1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth – Senedd Cymru ar 12 Mehefin 2019.
8. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am wariant cyhoeddus ar rwydwaith trenau Cymru? OAQ54010
Gwnaf, wrth gwrs. Mae Llywodraeth y DU yn gyfrifol am ariannu'r seilwaith rheilffyrdd yng Nghymru, fel y gŵyr pawb ohonom, ac mae'n ffaith anffodus fod yn rhaid inni ddibynnu arni i ddarparu rhaglen fuddsoddi deg. Rydym yn dal i ddadlau'r achos dros ddatganoli fel y gallwn ddatblygu rhwydwaith i Gymru, sy'n darparu ar gyfer y teithiau y mae pobl angen eu gwneud.
Wel, diolch am eich ateb. Cefais fy nharo gan y llythyr a rannoch chi gydag Aelodau'r Cynulliad—y llythyr a anfonoch chi at David Lidington ar 22 Mai—lle rydych yn tynnu sylw at danfuddsoddi yn seilwaith rheilffyrdd Cymru. Dywedwch yn y llythyr fod hanes o danfuddsoddi parhaus a chronig yn rhwydwaith Cymru o'i gymharu â Lloegr, yn seiliedig ar ddull gweithredu sy'n blaenoriaethu amcanion Llywodraeth y DU, gan ddefnyddio system sy'n systematig yn ffafrio buddsoddi yn Llundain a de-ddwyrain Lloegr. Felly, mae hynny'n amlygu unwaith eto, onid yw, pa mor wael y mae Cymru yn cael ei thrin gan Lywodraeth y DU. Yn amlwg, nid ydym yn cael ein cyfran deg. Yn wir, mae Plaid Cymru wedi dweud erioed fod y DU yn undeb anghyfartal o wledydd. Wedi darllen eich llythyr, rwy'n cymryd eich bod yn cytuno â Phlaid Cymru yn awr.
Y broblem yw—ac rydym yn rhoi sylw iddi yma yng Nghymru, ac rwy'n gobeithio y bydd Llywodraeth y DU yn gwneud hynny hefyd—. Y broblem yw, drwy lyfr gwyrdd y Trysorlys, caiff penderfyniadau eu gwneud yn aml mewn ffordd sydd o fudd i'r ardaloedd hynny o'r DU sydd eisoes yn drefol tu hwnt a lle mae crynodiad uchel eisoes o bobl sy'n ennill llawer o arian. Ac wrth gwrs, de-ddwyrain Llundain yw'r enghraifft amlwg o hyn. Yr hyn a wnawn yng Nghymru, ac mae'n rhan o'r cynllun gweithredu economaidd, yw datblygu dull rhanbarthol o ailgydbwyso economi Cymru. Ac fel y sefydlais yr unedau datblygu economaidd rhanbarthol a phenodi prif swyddogion rhanbarthol, cyn y toriad, byddaf yn cyflwyno datganiad llafar i'r Siambr ynghylch cyhoeddi cyllidebau dynodol rhanbarthol i sicrhau, pan fyddwn yn siarad am ariannu teg, nad sôn yn unig am ariannu teg i Gymru a wnawn, ond ein bod yn sôn am ariannu teg i rannau cyfansoddol Cymru. Ac rwy'n credu bod hynny'n rhywbeth y mae'r Aelodau ar draws y Siambr hon yn cydnabod ei fod yn gwbl hanfodol os ydym am ysgogi ffyniant ar draws pob cymuned, yn hytrach na'i fod wedi'i grynhoi yn yr ardaloedd mwyaf trefol yn unig.
Diolch i'r Gweinidog.