Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 2:18 pm ar 3 Gorffennaf 2019.
Diolch i chi am yr ateb hwnnw, Ddirprwy Weinidog. Mae rhan fawr o fy ngwaith achos yn ymwneud â materion sy'n gysylltiedig â gwasanaethau cymdeithasol, yn enwedig mewn perthynas â'r gwasanaethau mabwysiadu. Nid yw hyn yn syndod o gofio, yn rhanbarth Dwyrain De Cymru yn unig, fod oddeutu 280 o blant wedi'u hatgyfeirio i'w mabwysiadu yn 2016-17—cynnydd enfawr o 66 y cant ers y flwyddyn flaenorol.
Deallaf fod y tueddiad hwn yn debyg ledled Cymru yn ôl y Gwasanaeth Mabwysiadu Cenedlaethol. Mae'n ganmoladwy fod y Prif Weinidog wedi cydnabod y tueddiadau hyn, fel yr amlinellwyd yn y datganiad ddoe, ac wedi cyhoeddi cyfarwyddiadau i geisio lliniaru'r hyn na ellir ond ei alw'n epidemig o fabwysiadau o'r fath. Fodd bynnag, y gweithiwr cymdeithasol sy'n gyfrifol am benderfynu a ddylid symud plentyn o'i deulu biolegol, ac fel yr amlygir isod, mae'n ymddangos bod llawer o'r penderfyniadau hyn yn rhai gwallus yn eu hanfod. Roedd un o fy achosion yn ymwneud â phlentyn a oedd wedi dioddef mân anaf, ac a gafodd ei symud o'u teulu am chwe mis, gan achosi trawma aruthrol i'w rhieni a'i neiniau a'i theidiau. Canfuwyd wedyn nad oedd unrhyw achos i'w ateb ar sail esgeulustod neu beri'r anaf yn fwriadol. Yn wir, dioddefodd y plentyn lawer mwy o anafiadau pan oedd mewn gofal, er bod y rhain yn rhai y byddai rhywun yn eu hystyried yn arferol i blentyn ifanc ar ei dyfiant. Lywydd, rydym ni, ar y meinciau hyn, yn teimlo nad oes amheuaeth—