4. Datganiad gan Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig: Darparu Cymru Carbon Isel

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:25 pm ar 25 Mehefin 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Andrew RT Davies Andrew RT Davies Conservative 3:25, 25 Mehefin 2019

(Cyfieithwyd)

Ac a ydych chi'n gweld unrhyw ran i danwyddau ffosil yn y gymysgedd ynni yma yng Nghymru? Oherwydd yn y strategaeth ddatgarboneiddio, yn amlwg, mae gennym ni'r orsaf ynni nwy yn Sir Benfro, er enghraifft. Mae gennyf ryw syniad ei bod hi'n un o'r gorsafoedd pŵer nwy mwyaf cyfoes, os nad y fwyaf cyfoes, yn Ewrop. Ac, felly, o safbwynt cydbwyso, fel y deallwn gydag ynni adnewyddadwy, ni allwch chi ond cyrraedd rhyw swm, oherwydd nid yw ynni adnewyddadwy, ar adegau arbennig o alw brig a rhai adegau yn y nos, yn benodol, yn gweithio. A thechnoleg batris ar hyn o bryd—. Dyweder, yn y de, er enghraifft, os ydych chi'n dymuno rhoi technoleg batri ar y grid, mae'n amhosib i'w roi ar y grid oherwydd bod moratoriwm gan Western Power. Felly, a allaf i ddeall beth yw eich polisi ynni chi, a sut fydd hwnnw'n cael ei ddatblygu yn ystod y 10 mlynedd nesaf, ac yn enwedig a oes unrhyw le o fewn y cymysgedd ynni y mae'r Llywodraeth yn ei ragweld i Gymru ar gyfer gorsafoedd sy'n defnyddio nwy fel yn Sir Benfro?

Credaf fod eich pwynt am anfon pethau dramor yn wirioneddol bwysig. Un peth yw cael cydwybod glir yng Nghymru, ond nid yw'r cydwybod glir honno yn golygu dim os mai'r cyfan a wnaethom oedd anfon y busnesau hynny dramor. Rwy'n credu, os edrychwch chi ar benderfyniad Ford, er enghraifft, nid wyf yn credu bod Mecsico wedi datgan argyfwng newid hinsawdd, ac rwy'n eithaf sicr nad yw rhai o'r amodau amgylcheddol—a byddwn i'n hapus i gael fy nghywiro yn hyn o beth—mor gadarn â'r amodau yn Ewrop o bosib, ac rwy'n siŵr y gallai hynny fod wedi chwarae ei ran. Ac rydym yn siarad am yr injan hylosgi yma. Felly, unwaith eto, hoffwn i'n fawr gael deall sut y bydd y gweithgor newydd y byddwch chi'n ei sefydlu yn cynghori'r Llywodraeth ynghylch sut y gallwn ni gadw'r fantais gystadleuol i fusnes a diwydiant yng Nghymru. Oherwydd heb i'r busnesau a'r diwydiannau hynny yng Nghymru greu'r swyddi a'r cyfoeth y mae arnom ni eu hangen ar gyfer ein heconomi yn gyffredinol, bydd y cyhoedd yn symud oddi wrth yr agenda polisi arbennig hwn cyn hir oherwydd, yn y pen draw, fe fyddan nhw'n dweud eu bod nhw'n colli eu swyddi o'r herwydd.

Mae'r sector coedwigaeth, fel y mae'r pwyllgor ar newid hinsawdd wedi tynnu sylw ato, wedi llithro'n sylweddol oddi wrth nod y Llywodraeth ei hun o blannu 100,000 hectar erbyn 2030. Rwy'n cred, fwy na thebyg, bod hwnnw'n derm haelfrydig y gallwn i ei ddefnyddio, oherwydd yn amlwg mae'r nod hwnnw'n parhau, ond methwyd y nodau o ran plannu o un flwyddyn i'r llall yn y blynyddoedd diwethaf. Unwaith eto, byddai'n werthfawr ceisio datrys gyda'r Gweinidog sut yr ydych chi am gael hynny'n ôl ar y trywydd iawn. Ac yn benodol, mae comisiynydd cenedlaethau'r dyfodol wedi tynnu sylw at linell cyllideb o tua £16 miliwn sydd ei angen i ailfywiogi'r fenter benodol hon. A yw'r Gweinidog wedi ystyried cyllid o'r fath yn ei setliad hi? Ac os felly, a wnaiff hi ymrwymo i'r llinellau hynny y tynnodd comisiynydd cenedlaethau'r dyfodol sylw atyn nhw?

Hoffwn hefyd gynnwys adeiladu tai yn yr hafaliad hefyd, oherwydd os ydym ni'n sôn am leihau allyriadau carbon, mae adeiladu tai, yn arbennig, yn cynnig potensial enfawr inni ennill manteision yn hyn o beth—boed hynny'n ôl-ffitio neu'n safonau adeiladu newydd. Ac o safbwynt y Ceidwadwyr ar dai, a gyflwynodd fy nghydweithiwr David Melding y llynedd, polisi'r Ceidwadwyr yw cael tai di-garbon erbyn 2026. A yw'r Llywodraeth yn cefnogi safonau o'r fath a nod o'r fath oherwydd, yn amlwg, chi sydd yn y gadair i wneud y penderfyniad hwn ar hyn o bryd? Rwy'n credu ei bod braidd yn anffodus bod y datgysylltiad hwn yn yr adran, gan fod tai a chynllunio bellach yn rhan o bortffolio arall, tra eu bod yn hanesyddol yn rhan o'ch portffolio chi. Mae cysylltu'r amgylchedd a'r amcanion amgylcheddol â'r rheoliadau adeiladu a'r system gynllunio, yn amlwg, yn gofyn am lawer o gydweithredu gydag adrannau eraill, Ond daeth i'r amlwg, o enghreifftiau blaenorol, bod diffyg ystyriaeth gydgysylltiedig weithiau yn rhywfaint o'r datblygiad polisi hwn.

A'm pwynt olaf i, os caf i, ynglŷn â hyn, yw eich bod chi wedi cyhoeddi heddiw eich bod wedi sefydlu dau grŵp newydd i'ch cynghori ar y mater. Rwy'n cofio pan ddaeth Gweinidog yr economi i'w swydd ac iddo dynnu sylw at y ffordd yr oedd gan ei adran ef ar ei phen ei hun fwy na 40 o grwpiau amrywiol yn ei gynghori ar bolisi economaidd. A fyddech chi—ac rwy'n sylweddoli nad yw'r ffigur hwn o bosib gyda chi heddiw—yn nodi'n union faint o grwpiau sy'n gweithio yn yr adran, oherwydd nid oes llawer o ddatganiadau a gawn ni lle nad oes yna grŵp neu waith gorchwyl a gorffen newydd wedi ei sefydlu i roi cyngor ynglŷn â'r mater hwnnw? Ac rwy'n credu mai da o beth fyddai deall sut yn union y mae'r holl grwpiau hyn, wrth wneud gwaith da iawn, siŵr o fod, yn llywio'r drafodaeth ac, yn bwysig, yn llunio'r polisi i'w gyflawni ar gyfer cyrraedd y nodau uchelgeisiol. Ac yn glod i'r Llywodraeth, mae ganddyn nhw nodau uchelgeisiol, ond ni fydd y nodau'n cael eu cyflawni oni bai eich bod chi'n cael y cyfan i weithio mewn cytgord.