4. Datganiad gan Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig: Darparu Cymru Carbon Isel

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:00 pm ar 25 Mehefin 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 4:00, 25 Mehefin 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch i chi, Mark Reckless, am y cwestiynau hynny. Fe wnaethom ni dderbyn cyngor Pwyllgor y DU ar y Newid yn yr Hinsawdd ynghylch 95 y cant o ostyngiad. Roedd hynny'n gynnydd sylweddol o'r 80 y cant a ddywedasant y llynedd, ac rwyf i wedi ymrwymo i ddeddfu'r flwyddyn nesaf i gynyddu ein nod o leihau allyriadau o 80 y cant o leiaf i 95 y cant erbyn 2050. Mae hynny, wrth gwrs, yn cyd-fynd â'r DU yn derbyn nod o sero net. Ond fe wnes i arwyddo uchelgais i ddatblygu nod o sero net, ac mae angen inni weithio nawr—ac rwy'n credu imi amlinellu hyn yn fy ateb i Llŷr Huws Gruffydd—mae angen inni weithio nawr gyda Phwyllgor y DU ar y Newid yn yr Hinsawdd—os wyf i'n poeni o gwbl, fe ofynnaf am gyngor pellach—a rhanddeiliaid eraill i nodi'r ffyrdd y gellid cyrraedd nod mwy uchelgeisiol. Pe byddem wedi dweud y byddem ni dim ond yn derbyn 100 y cant—fel y mae nawr, drwy fod â'r uchelgais hwnnw, rydym ni'n mynd ymhellach nag unrhyw Lywodraeth arall yn y DU.

Rwy'n credu mai'r hyn y mae cyngor Pwyllgor y DU ar y Newid yn yr Hinsawdd yn ei wneud yw ei fod yn cydnabod bod angen inni fynd ati ar y cyd ledled y DU, gyda phawb yn chwarae eu rhan. Felly, rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn, os mai yn nwylo Llywodraeth y DU y mae'r ysgogiadau, fy mod i'n annog gweithredu ganddyn nhw. O ran y gost, mae'n rhaid inni gydnabod y gost o beidio â gwneud hyn, ac mae'n arwyddocaol iawn o ran costau ariannol ac, yn amlwg, o ran y gost i fywyd dynol. Effeithiwyd yn wael eisoes ar Gymru gan y newid hinsawdd, ac mae'n iawn ein bod ni'n cymryd hyn o ddifrif. Ac rwy'n mynd yn ôl at y cynllun cyflawni carbon isel; mae'n bwysig bod pob Gweinidog yn adolygu ei bolisïau a'i gynigion i wneud hynny.

Nid wyf i'n siŵr a ydych wedi darllen y cynllun cyflawni carbon isel gan eich bod wedi gofyn yr un cwestiwn i mi, ond byddwn yn eich annog chi i wneud hynny, ac fe welwch chi'r ffordd yr ydym ni'n nodi'r allyriadau a sut yr ydym yn eu cael nhw, a sut yr ydym ni'n sicrhau ein cyfrifoldebau byd-eang. Felly, fe ddywedais i fod angen glo arnom o hyd i wneud dur ac fe allem ni fewnforio dur. Ond, i mi, ni fyddai hynny'n gyfrifol yn fyd-eang. Felly, mae'n bwysig ein bod ni'n gweithio gyda Tata a busnesau eraill i sicrhau eu bod nhw'n edrych ar ffyrdd arloesol o sicrhau nad ydyn nhw'n dibynnu cymaint ar danwydd ffosil yn y blynyddoedd i ddod.

Rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn ein bod yn gweld cynnydd yng nghefnogaeth Llywodraeth y DU i ymchwil a datblygu sy'n gysylltiedig â dur, nid yma yng Nghymru yn unig ond ledled y DU. Ac rwyf i o'r farn, yn rhan o'r strategaeth ddiwydiannol, y dylem ni fod yn galw am fwy o arian ar gyfer hyn. Credaf ei bod yn bwysig hefyd fod Llywodraeth y DU yn lleihau'r gwahaniaeth sylweddol o ran prisiau ynni sy'n dal i fod gennym ni, a bod diwydiannau dwys o ran ynni yn y DU, sy'n cynnwys dur, yn parhau i dalu mwy am eu hynni nhw na'u cystadleuwyr Ewropeaidd.

Ai peth drwg yw allforio trydan i Loegr? Nage, ond rydych chi'n deall mai penderfyniadau Llywodraeth y DU sydd wedi rhoi llawer mwy o gynhyrchu â thanwydd ffosil yng Nghymru, a dyna pam mae ein hallyriadau ni'n uwch o lawer yng Nghymru.