Part of the debate – Senedd Cymru am 4:10 pm ar 3 Gorffennaf 2019.
Y peth cyntaf yr hoffwn innau ei wneud yw cydymdeimlo â theuluoedd y ddau ddyn a laddwyd heddiw, a chytuno â phopeth a ddywedwyd yn gynharach o ran y ffordd y teimlwn yma heddiw—fod pobl sy'n mynd i'r gwaith yn disgwyl dod adref o'r gwaith.
Hoffwn ddweud—ac i barhau â'r hyn a ddywedodd fy nghyd-Aelod—fy mod yn croesawu menter Trafnidiaeth Cymru, gan ei fod yn golygu'n amlwg iawn y ceir ffocws ar drafnidiaeth yn ei chyfanrwydd yng Nghymru, ac mae hynny'n amlwg yn beth cadarnhaol, ac rydym yn gweld pethau cadarnhaol yn codi eisoes o hynny. Ond hoffwn ganolbwyntio i ddechrau ar symud ymlaen, yn enwedig pan fyddwn yn edrych ar yr argyfwng hinsawdd sydd wedi'i ddatgan. Rydym yn sôn am aer glanach ac rydym hefyd yn sôn am ddatgarboneiddio yn y system drafnidiaeth. Felly, mae yna resymeg—ac mae wedi'i derbyn—fod yn rhaid inni alinio'r polisïau trafnidiaeth â phob agwedd ar gynllunio, ac unwaith eto, soniodd Hefin am hynny ar gyfer ei ranbarth. Ond mae'n rhaid i ni siarad am y peth mewn perthynas â phob ardal—[Torri ar draws.] Iawn, o'r gorau, nid oes ganddo ranbarth; mae gennyf i ranbarth. Ond mae'n rhaid i ni siarad am hyn yn ei gyfanrwydd, gan fod trafnidiaeth—. Os ydym am adeiladu—ac rwy'n gobeithio ein bod—mwy o lawer o dai i bobl, ac os ydym am siarad yn benodol am dai fforddiadwy o fewn hynny, mae'n rhaid i ni ganiatáu i'r unigolion hynny, ni waeth pwy ydynt na lle maent yn byw, gael cyfle i deithio naill ai ar drafnidiaeth gyhoeddus neu i gerdded neu feicio.
Yn rhy aml yn y gorffennol—mae pob un ohonom wedi gweld hyn, ac mae'r Dirprwy Weinidog wedi sôn am hyn o'r blaen ar y meinciau cefn—rydym wedi gweld ystadau'n cael eu hadeiladu heb unrhyw fynediad nac unrhyw ystyriaeth i'r ffordd y bydd pobl yn teithio o gwmpas y tai hynny. Gellir dweud yr un peth pan fyddwn yn adeiladu ysgolion, ysbytai, neu unrhyw beth arall o ran hynny. Oherwydd, os ydym am fynd ati o ddifrif, mae'n rhaid i ni fod o ddifrif o'r cychwyn cyntaf, yn y cyfnod cyn cynllunio. Mae gennyf bob hyder y bydd y Dirprwy Weinidog yn canolbwyntio ar yr agenda honno, ac mae hynny'n beth da, ond mae angen inni fod yn siŵr fod hyn yn digwydd ar lawr gwlad. A oes arnom angen—pan fyddwn yn edrych ar gynllun cenedlaethol, a chynllun rhanbarthol a chynllun lleol, a ydym yn cael sgyrsiau gyda'r awdurdodau lleol a fydd yn llunio'r cynlluniau hynny'n lleol, gan sicrhau bod yr aelodau ar y pwyllgorau cynllunio'n deall yn iawn beth y dylent fod yn edrych arno yn ei gyfanrwydd wrth benderfynu ar gais? Oherwydd er ein bod ni yma yn trafod hyn, ac wedi cynnal ymchwiliad pwyllgor i hyn, nid yw hynny o reidrwydd yn golygu y bydd y bobl y gofynnir iddynt ei roi ar waith ar lawr gwlad yn deall hyn mor glir â ninnau. Felly, mae'n debyg mai dyna fy nghwestiwn go iawn i chi. Diolch.