5. Datganiad gan y Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol: Camau nesaf y Gweithgor ar Lywodraeth Leol

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:34 pm ar 18 Mehefin 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Caroline Jones Caroline Jones UKIP 5:34, 18 Mehefin 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch ichi am eich datganiad, Gweinidog, a diolch ichi hefyd am ddarparu copi ymlaen llaw inni o argymhellion y gweithgor. Er ei bod yn amlwg bod llawer o waith wedi'i wneud ar osod yr agenda ar gyfer diwygio, ychydig iawn o ddiwygio a fu, mewn gwirionedd. Gweinidog, a ydych chi'n derbyn nad yw'r model presennol ar gyfer llywodraeth leol yn gynaliadwy, ac o ystyried cyflwr cyllid cyhoeddus, bod angen inni ddiwygio hynny cyn gynted ag y bo modd?

Mae is-bwyllgor newydd yn cael ei sefydlu o fewn y cyngor partneriaeth. Felly, pa bryd fyddwch chi'n gallu rhannu cylch gwaith llawn yr is-grŵp, ac, yn bwysicach, beth fydd yr amserlenni, os o gwbl, y byddant yn gweithio iddyn nhw? Os ydych chi'n derbyn y rhagosodiad bod gormod o lawer o awdurdodau lleol yn gwneud pethau'n wahanol, fel y mae'n ymddangos eich bod chi, o ystyried yr ymgyrch i greu mwy o weithio rhanbarthol, rhaid ichi dderbyn y brys am newid o ystyried y toriadau i wasanaethau hanfodol a biliau treth cyngor sy'n cynyddu. 

Mae'r cyhoedd, ein trigolion, yn poeni am yr hyn a gânt am eu harian. Pan fyddant yn talu eu treth gyngor, beth maen nhw'n ei gael yn ôl? Felly, Gweinidog, sut ydych chi'n ateb yr honiadau nad yw hyn ond yn ail bobiad o hen system y cynghorau sir ac na fydd hyn yn arwain at well gwasanaethau cyhoeddus ac arbedion i drethdalwyr?

Mae'r cyhoedd, ein hetholwyr, yn mynnu cael newid cyflymach. Mae'r mater hwn wedi'i drafod ers bron i ddau ddegawd, ac nid ydym ni'n llawer nes at ei ddiwygio o hyd. Felly, Gweinidog, pryd byddwn yn gweld newid mewn llywodraeth leol mewn gwirionedd? Beth yw'r amserlen? Mae angen gweithredu nawr yn hytrach na dim ond siarad. Diolch.