Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:57 pm ar 18 Mehefin 2019.
Wel, Llywydd, mae cynghorau iechyd cymuned yn cael eu hariannu gan Lywodraeth Cymru. Gellid cyfeirio pob beirniadaeth y mae newydd ei gwneud atynt hwythau yn yr un modd, ac, yn sicr, nid yw'r trefniadau hynny wedi atal cynghorau iechyd cymuned rhag siarad ar ran cleifion.
Yr hyn yr ydym ni'n ceisio ei wneud yw cryfhau llais y dinesydd yn GIG Cymru. Bydd y corff yr ydym ni'n ei gynnig yn gwbl annibynnol ar y Llywodraeth, a bydd yn gweithredu—ac mae hyn yn hollbwysig o ran y cwestiwn a ofynnodd yr Aelod i mi yn yr ail o'i gwestiynau—ar draws y ffin iechyd a gofal cymdeithasol, nad yw cynghorau iechyd cymuned yn ei wneud. Dim ond o fewn y gwasanaeth iechyd y mae cynghorau iechyd cymuned yn gweithredu. Ac mae'r bobl ifanc y cyfeiriodd atynt—ac rwy'n ddiolchgar iddo am dynnu sylw at y materion hynny y prynhawn yma—mae'r bobl ifanc hynny'n dibynnu ar wasanaethau a ddarperir gan y gwasanaeth iechyd ac yn aml iawn drwy adrannau gwasanaethau cymdeithasol hefyd. A bydd y sefydliad newydd yn gallu siarad ar ran y bobl ifanc hynny ar draws y sbectrwm cyfan mewn modd na all y system bresennol ei wneud. Mae wedi ei lunio'n gyfan gwbl i fod yn gwbl annibynnol, i allu gwneud pa bynnag bwyntiau y mae'n dymuno eu gwneud, ac mae'r cynigion hynny, Llywydd, yma ar lawr y Cynulliad erbyn hyn i Aelodau graffu arnynt. Bydd ymchwiliad cam 1 gerbron y pwyllgor, lle gellir galw tystion. Edrychaf ymlaen at weld yr Aelodau'n gallu archwilio pob agwedd ar y Bil, gan gynnwys ystyried sut y mae'r cynigion hyn yn cryfhau annibyniaeth, yn cryfhau llais y claf, ac yn ei ymestyn y tu hwnt i'r ffiniau y mae wedi ei gyfyngu oddi mewn iddynt ar hyn o bryd. Rwy'n credu y byddwn ni'n gwneud gwaith da iawn ar ran cleifion a phobl ifanc hefyd.