6. Dadl ar Adroddiad Pwyllgor yr Economi, Seilwaith a Sgiliau: 'Datblygu Trafnidiaeth Cymru yn y dyfodol'

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:06 pm ar 3 Gorffennaf 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Hefin David Hefin David Labour 4:06, 3 Gorffennaf 2019

(Cyfieithwyd)

Ie, ac mae'r awdurdod lleol yn ei wrthod ar y sail honno, yna ceir apêl ac mae'r Arolygiaeth Gynllunio yn gwrthdroi’r penderfyniad ar apêl, ac yna mae'r Gweinidog yn cymeradwyo'r apêl am fod y Gweinidog yn poeni, os nad yw'n ei gymeradwyo ar apêl, y bydd yn destun adolygiad barnwrol a barn yr arolygydd cynllunio fydd drechaf yn yr amgylchiadau hynny. Dyna'r anhawster sydd—. A gallaf roi enghraifft benodol i chi yn Hendredenny. Y broblem gyda Hendredenny, lle bydd Redrow yn adeiladu tai, yw nad yw'n cysylltu'n dda iawn, ac mae'r amcangyfrifon trafnidiaeth yn awgrymu y bydd mwy o geir—mai chwe char y dydd yn unig fydd ar y ffordd o ganlyniad i adeiladu'r ystâd honno. Mae'n gwbl hurt, gan nad yw'r system drafnidiaeth yn darparu ar gyfer y meintiau traffig a gaiff eu creu mewn gwirionedd. Felly, mae dyfodol Trafnidiaeth Cymru yn hynod bwysig er mwyn lleihau’r angen am y math hwnnw o ystâd dai ac i gysylltu'n well, a defnyddio'r system drafnidiaeth i gysylltu trafnidiaeth yn well ar draws etholaeth Caerffili, yn enwedig wrth adeiladu mewn ardaloedd o angen.

Mae'n galonogol fod y Gweinidog yn derbyn argymhelliad 7, a dywed argymhelliad 7 y dylai Trafnidiaeth Cymru

‘ddarparu tystiolaeth glir o sut y mae’n cydymffurfio ag egwyddorion Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015.’

Dyna'n union y siaradwn amdano pan fyddwn yn sôn am gysylltedd ac ystadau newydd.

Mae argymhelliad 6 yn cyfeirio at rywbeth sydd o ddiddordeb mawr i'r pwyllgor, sef creu cyd-awdurdodau trafnidiaeth, fel y nodais wrth Mohammad Asghar. Credaf fod diffyg eglurder yno p'un a oes angen cyd-awdurdod trafnidiaeth cenedlaethol arnom, a oes angen cyd-awdurdodau trafnidiaeth rhanbarthol, ac mae angen i'r Llywodraeth fod yn glir ynglŷn â hyn a pha rolau y byddant yn eu chwarae. A fydd y cyd-awdurdodau trafnidiaeth ond yn ailadrodd yr hyn y mae corff Trafnidiaeth Cymru yn ei wneud? Ac edrychwn ymlaen at eglurder ynglŷn â hynny'n arbennig.

Un peth y buaswn yn ei ddweud mewn ymateb i Bethan Jenkins, a gododd bryderon ynglŷn â chyfrifoldeb am agweddau ar yr hyn y mae Trafnidiaeth Cymru yn ei wneud: yn fy mhrofiad i, mae James Price, fel prif swyddog gweithredol Trafnidiaeth Cymru, wedi bod yn agored iawn wrth ateb cwestiynau'n onest iawn yn y pwyllgor, ac weithiau ar draul ei enw da, o bosibl, yn yr ystyr fod llawer o bethau na all eu gwneud, ond mae hefyd yn fwy na pharod i wahodd Aelodau'r Cynulliad sydd â diddordeb i weld beth y maent ei wneud, yn enwedig yn y depo yn Nhreganna, a gweld beth y maent yn ei wneud i roi trenau newydd ar y rheilffyrdd.

Erbyn hyn, ar reilffordd Rhymni i Gaerdydd, mae gennym wasanaethau a dynnir gan locomotif a cherbydau ychwanegol o ganlyniad uniongyrchol i Trafnidiaeth Cymru. Mae bodolaeth Trafnidiaeth Cymru wedi arwain at gerbydau ychwanegol ar y rheilffordd sy'n rhedeg drwy fy etholaeth, ac mae hynny'n wirioneddol bwysig. Mae hwnnw’n ateb dros dro wrth i’r trenau newydd gael eu hadeiladu, ac mae'n rhywbeth sy'n berthnasol iawn yn fy marn i i'r ffaith bod gennym y fasnachfraint hon bellach, ym mherchnogaeth Cymru ac yn cael ei rhedeg gan Gymru. A bydd y newidiadau yn y dyfodol yn ganlyniad uniongyrchol i'r ffaith bod y fasnachfraint yn cael ei goruchwylio gan Weinidogion yn y Senedd hon.

Yn olaf, o ran tocynnau, mae arnom angen y gwasanaeth tocynnau di-dor hwn—soniodd Vikki Howells amdano—a’r gallu i olrhain tocynnau. Cefais brofiad dros y penwythnos: euthum â fy mhlant ar daith ddwyffordd o Hengoed i Aber. Euthum i Ffiliffest yng nghastell Caerffili ac yna i Barc Morgan Jones a'r pad sblasio yno—rwy’n annog pawb i ymweld â hwnnw, mae'n anhygoel—ond prynais fy nhocyn gan ddefnyddio fy ap Trafnidiaeth Cymru ar fy ffôn. Felly, prynais fy nhocyn cyn i mi adael y tŷ. Ni wiriodd neb fy nhocyn ar y trên. Rhaid bod yna dechnoleg a fyddai'n galluogi i'r tocynnwr ar y trên wybod a yw tocynnau wedi cael eu prynu ai peidio, gan wneud bywyd yn haws i'r tocynnwr. Roedd y cerbyd yn llawn, felly nid oedd modd i’r tocynnwr symud o un cerbyd i'r llall i wirio fy nhocyn, ond roeddwn wedi prynu'r tocyn. Ond byddai'n demtasiwn—ac mae'n debyg na fydd fy etholwyr yn diolch i mi am hyn—i beidio â phrynu tocyn; dyna’r natur ddynol. Credaf fod angen inni gael technoleg sy'n galluogi'r tocynnwr i wybod, heb fod yn ymwthiol, fod tocynnau wedi’u prynu. Credaf fod honno'n ystyriaeth bwysig ar gyfer y dyfodol.