. Felly, diolch am y cyfle i roi hynny ar gofnod.

Aeth yr arolygydd yn ei flaen ar y sail y byddai'r cynllun yn fforddiadwy. Fe ddywed nad mater iddo ef yw ymdrin â hynny. Fe gymerodd yn ganiataol bod y cynllun yn fforddiadwy. Dyna'r hyn y dylai ef fod wedi ei wneud ac nid oes gennyf i unrhyw wrthwynebiad o gwbl ei fod wedi penderfynu nad mater iddo ef ei ddatrys oedd hynny. Mater i Lywodraeth Cymru, fodd bynnag, yw materion sy'n ymwneud ag ariannu, ac fel y dywedais wrth wneud fy natganiad, fy mhenderfyniad i oedd hynny ac, yn ôl y gyfraith, fi yn unig. Cefais fy nghyfarwyddo gan farn y Cabinet ar y mater hwn ond fy mhenderfyniad i oedd yr un terfynol. Dyna sut y digwyddodd hyn.

O ran gwastadeddau Gwent, mae'r arolygydd yn nodi'n glir yn ei adroddiad—'Nid oes unrhyw amheuaeth', meddai ym mharagraff 8.490,

'y byddai’r cynllun yn cael effaith niweidiol sylweddol ar dirwedd hanesyddol Gwastadeddau Gwent ac, er y gellir cynnal rhywfaint o archwilio a gwaith dehongli archaeolegol, ni ellir lliniaru’r effaith honno. Mae'n rhaid i hyn bwyso yn erbyn y cynllun'— meddai'r arolygydd—

'ac rwy'n cytuno â'r consensws y byddai'r effaith leol yn ddifrifol'.

Llywydd, nid yw agwedd yr arolygydd ddim byd tebyg i agwedd ddi-hid yr Aelod tuag at effaith y cynllun ar wastadeddau Gwent. Mae ef yn cloriannu hyn yn ofalus iawn. Mae'n cyfeirio at effeithiau amgylcheddol cronnol y cynllun. Mae'n edrych ar ei effaith ar fioamrywiaeth ac ar gydnerthedd ecosystemau. Wedi pwyso a mesur, fe ddaw ef i'r casgliad y dylai'r ffordd fynd yn ei blaen. Ond ni ddylai neb gredu yn y fan hon bod yr arolygydd, yn syml, yn wfftio'r effaith amgylcheddol fel y gwnaeth yr Aelod. Mae ei adroddiad ef o safon wahanol iawn i'r ddadl a glywsom ni funud yn ôl.