Part of the debate – Senedd Cymru am 6:16 pm ar 12 Mehefin 2019.
Ni fyddai unrhyw berson rhesymol yn anghytuno â'r cynnig hwn nac ag unrhyw un o'r gwelliannau a gyflwynwyd heddiw. Rwy'n falch o'r camau sydd eisoes wedi'u cymryd i leihau'r defnydd o blastig yn ein deunyddiau traul. Torrodd y tâl am fagiau siopa yng Nghymru dir newydd ac mae wedi cael effaith wirioneddol ar y defnydd o'r bagiau hyn. Mae wedi newid ymddygiad, a gwelwn dystiolaeth o hyn pan awn i'r archfarchnad a gweld pobl yn estyn eu bagiau defnydd, eu bagiau troli a'u bagiau am oes. Yn yr un modd, mae cyfraddau ailgylchu'n gwella ac yn arwain yn y byd. Mae biniau llai o faint, llai o gasgliadau sbwriel a mwy o gasgliadau deunydd ailgylchadwy oll yn help yn hyn o beth.
Ond mae mwy i'w wneud. Gwelaf bobl yn eu ceir yn taflu sbwriel o ffenestri eu ceir wrth oleuadau traffig y maent yn gyrru heibio iddynt. Nid ydynt yn byw yno felly nid oes ots. O amgylch siopau lleol ac o amgylch arosfannau bysiau, plastigion, gwastraff bwyd papur—mae'r cyfan yn cael eu taflu ar y llawr am nad ydynt yn meddwl nac yn malio, a bydd rhywun arall yn ei glirio yn y pen draw. A pheidiwch â gadael i mi ddechrau sôn am siopau bwyd tecawê neu ein traethau. Pwy sy'n credu ei bod hi'n iawn i adael clytiau budr ar draeth, neu ai ddim yn meddwl y maent? Pwy ar y ddaear sy'n meddwl ei bod yn iawn i daflu eu bwyd a'u deunydd pecynnu allan o'r car pan fyddant droedfeddi'n llythrennol o gyrraedd bin, neu ai ddim yn meddwl y maent unwaith eto? Credaf fod gwerth i bob un o'r argymhellion a grybwyllwyd heddiw, ac felly rwy'n dweud, 'Bwriwch ymlaen i'w wneud'.
Credaf fod y wlad i gyd wedi cael ei chyffwrdd gan y gyfres Blue Planet y llynedd. Yno, mewn lliw llawn hyfryd, fe welodd pob un ohonom ganlyniad torcalonnus ein cymdeithas wastraffus. Ond a yw hyn wedi arwain at y newid ymddygiad fel sydd ei angen? Nac ydy. Mae'n ymddangos i mi mai un o brif ystyriaethau'r ddadl hon na soniwyd amdani yw newid ymddygiad, a hoffwn wybod a yw Llywodraeth Cymru'n edrych ar wyddor ymddygiad a'i defnydd yn y maes hwn.
Rydym wedi gweld damcaniaeth berswâd o'r fath yn cael ei defnyddio'n dda o'r blaen yn y trefniadau ar gyfer optio allan rhag rhoi organau a threfniadau phensiynau. Fel un sy'n hoff iawn o anifeiliaid, rwy'n poeni'n fawr am yr effaith niweidiol y mae plastig yn ei chael ar anifeiliaid yn ein moroedd ac ar ein tiroedd. Yn fy marn i, mae angen i'r math hwn o ddull gweithredu fod yn y gymysgedd i annog triniaeth fwy ystyriol o'n hamgylchedd a lle plastigion ynddo. Diolch.