Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 2:59 pm ar 19 Mehefin 2019.
Rwy'n derbyn y pwynt y mae'r Aelod yn ceisio'i wneud, ond ni chredaf ei fod yn gwbl deg. Yn amlwg, pan fydd unrhyw unigolyn yn ffurfio barn ar set o ffeithiau, ceir elfen o oddrychedd yn hynny o beth, ni waeth pa mor wrthrychol yw'r rheolau. Ac mae un unigolyn yn rhoi pwys ychydig yn wahanol i rywbeth arall am amryw o resymau. Ond yr hyn y ceisiwn ei wneud yng Nghymru—ac rydym ar fin ymgynghori ar y fframwaith datblygu cenedlaethol, ac fel y dywedais ddoe yn fy nghyflwyniad am weithio rhanbarthol i awdurdodau lleol, rydym yn rhoi haen gynllunio strategol i mewn hefyd—yma yng Nghymru, rydym yn awyddus i gael system wedi'i harwain gan gynlluniau lle mae gan bobl leol lais cryf yn yr hyn y mae eu cynllun lleol yn ei ddweud, ein bod yn eu cynorthwyo i gael y llais cryf hwn yn yr hyn y mae eu cynllun lleol yn ei ddweud—dylai pob ardal edrych fel y mae ei phobl leol am iddi edrych; dyna bwynt y system gynllunio—ond bod yna set o reolau rydym yn cytuno arnynt yma yn y Cynulliad ac yn ein gwahanol haenau o lywodraeth a ddefnyddir i sicrhau bod gan bobl yr ystyriaethau cywir ar waith. Felly, mae hon yn set o reolau sy'n dweud bod ystyriaethau amgylcheddol yr un mor bwysig â'r ystyriaethau economaidd, cymdeithasol ac yn y blaen. Dyna'r pwysau y disgwyliwn i'r arolygiaeth ei roi ar hyn, ac yn ddiweddar, siaradais â'r sefydliad cynllunio trefol brenhinol a dywedais yn glir iawn beth oedd ein disgwyliadau ar gyfer lleoedd y dyfodol, a dywedais yn glir iawn mai'r hyn rydym am ei weld yw cymunedau lleol, cynaliadwy gydag ymdeimlad o le, sy'n gwerthfawrogi eu hamgylchedd lleol a'u diwylliant lleol a'u trefniadau economaidd lleol, sydd â swyddi cynaliadwy yn agosach at eu cartrefi, mewn system sy'n ein galluogi i wneud y defnydd gorau o adnoddau naturiol Cymru—felly, yr hyn a ddywedasoch, yn bendant iawn. Ond yr hyn rydym yn ei wneud yw rhoi'r system a arweinir gan gynlluniau ar waith er mwyn caniatáu i hynny ddigwydd.
Nawr, yn ddelfrydol, byddech wedi rhoi'r fframwaith datblygu cenedlaethol ar waith yn gyntaf, ond dyma'r sefyllfa rydym ynddi. Felly, mae gennym gyfres o gynlluniau datblygu lleol sy'n cael eu hadolygu ar hyn o bryd. Byddwn yn rhoi'r fframwaith datblygu cenedlaethol ar waith mewn ymgynghoriad â phobl Cymru dros yr haf, ac yna byddwn yn rhoi'r darnau strategol ar waith, ac ym mhob un o'r rheini, bydd sgwrs glir gyda phobl Cymru i sicrhau ein bod yn cael y cydbwysedd hwnnw'n iawn ar eu cyfer hwy, gan fod pobl mewn gwahanol leoedd yn rhoi pwyslais gwahanol ar wahanol fathau o bethau, yn dibynnu ar angen lleol.
Felly, rwy'n credu fy mod yn cytuno â chi, ond mae'r elfen o oddrychedd yno o reidrwydd. Felly, yn y pen draw, yr un sy'n gwneud y penderfyniad sy'n rhoi hynny ar waith, ond maent yn gwneud hynny mewn ffordd sy'n cydymffurfio â'r system sydd ar waith ac na ellir ei herio yn yr ystyr eu bod yn dangos eu bod wedi cael y cydbwysedd hwnnw'n gywir. Ond bydd amrywiadau cynnil o fewn hynny bob amser. Felly, bydd yr un sy'n gwneud y penderfyniad bob amser yn ystyried yr amrywiadau cynnil hynny. Ac mae hynny'n wir ar gyfer pwyllgorau cynllunio ac arolygwyr cynllunio. Hoffem weld cymaint o benderfyniadau â phosibl yn cael eu gwneud yn y pwyllgorau cynllunio eu hunain, yn y cynghorau a reolir yn ddemocrataidd sy'n cael eu hethol i wneud y pethau hyn, ac os gallwn gael y system honno'n iawn, byddwn yn gweld lleihad yn nifer yr apeliadau i'r Arolygiaeth Gynllunio a—Lywydd, os maddeuwch i mi am siarad yn bur faith ar hyn, ond credaf ei fod yn bwynt pwysig—rydym hefyd, wrth gwrs, yn ymgynghori ar wahanu arolygiaeth gynllunio Cymru yn gorff ar wahân am yr union reswm hwnnw, gan ein bod yn awyddus i gael system gynllunio yng Nghymru sy'n addas ar gyfer dyfodol Cymru.