4. Datganiad gan y Cwnsler Cyffredinol a'r Gweinidog Brexit: Goblygiadau Cynigion Mewnfudo Llywodraeth y DU ar gyfer Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru a'r Economi Ehangach

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:55 pm ar 11 Mehefin 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Labour 4:55, 11 Mehefin 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch i'r Aelod, yn benodol, am y ffordd y cychwynnodd ei chwestiwn gyda'r croeso i ymfudwyr o'r Undeb Ewropeaidd. Mae'n bwysig, ar adegau anodd fel y rhain, i hynny gael ei ailadrodd mor aml â phosib yn y Siambr hon, er mwyn i bobl gael sicrwydd o'n hymrwymiad i'w lles a'u croeso yng Nghymru.

Gofynnodd beth y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud ynglŷn â hyn. Rydym ni wedi, ac rydym ni yn gwneud sawl peth penodol. Gellid cyflawni'r math o bolisïau a ddisgrifir yn 'Brexit a Thegwch o ran Symudiad Pobl' yn bennaf, hyd yn oed yng nghyd-destun parhau yn aelod o'r Undeb Ewropeaidd, felly mae hynny'n gyfraniad at y ddadl ar bolisi sydd yn ein tyb ni yn dal i fod yn bwysig ac sy'n dal yn werth ei ystyried a myfyrio yn ei gylch.  

Rhoesom dystiolaeth, fel mae hi'n gwybod, i'r Pwyllgor Cynghori ar Ymfudo yn benodol o ran y sylw a wnaeth tua diwedd ei chwestiynau ynglŷn â'r trefniadau yng Nghymru ar gyfer swyddi lle mae prinder penodol. Rhoesom dystiolaeth o ran gofal cymdeithasol, cynhyrchu bwyd—lle mae dibyniaeth ar y milfeddygon a hyfforddwyd yn yr Undeb Ewropeaidd yn uchel iawn, iawn, o ran gweithgynhyrchu, addysg uwch a'r gwasanaeth iechyd ac, yn wir, rhai sectorau eraill. Rhoesom y dystiolaeth honno i'r Pwyllgor Cynghori ar Ymfudo a bydd hi hefyd yn gwybod bod adroddiad y pwyllgor oddeutu wythnos yn ôl wedi argymell, mewn egwyddor, rhestr swyddi lle mae prinder ar gyfer Cymru. Rhoddwyd ystyriaeth i'r sylwadau a wnaethom ni yn arbennig ynghylch milfeddygon yn y sector cynhyrchu bwyd, ond cydnabuwyd bod y prinderau hyn yn gyffredin ledled y DU, ac felly, am y tro o leiaf, mae'r pwyllgor wedi penderfynu diwygio'r rhestr o swyddi lle mae prinder ar gyfer y DU neu Gymru a Lloegr.  Rydym ni'n amlwg yn croesawu'r posibilrwydd o gael rhestr ar wahân ar gyfer Cymru o swyddi lle mae prinder, ond y gwir amdani yw, i ddweud y gwir, nad dyna'r prif ateb i'r heriau sy'n ein hwynebu. Y prif ateb yw edrych ar bolisi ymfudo sy'n adlewyrchu'r gwahanol anghenion cyflog a'r gwahanol anghenion sgiliau yn economi Cymru. Felly, er ei fod yn rhywbeth i'w groesawu, rwy'n credu bod angen i ni fod yn wyliadwrus ynglŷn â dim ond edrych ar drefniadau gweinyddol ar wahân, pan, mewn gwirionedd, yr hyn mae arnom ni ei eisiau yw newid sylweddol sy'n effeithio ar economi Cymru.

Rydym ni wedi cyllido, drwy gronfa bontio'r Undeb Ewropeaidd, fel y gŵyr hi, efallai, wasanaeth cyngor mewnfudo i ddinasyddion yr UE, sy'n helpu, yn enwedig, dinasyddion yr UE sy'n agored i niwed, a allai fod yn oedrannus neu'n byw ar eu pen eu hunain, neu sydd mewn ffyrdd eraill yn anodd eu cyrraedd, fel petai, drwy ddulliau mwy confensiynol. Mae'n darparu gwasanaeth cynghori penodol i'r unigolion hynny ac yn ymgyrch gynhwysfawr i godi ymwybyddiaeth y cyhoedd o'u hawliau fel dinasyddion yr UE. Mae Llywodraeth Cymru hefyd yn ymgymryd ag ymarfer cydgysylltu fel bod yr amrywiol sefydliadau yng Nghymru sydd wedi'u comisiynu i ddarparu gwasanaethau cynghori o'r math hwnnw, naill ai wedi'u hariannu gennym ni neu gan Lywodraeth y DU, yn gweithio gyda'i gilydd mewn ffordd sy'n osgoi dyblygu ac yn gwneud yn siŵr bod bylchau'n cael eu hosgoi lle bynnag y bo hynny'n bosib. A bydd y fforwm hwnnw, gobeithio, yn cyfarfod yn rheolaidd i sicrhau y caiff y cyngor a'r gefnogaeth hynny eu cydgysylltu ar gyfer dinasyddion yr UE ledled Cymru.

Fel y crybwyllais hefyd yn fy natganiad, rydym ni wedi bod yn lobïo, ar lefel gweinidogol a swyddogion, o ran cyfarfodydd Gweinidogion unigol, ond hefyd mewn trafodaethau bord gron lle bu cynrychiolaeth o'r Swyddfa Gartref a'r gweinyddiaethau datganoledig eraill. Byddwn yn parhau i wneud hynny, a byddwn yn gwneud hynny ar sail tystiolaeth, sef y sefyllfa lle mae gennym ni—lle'r ydym ni wedi gallu newid safbwynt Llywodraeth y DU ym maes Brexit, gwnaed hynny drwy eiriol yn gref o safbwynt tystiolaeth, a bydd hynny'n parhau, gobeithio, o ran ymfudo hefyd. Mae llawer o'r cynnydd yr ydym ni wedi'i gyflawni yn y maes hwn wedi ei wneud ar y cyd â Llywodraeth yr SNP yn yr Alban, ac mae'r maes ymfudo yn un lle mae gennym ni nifer o ddiddordebau a phryderon cyffredin, er, efallai, bod pen draw yr hyn y mae'r ddwy Lywodraeth yn ei geisio o'r amcan polisi hwn yn wahanol.